ตะพาบยักษ์แยงซีเกียง หรือ ตะพาบเซี่ยงไฮ้ (จีน: 斑鳖) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Rafetus swinhoei เป็นตะพาบขนาดใหญ่ชนิดหนึ่งที่ใกล้จะสูญพันธุ์มากที่สุดของโลก พบในแม่น้ำแยงซีเกียงและมณฑลยูนนานในประเทศจีน นอกจากนี้ยังพบได้ที่แม่น้ำแดงในประเทศเวียดนาม
เป็นตะพาบที่มีขนาดใหญ่มาก และเป็นหนึ่งในตะพาบน้ำจืดขนาดใหญ่ที่สุดในโลก มีส่วนหัวที่มีจมูกและปากคล้ายหมู ขนาดโตเต็มที่สามารถมีน้ำหนักมากถึง 136 กิโลกรัม ถึง 200 กิโลกรัม ยาวถึง 0.9144 เมตร และมีชีวิตอยู่ได้นานกว่า 100 ปี สถานะในธรรมชาติใกล้สูญพันธุ์มากๆ
ตะพาบยักษ์แยงซีเกียง พบที่เวียดนาม
เมื่อต้นปี 2021 มีรายงานข่าวจาก “theguardian” ว่าประเทศเวียดนามค้นพบตะพาบยักษ์แยงซีเกียง ในแม่น้ำ Dong Mo ใกล้กับ Hanoii โดยนักวิจัยได้จับตะพาบตัวนี้ไปตรวจ DNA เพื่อยืนยันชนิด จนแน่ใจว่ามันคือ “ตะพาบยักษ์แยงซีเกียง” อย่างแน่นอน และมันเป็นตัวเมีย ที่หนัก 86 กิโลกรัม
อย่างไรก็ตาม มีรายงานเพิ่มเติมอีกว่า มีคนเห็นตะพาบยักษ์อีกตัว ซึ่งมีน้ำหนักประมาณ 130 กิโลกรัม มันอาศัยอยู่บริเวณเดียวกัน นักวิจัยจึงคาดหวังว่ามันจะเป็น ตะพาบยักษ์แยงซีเกียง และอาจเป็นเพศผู้อีกตัว
ตำนานพื้นบ้านเกี่ยวกับตะพาบยักษ์แยงซีเกียง
ตะพาบยักษ์แยงซีเกียง เป็นสัตว์ในตำนานพื้นบ้านของเวียดนามเกี่ยวกับการสร้างชาติ ในศตวรรษที่ 15 จักรพรรดิเลเลย ได้ใช้ดาบศักดิ์สิทธิ์ในการขับไล่ชาวจีนราชวงศ์หมิงที่รุกราน ให้ออกไปจากเวียดนาม จากนั้นในขณะที่พระองค์อยู่บนเรือก็มีตะพาบตัวหนึ่งโผล่ขึ้นมาจากผิวน้ำและบอกให้พระองค์ส่งดาบนั้นกลับคืนแด่จ้าวมังกร ดาบนั้นก็ได้พุ่งออกจากฝักดาบเข้าไปในปากของตะพาบก่อนที่จะหายกลับลงไปสู่ใต้ผิวน้ำ
จากนั้นมาทะเลสาบแห่งดังกล่าวที่เคยถูกเรียกว่า ทะเลสาบลึกถวี๋ หรือ ทะเลสาบน้ำเขียว ต่อมาจึงได้กลายมาเป็นที่รู้จักกันในชื่อ ทะเลสาบคืนดาบ หรือ ทะเลสาบหว่านเกี๋ยม ซึ่งตั้งอยู่ที่ทิศตะวันตกของเมืองฮานอย และที่ทะเลสาบแห่งนี้ก็ได้มีรูปถ่ายและตัวอย่างสตั๊ฟฟ์ของตะพาบชนิดนี้ตั้งแสดงอยู่ด้วย
ปลาชนิดแรกที่สูญพันธุ์ปี 2020 ฉลามปากเป็ดจีน จากนี่เหลือเพียงของอเมริกา
พบ “ปลากะพงเที่ยงคืน” ปลาในแนวประการังเขตร้อนที่อายุมากที่สุดในโลก
ปลาอินทรีทะเลสาบเขมร ยักษ์ใหญ่สุดหายากในน่านน้ำไทย
