ทะเลสาบคีวูระเบิดได้ ?
ทะเลสาบคีวู (Lake Kivu) เป็นทะเลสาบในทวีปแอฟริกา ตั้งอยู่บนพรมแดนระหว่างสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก กับรวันดา ทางเหนือของทะเลสาบแทนกันยีกา และทางใต้ของทะเลสาบเอ็ดเวิร์ด ทะเลสาบมีเนื้อที่ 2,700 ตร.กม. อยู่สูงจากระดับทะเลปานกลาง 1,460 เมตร ทะเลสาบมีความลึกสูงสุด 480 ม. เป็นทะเลสาบลึกเป็นอันดับ 8 ของโลก
แม้จะดูสวยงามและเป็นทะเลสาบธรรมดา แต่จริงๆ แล้วมันคือ “ระเบิด” ลูกใหญ่ที่มีก๊าซมีเทนที่สะสมอยู่ที่ก้นทะเลสาบถึง 55 พันล้านตัน (จากการประมาณ) และยังมีคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) สะสมอยู่ที่ก้นทะเลสาบเช่นกัน
และเชื่อหรือไม่ว่า น้ำดี คาร์บอนไดออกไซด์ และ ก๊าซมีเทน พวกมันอยู่แยกกัน นี้เป็นเหตุให้ทะเลสาบแห่งนี้กลายเป็นระเบิด ซึ่งนักวิจัยระบุว่าการระเบิดครั้งใหญ่ มีแน่นอนแค่ขึ้นอยู่กับเวลาเท่านั้น
- หากเกิดการกระทบรุนแรงมากพอ ไม่ว่าจะจากผิวน้ำหรือใต้น้ำ จนทำให้ชั้นที่สะสม CO₂ ลอยขึ้นมาผสมกับน้ำ จนลอยขึ้นสู่อากาศ ในกรณีที่ CO₂ ลอยขึ้นมามากพอจะเกิดกลุ่มก๊าซขนาดใหญ่ หรือก็คือ CO₂ จะเข้าแทนที่อ๊อกซิเจน (O₂) มันเป็นอันตรายถึงตายทำให้สิ่งมีชีวิตรอบๆ บริเวณทะเลสาบขาดอากาศตายได้
- น่าจะรู้ว่าก๊าซมีเทนระเบิดได้ง่าย และใต้ทะเลสาบแห่งนี้มีสิ่งนี้สะสมอยู่อย่างน้อย 55 พันล้านตัน ด้วยเหตุผลเดียวกับ CO₂ หากเกิดแผ่นดินไหว มันอาจเกิดการประทุของก๊าซมีเทน และจะสร้างความเสียหายอย่างหนักให้กับผู้คนกว่า 2 ล้านคนที่อาศัยในพื้นที่ใกล้เคียง “มันจะเป็นหายนะร้ายแรง”
ทำไมวัตถุระเบิดพวกนี้ถึงอยู่ใต้ทะเลสาบ?
คือให้นึกภาพระเบิดบางประเภทในหนังแอคชั่น ที่มีการแยกส่วนผสมของระเบิด 2 ชนิดเอาไว้ หากพวกมันผสมกัน จะเกิดการระเบิด ทะเลสาบแห่งนี้ก็คล้ายๆ กัน เพียงแต่มันแยกกันโดยชั้นความหนาแน่นของน้ำ ซึ่งมันเป็นความผิดปกติอย่างมาก
เพราะที่ทะเลสาบแห่งนี้ CO₂ จะไม่ละลายผสมกับน้ำ (ปกติ CO₂ จะละลายน้ำและลอยขึ้นสู่อากาศ) การที่ CO₂ ไม่ละลายน้ำ เพราะดันไปสะสมในชั้นหนาแน่นที่ผิดปกติ มันจึงสะสมและแยกตัวจากน้ำอย่างสมบูรณ์ และที่ชั้นนี้ไม่มีความเคลื่อนไหวอะไรเลยมานับพันปี มันทำเพียงสะสมสิ่งเหล่านี้ให้มากขึ้น
ก๊าซมีเทนเองก็เช่นกัน มันมีชั้นของตัวมันเอง และมี CO₂ อยู่ด้วย แต่ไม่รวมกับน้ำชั้นอื่น มันสะสมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จากชั้นที่อุดมด้วยสารอินทรีย์ที่ผิดปกติอย่างมาก ซึ่งมันสร้าง CO₂ เช่นกัน และเนื่องจากพวกมันอยู่ในชั้นลึกของทะเลสาบ จึงยากที่จะถูกรบกวน (ไม่รู้เป็นเรื่องดีหรือเปล่า) แต่สิ่งที่จะทำให้พวกมันระเบิดได้คือ ภูเขาไฟหรือไม่ก็แผ่นดินไหวที่รุนแรงพอ .. และหากเกิดขึ้น มันจะเป็นหายนะ
“ล่าสุดนักวิจัยเริ่มคิดโครงการเปลี่ยนความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นจากทะเลสาบ Kivu ให้เป็นผลตอบแทน ด้วยการคิดวิธีดึงเอาก๊าซมีเทนที่ใต้ทะเลสาบมาใช้ผลิตพลังงาน และยังดึงก๊าซมาบรรจุขวด ซึ่งโครงการนำร่องที่จะสูบน้ำจากชั้นลึกของทะเลสาบ เพื่อนำเอาก๊าซมีเทนขึ้นมาสกัดเพื่อใช้เป็นเชื้อเพลิง ส่วน CO₂ จะถูกส่งกลับลงก้นทะเลสาบ”
