ปลาที่มีเพียง 2 ตา แต่ทำไมจึงชื่อปลา 4 ตา?
ปลา 4 ตา (Four-eyed fish) จัดเป็นปลาที่อยู่ในสกุล Anableps (อนาเลปส์) อยู่ในวงศ์ปลา 4 ตา และปลาชนิดนี้ก็อยู่ในอันดับของปลาที่ออกลูกเป็นตัว โดยปลาในสกุลนี้ ก็มีทั้งหมด 3 ชนิดคือ
สำหรับลักษณะพิเศษเฉพาะตัวของปลา 4 ตาคือ มันเป็นปลาที่หากินบริเวณผิวน้ำ หากน้ำแห้งจะชอบเดินอยู่ตามโคลน มีดวงตากลมโตขนาดใหญ่ และถึงจะมีชื่อว่าปลา 4 ตา แต่มันมี 2 ตาเท่านั้น แต่ตาของมันแตกต่างจากปลาส่วนใหญ่ นั้นเพราะตาแต่ล่ะข้างของปลา จะแบ่งตาดำออกเป็น 2 ส่วน แต่ละส่วนนั้นก็มีรูม่านตาเป็นของตนเอง จึงทำให้มันสามารถมองเห็นภาพที่แบ่งออกเป็นสองส่วนได้ในเวลาเดียวกัน
โดยภาพที่ปลา 4 ตามองเห็นคือ ทั้งด้านบนลำตัวและด้านล่างลำตัวของมัน ประมาณว่าจะมองภาพเหนือผิวน้ำ และใต้น้ำพร้อมกัน โดยจะประมวลผลภาพที่เห็นทั้งหมด ก่อนจะประเมินว่าจะทำอย่างไรจากภาพที่เห็นดี ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการหลบหลีกศัตรูจากทั้งบนฟ้าและใต้น้ำ และเนื่องจากปลาชนิดจะหากินบริเวณผิวน้ำ การที่มีระบบตาเช่นนี้จึงมีประโยชน์อย่างมาก
ส่วนพฤติกรรมของปลา 4 ตา ทุกชนิด มันจะคล้ายๆ กันหมด พวกมันจะใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่บริเวณผิวน้ำ โดยจะโผล่ดวงตามาให้เห็นครึ่งนึง ในช่วงเวลาที่น้ำขึ้น มันจะหากินตามผิวน้ำ กินเหยื่อได้หลายชนิด และเมื่อน้ำลง มันก็ทำตัวคล้ายปลาตีน คือเดินตามโคลน หากินตะไคร่น้ำและอินทรียวัตถุต่างได้ แน่นอนว่าพวกมันอยู่ได้นาน แม้จะปราศจากจากน้ำ และยังรับออกซิเจนจากอากาศได้โดยตรง
สามารถเลี้ยงเป็นปลาสวยงามได้หรือไม่?
ตามข้อมูลปลาชนิดนี้สามารถเลี้ยงในตู้ได้ แต่ไม่แน่ใจว่าจะสามารถหาได้ในประเทศไทยหรือไม่ มันเป็นปลาที่อายุขัยประมาณ 6 – 8 ปี แต่หากเลี้ยงดีๆ อาจอยู่ได้นานกว่านี้ ปลา 4 ตาเป็นปลาค่อนข้างรักสงบ แต่มันก็กินปลาขนาดเล็กพอจะเข้าปากมันได้เช่นกัน
ควรเลี้ยงปลาชนิดนี้ในตู้ขนาด 250 ลิตร และควรเลี้ยงเป็นฝูง ถ้าให้ดีต้อง 6 ตัวขึ้นไป ค่าน้ำที่เหมาะสมคือ pH 7.0 – 8.5 , ความกระด้างของน้ำ 10 – 25, อุณหภูมิ 24 – 29 องศาเซลเซียส และเนื่องจากเป็นปลาผิวน้ำ ระดับน้ำต้องลดลงจากด้านบนมากหน่อย 10 นิ้วยิ่งดี โดยมีน้ำลึกอย่างน้อย 12 นิ้ว
และเพราะปลาชนิดนี้ค่อนข้างจะกระโดดได้เก่ง จึงต้องหาฝาปิดด้วย พื้นตู้ก็ค่อนข้างสำคัญ ควรวางก้อนหินและหินเรียบวางสูงเป็นชั้นๆ คล้ายภูเขาใต้น้ำ เพื่อให้ดูมีระดับน้ำตื้นบางส่วน และสุดท้ายคือ ควรเลี้ยงในน้ำกร่อย
และนี่ก็เป็นข้อมูลเล็กๆ ของปลา 4 ตา จริงๆ แล้วพอเห็นปลาชนิดนี้ ก็ทำให้คิดถึงปลาตีน เพราะมันมีตาคล้ายๆ กัน แถมปลา 4 ตายังสามารถอยู่ในสภาพน้ำแห้งคล้ายปลาตีนด้วย แต่ถึงอย่างงั้น ปลา 4 ตาก็ว่ายน้ำเก่งมากทีเดียว
