ปลาเต็กเล้งคืออะไร?
เชื่อว่าหลายคนจะไม่รู้จักปลาเต็กเล้ง เพราะปลาชนิดนี้จะไม่ได้เห็นในตลาดหรือโต๊ะอาหาร มันเป็นปลาที่อยู่ในวงศ์ของ “ปลาเข็มแม่น้ำ (Needlefish)” หรือจะเรียกวงศ์ปลากระทุงเหวก็ได้ มันใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Belonidae (/เบ-ลอน-นิ-ดี/) โดยชนิดที่ผมพูดถึงเป็นชนิดที่อยู่ในทะเล แล้วก็เป็นไปตามชื่อของมัน ปลาเต็กเล้งมีหน้าตาเหมือนปลาเข็ม เพียงแต่ตัวใหญ่กว่ามาก ตัวที่พบในไทยผมว่ายาวได้ถึง 1 เมตรก็เก่งแล้ว
ปลาเต็กเล้ง เป็นปลากินเนื้อที่มีปากแหลมคมมาก ชอบไล่ล่าปลาขนาดเล็กบริเวณใกล้ชายฝั่งหรือเกาะต่างๆ โดยนักตกปลาจะตั้งฉายาให้กับมันว่า “นักเลงข้างเกาะ” นั้นเพราะปลาชนิดนี้ชอบมาก่อกวน ไล่ตามเหยื่อของพวกเขาเป็นประจำ แน่นอนว่า มันเป็นปลาที่นักตกปลาไม่อยากจะได้เท่าไร เพราะเป็นปลาที่ทำลายเหยื่อ และตัวเหม็นมากเลยไม่อยากจับ
ด้วยความที่มีรูปร่างเพรียวบาง พวกมันจึงเป็นปลาที่สามารถโจมตีเหยื่อได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ แถมโดยธรรมชาติพวกมันยังมีพฤติกรรมการกระโดดขึ้นสู่ผิวน้ำ แน่นอนว่ามันไม่ได้กระโดดขึ้นมาเล่นๆ เพราะปลาพวกนี้โดดขึ้นจากน้ำได้ด้วยความเร็วประมาณ 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และมันจะใช้โมเมนตัมจากการกระโดดนี้ บินกลับลงไปในน้ำเพื่อจับเหยื่อของมัน …นี่เป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมปลาเต็กเล้งกระโดดจึงน่ากลัว
โดยปลาเต็กเล้ง ที่มีอยู่หลายสายพันธุ์และหลายขนาด ชนิดที่พบได้มากตามชายฝั่งน่าจะเป็น Keeltail Needlefish มันเป็นปลาเต็กเล้งขนาดกลาง ยาวได้ประมาณ 50 เซนติเมตร เป็นปลาที่มีโครงสร้างคล้ายกระดูกงู แม้ปากของปลาชนิดนี้จะเล็กกว่าเต็กเล้งขนาดใหญ่ แต่ก็แหลมมากอยู่ดี
แล้วปลาเต็กเล้ง อันตรายต่อมนุษย์จริงหรือ?
ต้องรู้ก่อนว่า โดยทั่วไปปลาเต็กเล้งจะมีขนาดไม่ใหญ่มาก แต่เพราะลักษณะทางกายวิภาคที่ยาวผอมบาง และยังมีปากที่แหลมคม ประกอบกับพฤติกรรมการกระโดดที่น่ากลัวของมัน ปลาชนิดนี้จึงเป็นอันตรายต่อมนุษย์ในบางสถานการณ์
หากมันกระโดนมาแทงเข้าที่แขนหรือขาก็ดีไป แต่ถ้ามันโดนมาโดนคอก็ถือเป็นเรื่องใหญ่ แน่นอนว่าปากของมันแข็งแรงพอที่จะเจาะทะลุกระโหลกได้ …แต่คุณไม่ต้องกลัวจนเกินไป เพราะยังไม่เคยมีข่าวปลาเต็กเล้งกระโดดเจาะหัวใคร อย่างมากก็เต็มคอ
สายพันธุ์ที่น่ากลัวเป็นพิเศษ คงจะเป็นปลาเต็งเล้งขนาดใหญ่อย่าง “ฮาวด์ฟิช (Houndfish)” บ้านเราน่าจะเรียก “ปลากะทุงเหวใหญ่” (ก็ไม่แน่ใจเหมือนกัน) มันเป็นปลาที่ยาวได้ถึง 1.5 เมตร …ต่างประเทศบางทีก็เรียกมันว่า “ปลาเข็มจระเข้ (crocodile needlefish)”
แต่นักวิจัยบอกเอาไว้ว่า “ปลาเต็กเล้ง” มีนิสัยต่างจาก “ปลากระโทงดาบ” ตรงที่ปลากระโทงดาบ เป็นปลาที่ก้าวร้าวมาแต่กำเนิด มันจะโจมตีอะไรก็ตามที่มันอยากจะทำ มันเป็นปลาที่โจมตีได้แม้แต่เรือดำน้ำลึก ในขณะที่ปลาเต็กเล้งไม่ใช่ปลาที่ดุร้าย แต่มันกลับขี้ตกใจมาก แถมเวลามันตกใจ เต็งเล้งจะไม่ว่ายหนี มันจะกระโดดเข้าหาสิ่งที่ทำให้มันตกใจ โดยเฉพาะเมื่อคุณส่องไฟในเวลากลางคืนตามชายหาดจนไปโดนตัวมัน มันจะกระโดดเข้าหาไฟทันที
และด้วยปากที่แหลมคม ประกอบกับความเร็วที่น่าสะพรึงกลัว หากมันพุ่งมาโดนตัวคุณ ไม่ว่าจะเป็นส่วนไหน ยังไงก็ต้องปักติดอย่างแน่นอน หากปักที่ขาหรือแขน คุณอาจมีเดินไปหาหมอได้ด้วยตัวเอง แต่หากปักเข้าที่จุดสำคัญ มันอาจจะจบลงอยู่ที่ตรงนั้น …ข้อระวังคือ อย่าเที่ยวไปส่องไฟมั่วๆ บริเวณชายหาด เพราะจะอันตรายเป็นพิเศษ
มีเหตุการณ์ปลาเต็กเล้งโจมตีถึงตายหรือไม่?
ปลาเต็กเล้งโจมตีมนุษย์ถึงตาย เกิดขึ้นหลายครั้งทั่วโลก ในประเทศไทยก็มีเช่นกัน มีครั้งนึงเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีนาวิกโยธินที่ถูกปลาเต็กเล้งแทงคอ ขณะกำลังฝึกหลักสูตรการรบพิเศษรีคอน จนเป็นเหตุให้เสียชีวิต โดยเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นที่ อ.แหลมงอบ จ.ตราด
อีกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น คือ “ปลาเต็กเล้งกระโดดขึ้นจากน้ำแทงคอชาวประมงกลางทะเล” ครั้งนี้รอดมาได้ โดยเจ้าตัวเล่าว่า ก่อนเกิดเหตุเวลาประมาณ ตีสาม ในวันที่ 1 ก.ค. 2019 ตนนำเรือประมงออกไปวางอวนกุ้งในทะเลตามปกติ ขณะที่ลอยเรือวางอวนกุ้ง ซึ่งอยู่ห่างจากชายฝั่งประมาณ 2 กิโลเมตร ปรากฏว่ามีปลาเต็กเล้ง ลำตัวยาวเกือบ 1 เมตร มีปากแหลมยาวกว่า 10 เซนติเมตร กระโดดขึ้นมาจากทะเล ก่อนที่ปากที่มีความแหลมแทงของมัน จะแทงเข้าบริเวณลำคอด้านขวา จนเลือดไหลทะลักอาบตัว ส่วนปลาตัวดังกล่าว หลังจากกระโดดขึ้นมาแทงคอตนเองแล้ว ก็ตกลงทะเลว่ายหายวับไป
หลังเกิดเหตุตนพยายามนำเรือเข้าฝั่ง เพื่อขอความช่วยเหลือ ก่อนที่ญาติจะรีบนำตัวส่งโรงพยาบาลเพื่อให้แพทย์ช่วยชีวิต โชคดีที่อยู่ไม่ไกลจากชายฝั่ง ส่วนสาเหตุที่ทำให้ปลาเต็กเล้งกระโดดจากทะเลขึ้นมาแทงคอนั้น คาดว่าปลาน่าจะตกใจเสียงเรือ
และนี่ก็เป็นเพียงวีรกรรมเล็กๆ น้อยๆ ของปลาเต็กเล้ง แต่ที่ผมเล่ามาทั้งหมดนี้ ไม่ได้มาบอกให้กลัวมัน แค่ให้รู้จักและใช้ความระวัดระวังเมื่อต้องไปอยู่ในถิ่นที่อยู่ของมัน อย่างเช่นกลางคืนอย่าไปส่องไฟมั่วแถวๆ ทะแล แต่ยังไงซะ ถ้าซวยบางทีมันก็กระโดดขึ้นเฉยๆ ก็มี
ต่อไปเป็นคำถามที่น่าสนใจเกี่ยวกับปลาเต็กเล้ง
- ปลาเต็กเล้งกัดคนหรือไม่? : ปกติมันปลาชนิดนี้ไม่เป็นอันตราย และมันไม่ชอบกัดอะไรมั่วๆ แต่หากคุณไปคุกคามมันมาก มันก็จะกัดได้ แน่นอนว่าแทนที่มันจะกัดมันอาจเลือกที่จะแทงคุณมากกว่า
- ปลาเต็กเล้งกินได้หรือไม่? : กินได้ แม้ปลาชนิดนี้จะตัวเหม็น แต่เนื้อของมันสีขาวและรสชาติดี คุณจึงนำมาทำอาหารได้หลากหลาย
- ปลาเต็กเล้งส่วนใหญ่ตัวใหญ่ได้แค่ไหน? : ปลาเต็กเล้งชนิดที่ใหญ่ โดยทั่วไปจะยาวได้ 1 เมตร ในขณะที่ตัวเล็กอาจจะยาวได้ 30 – 40 เซนติเมตร ซึ่งพวกมันทั้งหมดชอบอยู่ใกล้ชายฝั่ง
- ปลาเต็กเล้งฆ่าคนได้หรือไม่? : แน่นอนว่ามันฆ่าคนได้ แต่ทั้งหมดมักเกิดขึ้นโดยบังเอิญ บางทีมันอาจแค่กระโดดเล่นๆ แต่คุณดันไปขว้างทางมัน สุดท้ายก็โดนปักจนอาจถึงตายได้
สรุปท้ายเรื่องกันหน่อย สำหรับปลาเต็กเล้ง โดยธรรมชาติแล้ว ก็ไม่ถือว่าเป็นอันตราย เพียงแต่มันเป็นปลาที่กระโดดได้เก่งและเร็วมาก ประกอบกับรูปร่างแหลมๆ และความขี้ตกใจของมัน จึงมีบ่อยครั้งที่ปลาชนิดนี้จะโดดไปปักเข้ากับตัวมนุษย์ จนเป็นเหตุให้บาดเจ็บและอาจถึงตายได้ ข้อควรระวังก็เป็นอย่างที่บอกไว้คือ อย่าไปส่องไฟมั่วๆ เวลาไปเที่ยวทะเล เพราะใครจะรู้ว่า วันนั้นอาจเป็นวันซวยของคุณ ที่มีปลาเต็กเล้งหนุ่มกำลังว่ายน้ำเล่นอยู่แถวนั้น
