ชิตอน!! สัตว์ที่มีฟันสร้างจากแร่เหล็กหายาก

ก่อนอื่นต้องบอกว่า "ชิตอน" หน้าตาไม่ค่อยเหมือนหอยอย่างที่ใครๆ รู้จัก แต่หากสืบย้อนไป ชิตอนถือหอยแปลกๆ ชนิดหนึ่ง และชิตอนอาจเป็นหนึ่งในสัตว์ที่มีฟันแข็งแกร่งที่สุดในโลก นั้นเพราะมีมันเท่านั้นที่ฟันประกอบจากธาตุเหล็กหายาก โดยชิตอนที่กำลังพูดถึงนี้มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า คริปโตชิตอน สเตลเลรี (Cryptochiton stelleri) หรือ กัมบู๊ทชิตอน (Gumboot Chiton) หรือชื่อเล่น วัลเดอร์ลิ่ง มีทโลฟ (Wandering Meatloaf) แต่ยังไงผมก็ขออนุญาติเรียกว่า "ชิตอน" ก็แล้วกัน

สำหรับชิตอนจะสีน้ำตาลแดงและมีรูปร่างคล้ายไข่ แม้หน้าตาของมันจะประหลาดแต่นี่ไม่ใช่ความแปลกประหลาดที่สุดของพวกมัน ..จากการค้นพบล่าสุด ฟันของพวกมันทำมาจากแร่ธาตุที่เป็นเหล็ก ซึ่งปกติจะพบในหินเท่านั้น!

ชิตอนเป็นหอยที่จะขูดฟันของมันกับโขดหินแข็งๆ เพื่อหาอาหาร ด้วยเหตุนี้มันจึงได้พัฒนาวัสดุที่แข็งที่สุดชนิดหนึ่งที่วิทยาศาสตร์รู้จัก และเอาไปติดไว้กับส่วนที่อ่อนนุ่มซึ่งคล้ายกับลิ้น มันเป็นการรวมกันของวัตถุแข็งพิเศษเข้ากับสิ่งที่อ่อนนุ่ม …ด้วยเหตุนี้จึงเป็นสิ่งที่แปลกและเหลือเชื่อ

แร่สุดแกร่ง ‘ซานตาบาร์บาไรต์’ บนฟันของชิตอน

Advertisements

จากการตรวจสอบอย่างละเอียด นักวิจัยพบแร่ที่เรียกว่า ซานตาบาร์บาไรต์ (Santabarbaraite) ประกอบขึ้นมาเป็นฟันของชิตอน โดยแร่ชนิดนี้มีจุดเด่นคือ เป็นแร่ที่มีความแข็งแรงสูง ในขณะที่มีความหนาแน่นต่ำ นี่เป็นสิ่งที่เหมาะสมกับสิ่งมีชีวิตตัวนี้ เพราะมันมีฟันที่แข็งมาก แต่ก็ไม่ได้เพิ่มน้ำหนัก จะเรียกว่าเป็นวัสดุในฝันเลยก็ได้ “แข็งแต่เบา”

การค้นพบนี้อาจเป็นประโยชน์กับมนุษย์ แม้พวกเราจะไม่ได้ใช้ฟันขูดหินเพื่อหาอาหารเหมือนกับชิตอนก็ตาม แต่ยังไงซะ สิ่งนี้ยังต้องตามศึกษาอีกมาก เพราะเรายังไม่เข้าใจเกี่ยวกับโครงสร้างทางกลที่ชิตอนแก้ปัญหาทางวิศวกรรม เกี่ยวกับวิธีเชื่อมต่อฟันที่แข็งพิเศษเข้ากับโครงสร้างที่อ่อนนุ่มได้อย่างไร?

ด้วยเหตุนี้ จึงยังคงเป็นความท้าทายที่สำคัญในการผลิตสมัยใหม่ ดังนั้นเราจึงมองไปที่สิ่งมีชีวิตเช่นชิตอน เพื่อทำความเข้าใจว่าสิ่งนี้เกิดขึ้นได้อย่างไรในธรรมชาติ? …จากนั้นจึงคิดว่าเราจะเอามาทำอะไรได้บ้าง

เมล็ดกาแฟคั่ว ติดบ้าน คอฟฟี่ “หอม ชัด หนัก แน่น นาน”
Facebook : https://www.facebook.com/TitBaanCoffee

ขอเชิญทุกท่านเข้าร่วม “ชุมชนกาแฟ”
กลุ่มสังคมผู้ชื่นชอบพูดคุย แลกเปลี่ยน เรื่องกาแฟ : https://www.facebook.com/groups/chumchoncoffee

เรื่องน่ารู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับชิตอน

สำหรับชิตอน หรือ กัมบู๊ทชิตอน (Gumboot Chiton) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า คริปโตชิตอน สเตลเลรี (Cryptochiton stelleri) จัดเป็นชิตอนที่มีขนาดใหญ่ที่สุด มันยาวได้ถึง 36 เซนติเมตร และอาจหนักได้ถึง 2 กิโลกรัม

โดยปกติจะพบชิตอนชนิดนี้ตามชายฝั่งทางเหนือของมหาสมุทรแปซิฟิก จากแคลิฟอร์เนียตอนกลางถึงอะแลสกา และจนไปถึงประเทศญีปุ่น เป็นสัตว์ที่ชอบอาศัยอยู่บริเวณน้ำตื้นในเขตน้ำขึ้นน้ำลง และตามแนวชายฝั่งที่เป็นโขดหิน

Advertisements

รูปร่างของชิตอนคล้ายกระดานโต้คลื่น หรือคล้ายส่วนหนึ่งของรองเท้าบูทยางเวลลิงตัน มันเป็นสัตว์จำพวกมอลลัสกา (Mollusca) ซึ่งเป็นไฟลัมหนึ่งของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เป็นสัตว์ที่มีลำตัวนิ่ม ส่วนใหญ่มีเปลือกแข็งหุ้มอยู่ภายนอก อย่างพวกหมึก หอย อะไรพวกนี้

ชิตอนจะมีฟันที่ละเอียดเรียงเป็นแถวยาว ซึ่งประกอบขึ้นจากแร่แมกนีไทต์ กับ ซานตาบาร์บาไรต์ จึงทำให้ฟันของมันแข็งพอที่จะขุดขูดตะไคร่น้ำออกจากหินได้อย่างง่ายดาย และด้วยเหตุนี้ ชิตอนจึงได้ชื่อว่าเป็นสิ่งมีชีวิตแรกที่ฟันสร้างจากแร่เหล็กหายาก

สุดท้ายหลายคนน่าจะสงสัยกันว่า “กินได้หรือไม่?” คำตอบคือ “กินได้” เนื้อของชิตอนถูกใช้ประกอบอาหารโดยชนพื้นเมืองอเมริกัน เช่นเดียวกับผู้ตั้งถิ่นฐานชาวรัสเซียในอะแลสกาตะวันออกเฉียงใต้ …อย่างไรก็ตามโดยทั่วไปเนื้อของชิตอนไม่ถือว่าอร่อย มันมีเนื้อสัมผัสที่เหนียวจนถึงเหนียวมาก

เคยมีนักวิจารณ์ด้านอาหารกล่าวเอาไว้ว่า หลังจากที่ลองกินครั้งหนึ่ง เขาได้ตัดสินใจว่า ควรเก็บชิตอนเอาไว้กินในช่วงเวลาแห่งความอดอยาก มันแข็งอย่างกับกินกระดาษและยังคาวมากด้วย

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements