เรื่องราวของสายตกปลา กับสิ่งที่คุณอาจไม่รู้

จะว่ายังไงดี แม้ในยุคนี้นักตกปลาไทยส่วนใหญ่ มักจะเลือกใช้สาย PE หรือสายเชือกถักกัน แต่เชื่อว่าก็มีคนเลือกใช้สายไนล่อนหรือโมโนอยู่พอสมควร โดยเฉพาะสายหน้าดิน ด้วยราคาที่ถูกไม่ถึงร้อยบาท ก็ได้สายเอ็นตกปลามาใช้แล้ว และในเรื่องนี้จะพูดถึงสายเอ็น อ่านเพื่อเพิ่มเติมความรู้กัน

เรื่องราวของตกปลา

Advertisements

เป็นยุคที่ใช้เชือกหรือด้ายที่ทำมาจากพืชเป็นหลัก มีบางส่วนที่ใช้ขนหางม้าและเส้นเอ็นจากสัตว์อยู่บ้าง จนกระทั่งมาถึงยุคของพลาสติก ในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สายเอ็นจึงเปลี่ยนมาเป็นเส้นใยของพลาสติกแทน ในชื่อของไนล่อน (Nylon) ซึ่งเป็นชื่อทางการค้าของพลาสติกประเภทหนึ่ง

เส้นใยที่ทำจากไนล่อนมีคุณสมบัติเหมาะสมกับการนำมาทำสายเอ็นหลายประการ สายเอ็นที่ทำจากไนล่อนมีทั้ง แบบเส้นเดี่ยวและแบบหลายเส้นนำมารวมกันเป็นสายเอ็นเส้นเดี่ยวเรียกว่า โมโน ฟิลาเม้นท์ (Mono Filament) นั่นก็คือสายเอ็นที่รู้จักกันดี และมีให้เลือกใช้จนถึงทุกวันนี้

สายโมโน
Mono Filament หรือที่เรียกว่าสาย Mono ถือเป็นสายเส้นเดียวที่เรียบง่าย และยังใช้ได้ดีจนถึงตอนนี้

สายเอ็นแบบนี้มีให้เลือกใช้อยู่หลายขนาดด้วยกัน ตั้งแต่ทนแรงดึงได้ไม่ถึงปอนด์ ไปจนถึงทนแรงดึงได้หลายร้อยปอนด์ สำหรับการตกปลาเพื่อเกมกีฬา จะใช้สายเอ็นในขนาดทนแรงดึงได้ระหว่าง 4-130 ปอนด์ เป็นหลักส่วนที่ทนแรงดึงมากไปกว่านี้ใช้กันอยู่ในการประมงอาชีพซะมากกว่า

สายไนล่อนถัก

จากสายเอ็นไนล่อนเส้นเดี่ยวขนาดเล็กจิ๋ว จนแทบมองไม่เห็นถูกนำมาควั่นรวมกันเข้าและถักให้เป็นเส้นเชือก เพื่อเอามาทำสายเอ็นเราเรียกสายเอ็นนี้ว่า มัลติฟิลาเม้นท์ หรือเรียกกันในชื่อ เบรด ไนล่อน (Braided Nylon) หมายถึงสายไนล่อนที่ถักเป็นเส้นเชือก นักตกปลาบ้านเราเรียกกันว่า สายเชือกหรือสายเชือกถักแต่มักจะเรียกทับศัพท์ของชื่อทางการค้าว่า แดกครอน (Dacron) เป็นสายแดกครอน

สายถักในยุคแรกๆ เส้นจะใหญ่ ถือเป็นการบุกเบิก Braided Nylon รูปแบบของการถักเส้นใยไนล่อนเล็กจิ๋วให้เป็นเส้นเชือก มีรูปแบบของการถักหลายอย่าง เช่น ถักเป็นรูปปลอก หรือหลอด คือเป็นเส้นกลวงโดยตลอดทั้งสาย เมื่อเวลาใช้งานมันจะถูกรีดให้แบนลงได้จากแรงดึงครูดไปกับไกด์บนคันเบ็ด

สายนี้ใช้กันอยู่ในวงการตกปลาระยะหนึ่ง ก็ถูกพัฒนามาเป็นสายแบบมีไส้ในหรือแกนกลาง ซึ่งก็ใช้เส้นใยไนล่อนเล็กจิ๋วนำมารวมกันทำเป็นแกนกลาง ทำให้สายเอ็นแบบนี้เป็นเส้นกลม เหมือนสายไนลิ่นเส้นเดี่ยว และเรียกกันตามชื่อทางการค้าว่า สายแดกครอน สายชนิดนี้แม้ว่าจะเป็นเส้นกลม แต่ผิวนอกของสายก็ไม่ได้เรียบลื่นเหมือนกับสายเอ็นไนล่อนเส้นเดี่ยว พูดง่าย ๆ ก็คือมีความคม ที่อาจเป็นอันตรายกับผู้ใช้ได้ถ้าถูกครูดไปกับผิวหนัง

สายเชือกถักใส้ตะกั่ว

ในยุคหนึ่งมีผู้ผลิตสายเชือกถักแบบไม่มีแกนกลาง หรือไส้ในนำมาใส่แกนด้วยเส้นตะกั่วแบบสายฟิวส์ เพื่อให้สายมีน้ำหนักนำไปใช้กับการตกปลาแบบลากเหยื่อ เรี่ยกว่าสาย เลดคอร์ (Lead Core) แต่ก็ไม่ได้รับความนิยมมากเท่าใด บางคนอาจสงสัยว่าไส้ตะกั่วมันจะไม่ขาดหรือไงเวลาสู้กับปลาเรื่องนี้เป็นคุณสมบัติพิเศษของสายแบบเชือกถักคือ มันจะมีแรงยืดตัว (Stretch) ต่ำมากหรือเกือบไม่มีเลยก็ว่าได้ จึงไม่เป็นปัญหากับไส้ในที่เป็นเส้นตะกั่ว

สายตกปลา นอกจากถักเป็นเส้นกลมแล้ว สายไนล่อนยังถักแบบไขว้ไปมาเหมือนถักหางเปียจึงมีลักษณะเป็นเส้นทึบทำให้ลดขนาดของสายเอ็นลงได้อีกแต่ผิวของเชือกถักแบบนี้จะไม่กลมเหมือนการถักอีกแบบหนึ่ง เขาจึงนำมาเคลือบผิวให้กลมรอยของเส้นเชือกที่ผิวไม่เรียบดังกล่าว แต่จะทำให้สายเชือกมีความกระด้างกว่าเดิม ผู้ผลิตบางรายใช้กรรมวิธีหลอมให้ผิวที่มาเรียบเชื่อมติดกันเป็นเนื้อเดียว เหมือนสายไนล่อนเส้นเดี่ยว เรียกว่าโมโน ไลค์ (Mono Like)

พัฒนาการสายพีอี

Advertisements

โมโน ไลค์ วัสดุที่นำมาทำสายเอ็นแบบนี้ ส่วนมากจะเป็นกลุ่มโพลีเอทเธอรีน (Polyethylene) เมื่อเปรียบเทียบกับสายไนล่อนเส้นเดี่ยว ในขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเท่ากัน สายเชือกไนล่อนเคลือบผิว จะทนแรงดึงได้สูงกว่ากันมาก หรือในทางที่กลับกันถ้าเปรียบเทียบในขนาดทนแรงดึงได้เท่ากัน

สายเชือดถักเคลือบผิวจะมีเส้นผ่าศูนย์กลางเล็กกว่ากันเกือบเท่าตัว สายชนิดนี้มีแรงยืดตัวต่ำมาก ประมาณ 3 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นเอง และยังทนทานต่อการขูดขีดได้ดีกว่าสายเอ็นทั่วไป

แต่ด้วยในอดีตเทคโนโลยียังไม่ค่อยดี ลักษณะของการถักสายเชือกแบบที่ผิวไม่เรียบ มันจึงมีความคมมาก การนำไปใช้กับคันเบ็ดที่ไกด์ไม่แข็งแกร่งพอ จะถูกบาดจนขาดได้ รวมทั้งตัวลูกล้อรับสายเอ็น (Line Roller) ของรอกสปินนิ่ง หรือตัวเกลี่ยสายเอ็น (Level Wind) ของรอกเบทคาสติ้ง ก็อาจเสียหายได้เช่นกัน

สายแบบนี้ไม่ค่อยมีใครเรียกชื่อของสายโดยตรง มักจะเรียกตามชื่อของผลิตภัณฑ์ เช่น สายไฟร์ ไลน์ (Fire Line) สายสไปเดอร์ไวร์ (Spider Wire) หรือ ซูเปอร์ เบรด (Super Braid) เป็นต้นในบ้านเรานิยมเรียกว่า สายไดนีน่า (Dynema) ตามชื่อทางการค้าเหมือนไนล่อน หรือ PE นั้นเอง

สายเชือกถักแบบนี้ใช้วัสดุที่ล้ำหน้าไปไกล เช่นเคฟล่า (Kavlar) และถูกอัพเกรดขึ้นเรื่อยๆ สายในกลุ่มนี้มีราคาค่อนข้างแพงมากอาจสูงกว่าสายเอ็นไนล่อน 3-10 เท่าเลยทีเดียว ในอดีตจึงไม่นิยมมากเท่าไร เพราะแพงเหลือเกิน

แต่มาถึงยุคสมัยใหม่สายอย่าง PE มีต้นทุนการผลิตที่ถูกลงมาก บางแบนด์ราคาเพียงร้อยกว่าบาท / 100 เมตร โดยสายพวกนี้นอกจากจะทนแรงดึงสูงแล้ว มันยังมีอายุการใช้งานที่ยาวนานกว่าอีกด้วย

ทริคเล็กๆ ในการใช้งานสาย PE

ความจริงแล้ว สาย PE เป็นสายที่ทนทานมากก็จริง แต่มันก็ขาดได้อย่างง่ายได้ หากเจอเข้ากับแรงกระชาก การใช้งานให้มีประสิทธิภาพถือเป็นเรื่องใหญ่มากกับการตกปลาสมัยใหม่

  • ความรู้สึกไว (Sensitive)
  • ความแข็งแรง (Strength)
  • ความต้านทานต่อการขัดถู (Abrasion resistance)

3 สิ่งคือคุณสมบัติเด่นของสาย PE ด้วยสายชนิดนี้เลยทำให้พบกับความแข็งและ และความรู้สึกไวที่หน้าเหลือเชื่อ แต่อย่างไงก็ตาม ไม่มีอะไรสมบรูณ์แบบ .. กดตรงนี้เพื่ออ่านเพิ่มเติม!

อ่านเรื่องสายกับการมองเห็น

Advertisements