นกแก้ว นกขุนทอง?
ก่อนจะไปแก้วกู่ ผมขอพาน้าๆ มารู้จักกับ ปลานกแก้ว และ ปลานกขุนทองก่อน เพราะปลานกแก้วและปลานกขุนทอง เป็นปลาที่อยู่คนละสายกัน และปลาแก้วกู่ ก็อยู่ในสายของปลานกขุนทองนั้นเอง สามารถดูภาพประกอบด้านล่างๆ ได้
ถ้าพูดถึงปลานกขุนทอง คงต้องบอกว่ามันมีความหลากหลายชนิดมากที่สุดในบรรดาปลาแนวปะการังเขตร้อนทั่วโลก พวกมันมีความหลากหลายของรูปร่างและสิสันมากที่สุดด้วย ที่สำคัญคือบางชนิดยังคล้ายกับปลานกแก้วจนสร้างความสับสนแก่ผู้ที่ไม่รู้จักได้
วงศ์ปลาขุนทอง ปลาแก้วกู่ คือชนิดที่สร้างความสับสนให้มากที่สุด
ในบ้านเราถ้าให้บอกปลาที่ทำให้สับสนมากที่สุด คงหนีไม่พ้น “ปลาแก้วกู่” หรือไอ้กู่ (Choerodon schoenleinii) เพราะมันเป็นปลาที่คล้ายกับปลานกแก้วจริงๆ และสำหรับนักตกปลาทะเลน่าเคยเจอกับมันบ่อยถ้าไปตกปลาตามแนวปะการัง
“ปลาแก้วกู่มีรูปร่าง สีสันใกล้เคียงกับปลานกแก้ว และยิ่งหากไปเจอในน้ำ ตอนที่มันว่ายน้ำอยู่ คงต้องบอกว่ามันมีท่าทางตอนว่ายที่เหมือนกัน”
จุดสังเกตุปลานกขุนทอง (แก้วกู่)
- ฟัน : ปลาที่มีฟันเชื่อมกันเป็นแผ่นจนมีลักษณะเป็นจะงอยปากคล้ายนกแก้ว ไว้สำหรับครูดกินสาหร่ายที่เคลือบบนก้อนปะการังตาย นั้นคือปลานกแก้ว และ “ปลานกขุนทอง” แก้วกู่ ฟันจะเป็นฟันเขี้ยวชัดเจน เพราะอาหารของปลาชนิดนี้คือ สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็กบางชนิด และยังฟันใช้ขบเปลือกหอย เปลือกปู
- ปาก : ปลานกแก้วมีปากเป็นจะงอยไม่สามารถยืดหดได้ แต่ปลานกขุนทองนั้นขากรรไกรไม่เชื่อมต่อกัน บางชนิดยืดหดได้ยาวเพื่อใช้ยื่นเข้าไปจับอาหารในซอกเล็กๆได้ เช่น ปลานกขุนทองปากยาว (Gomphosus varius) และปลานกขุนทองปากยื่น (Ephibulus insidiator)
- ริมฝีปาก : ปลานกแก้วในสกุลจะเห็นฟันเป็นจะงอยชัดเจน แต่ปลานกขุนทองมักมีริมฝีปากหนากว่า เห็นได้ชัดโดยเฉพาะในสกุล Hemigymnus
สรุปซะนิด ปลาในวงศ์ปลานกแก้วจะกินพืชต่างๆ ในแนวปะการัง ส่วนวงศ์ปลานกขุนทอง จะกินสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็ก เช่นกุ้ง ปู หอย ฟันของพวกมันจึงต่างกัน ..ก็หวังว่าข้อมูลส่วนนี้จะช่วยน้าๆ ได้บ้างนะครับ
คลิปปลานกแก้วหัวโหนก
คลิปปลาแก้วกู่
ข้อมูลเพิ่มเติมวงศ์ปลานกขุนทอง
วงศ์ปลานกขุนทอง (Labridae) เป็นวงศ์ของปลาทะเลปลากระดูกแข็งวงศ์หนึ่ง ใช้ชื่อวงศ์ว่า Labridae ในอันดับปลากะพง (Perciformes)
โดยปกติมีฟันแบบฟันเขี้ยวแหลม หรือฟันตัดเพียงแถวเดียว ฟันที่หลอดคอมีขนาดใหญ่พัฒนาดี ไม่มีฟันบนกระดูกโวเมอร์และกระดูกพาลาติน เกล็ดที่ปกคลุมลำตัวมีขนาดใหญ่เป็นแบบขอบเรียบ เส้นข้างลำตัวอาจขาดตอนหรือสมบูรณ์ เป็นปลาที่มีสีสันสดใสสวยงาม รูปร่างลำตัวมีหลายรูปแบบ อาศัยอยู่ในแนวปะการัง หรือกองหินใต้น้ำ
มีขนาดรูปร่างแตกต่างหลากหลายกันมาก ตั้งแต่มีความยาวเพียง 20 เซนติเมตร ไปจนถึงเกือบ 3 เมตร อย่าง ปลานกขุนทองหัวโหนก (Cheilinus undulatus) ซึ่งเป็นชนิดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในวงศ์นี้ และจัดเป็นปลากระดูกแข็งที่มีขนาดใหญ่ที่สุดชนิดหนึ่งที่พบได้ในแนวปะการัง
มี 82 สกุล พบมากกว่า 600 ชนิด นอกจากปลานกขุนทองหัวโหนกแล้ว ยังมีชนิดอื่น ๆ ที่รู้จักกันดี อาทิ ปลานกขุนทอง (Halichoeres kallochroma)
