ปลาซิว ปลาที่ไม่เล็กไม่กระจอกเหมือนชื่อ

คำว่า "ปลาซิว" เป็นชื่อที่ผมเองได้ยินมาตั้งแต่เด็ก แล้วก็เข้าใจเองโดยธรรมชาติว่าการพูดถึงปลาตัวเล็กๆ หรือบางทีก็โดนเพื่อด่าว่า "ใจปลาซิว" เหมือนกัน น้าๆ บางคนก็อาจเคยโดนมาเหมือนกัน และสำหรับเรื่องนี้ผมเอาเรื่องปลาซิว ซึ่งเป็นปลาตัวเล็กๆ ดูไม่ค่อยมีค่าอะไร แต่รู้หรือไม่ว่าชื่อปลาซิว สามารถใช้ได้กับปลาหลายร้อยชนิดเลย มันจึงไม่ง่ายที่จะพูดถึงทั้งหมด แต่เอาเป็นว่าจะขอพูดภาพรวมของปลาชนิดนี้

ปลาซิว (Minnow) เป็นชื่อสามัญในภาษาไทยที่เรียกปลาน้ำจืดขนาดเล็กหลายชนิด ในหลายสกุล ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) อันดับปลากินพืช เช่น สกุล Rasbora ที่มีลำตัวยาว ตัวใส, สกุล Danio, สกุล Esomus ที่มีหนวดยาวเห็นชัดเจน, สกุล Laubuca ที่มีรูปร่างอ้วนป้อม โดยมากแล้วเป็นปลาที่อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงขนาดใหญ่ ขนาดลำตัวไม่เกิน 5 เซนติเมตร หากินบริเวณผิวน้ำ

“สำหรับนักตกปลาตีเหยื่อปลอม ถ้าได้ยินคำว่า “มินนาว (Minnow)” ก็คงคิดถึงเหยื่อปลอมทรงยาวๆ อย่างพวก Rapala X-Rap อะไรพวกนี้ นั้นเพราะเหยื่อพวกนี้ทำเลียนแบบปลาจำพวกมินนาว จึงไม่แปลกที่จะใช้ชื่อเดียวกัน”

ปลาซิวใช้เรียกปลาชนิดอื่น

คำว่าปลาซิวใช้พูดแซะคนอื่นได้ด้วย

คำว่าปลาซิว ทางภาษาไทยใช้เปรียบเทียบกับคนขี้ขลาดหรือใจไม่สู้ว่า “ใจปลาซิว” นั้นเพราะปลาชนิดนี้ตายง่ายมาก หากถูกจับขึ้นมาจากน้ำ

นอกจากนี้ยังถูกเอามาคู่กับปลาสร้อย เช่น “ปลาซิว ปลาสร้อย” หมายถึง สิ่งที่เล็กๆ น้อยๆ ไม่มีความสำคัญนัก (พวกปลาซิว ปลาสร้อย หมายถึง พวกไม่สำคัญอะไร) เพราะปลาทั้งสองจำพวกนี้เป็นปลาขนาดเล็ก พบได้ทั่วไป

แต่ถ้าพูดถึงสมัยนี้ แม้แต่ปลาซิวที่เคยมีมากมาย ก็ยังพบได้น้อยลงมาก ผมเองนึกถึงตอนเด็กๆ ไม่ว่าที่ไหนก็จะเจอพวกมันอยู่อย่างน้อย 1 ชนิด บางทีเยอะคนเอามือจับได้เลย แต่ตอนนี้น้อยลงมาก ถ้าไม่ใช่แหล่งน้ำดีหน่อยก็จะหายาก และปลาซิวบางชนิด เจอได้เฉพาะในร้านตู้ปลาด้วยซ้ำ จะเรียกว่าสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติแล้วก็ได้