แองโกล-วาตูซี หรือ วัววาตูซี (Ankole-Watusi, Watisu cow, Watusi cattle) เป็นสายพันธุ์วัวที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกา เป็นวัวที่มีประวัติที่ยาวนาน นับตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ .. แต่เดิมวัววาตูซี สืบเชื้อสายมาจากวัว Sanga cattle ของเอธิโอเปีย ซึ่งมีต้นกำเนิดในยูเรเซีย ซึ่งมีเชื้อสายที่ย้อนหลังไปถึง 1,000 ปี
เป็นวัวที่ได้ชื่อว่า “มีเขาแหลมยาวที่สุดในโลก” โดยเขาของแองโกล-วาตูซี มีลักษณะโค้งยาวปลายแหลม เส้นรอบวงที่ใหญ่ที่สุด คือ 92.25 เซนติเมตร และมีน้ำหนักถึง 45 กิโลกรัมในแต่ละข้าง โดยภายในเขามีลักษณะกลวงเป็นโพรง แต่มีโครงสร้างแบบรังผึ้ง ซึ่งนอกจากมีไว้ต่อสู้กันเองแล้ว ยังมีประโยชน์สำหรับการระบายความร้อนอีกด้วย
นอกจากเขาที่โดดเด่นแล้ว วัวชนิดนี้ยังมีรูปร่างที่น่าประทับใจ ด้วยความสูง 2.4 เมตร ทำให้วัววาตูซีเป็นสายพันธุ์ที่สง่างามจนถูกเรียกว่า “Cattle of the Kings”
นอกจากนี้ยังเป็นวัวที่อดทนต่อสภาพแวดล้อม สามารถอยู่รอดได้โดยใช้อาหารและน้ำน้อยกว่าปศุสัตว์อื่นๆ “เชื่อกันว่าเขาที่ยาวของวัวชนิดนี้ มีวิวัฒนาการมาเพื่อปกป้องมันจากสัตว์นักล่าที่อันตราย เช่น สิงโต เสือดาว และไฮยีน่า เมื่อถูกโจมตี”
