นี่คือมดที่ ‘วิวัฒนาการย้อนกลับได้’ แต่จะทำได้เฉพาะผู้ชนะทัวร์นาเมนต์เท่านั้น

เมื่อราชินีของอาณานิคมมดตายลง แทนที่จะเป็นจุดสิ้นสุดของอาณานิคมมดแห่งนี้ 'มดงาน' ของมดกระโดดอินเดีย (Indian jumping ant) จะเริ่มแข่งขันทัวร์นาเมนต์ที่ใช้เวลานานนับเดือน เพื่อตัดสินว่ามดตัวใดจะได้เป็นหัวหน้าอาณานิคมตัวใหม่ โดยผู้ชนะจะได้รับการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายรวมทั้งสมอง เพื่อจะสานต่องานของราชินีที่ตายไป

ปกติแล้วอาณานิคมของมดส่วนใหญ่ จะมีลำดับชั้นที่ชัดเจน “ราชินี” จะมีเพียงตัวเดียว มันจะทำหน้าที่วางไข่ทั้งหมด ในขณะที่ระบบวรรณะของมดจะแบ่งหน้าที่กัน เช่น มดที่คอยหาอาหาร มดที่ต้องออกไปต่อสู้ ปกป้องอาณานิคม ซึ่งมดพวกนี้อาจมีนับหมื่น แสน หรือเป็นล้านตัว แต่ยังไงซะจะมีตัวผู้และราชินีเท่านั้น ที่สามารถสืบพันธุ์ได้ และมดที่เหลือจะเป็นหมัน หากราชินีตายอาณานิคมก็มักจะตายตาม

เปลี่ยนจากมดงานเป็นราชินี และเปลี่ยนจากราชินีเป็นมดงาน

Advertisements

มดกระโดดอินเดีย เป็นสายพันธุ์ที่มีขากรรไกรเหมือนคีม และดวงตาสีดำขนาดใหญ่ที่อาศัยอยู่ในป่าตามชายฝั่งตะวันตกของอินเดีย “หากราชินีตาย” มดงานอื่นๆ จะจัดการแข่งขันที่แปลกประหลาดขึ้น โดยผู้ชนะจะได้รับการอัพเกรดเป็น “ราชินีตัวใหม่” ซึ่งสามารถผลิตไข่ได้ และทำให้อาณานิคมเดินหน้าต่อไปด้วย .. ด้วยเหตุนี้มดเป็นผู้ชนะ จะปรับเปลี่ยนรูปร่างใหม่รวมทั้งสมองของมันด้วย

“แต่ถ้าเรื่องนี้น่าแปลกใจแล้ว ยังมียิ่งกว่า เพราะงานวิจัยใหม่พบว่ามดราชินีพวกนี้ สามารถลดฐานะตัวเองกลับไปเป็นมดงานได้ ซึ่งมันปรับเปลี่ยนร่างกายและสมองให้เข้ากับหน้าที่ได้ ..จะเรียกว่าวิวัฒนาการแบบย้อนกลับก็ได้ หรือง่ายๆ คือ การแปลงร่าง”

ทัวร์นาเมนต์เป็นยังไง?

หลังจากราชนีตายไป มันจะเริ่มมดงานที่ถูกเรียกว่า เกมเมอร์เกต (gamergates) ในภาษากรีกเรียกว่า “คนงานที่แต่งงานแล้ว” ซึ่งในอาณานิคมมดประเภทนี้จะมีจำนวนมาก

การแข่งขันนี้จะเหมือนการแข่งขันชิงแชมป์เล็กๆ มดจะผลัดกันขย่มอย่างรวดเร็วด้วยหนวดของพวกมัน มีมดมากถึงครึ่งอาณานิคมสามารถมีส่วนร่วมในการแข่งขันนี้ ซึ่งอาจใช้เวลานานถึง 40 วัน พวกมันจะแข่งกันจนกว่าจะเหลือผู้ชนะเพียงหนึ่งเดียว

Advertisements

หลังจากได้ตัวผู้ชนะแล้ว ร่างกายของมันจะถูกเปลี่ยนแปลงอย่างมาก โดยเฉพาะสมองของมันจะหดตัวลง 1 ใน 4 ซึ่งเป็นการสูญเสียมวลสมองจำนวนมาก มันยังหยุดสร้างพิษ เปลี่ยนพฤติกรรมเป็นซ่อนตัวจากผู้บุกรุกและหยุดพฤติกรรมการล่าทั้งหมดอีกด้วย

แต่หากเกิดความผิดพลาด มีราชนีตัวใหม่มากกว่าหนึ่งตัว มดงานอื่นจะจับราชนีส่วนเกินไปขังไว้ทันที นักวิจัยคิดว่าที่มดทำแบบนี้เพื่อป้องกันไม่ให้อาณานิคมของพวกมัน มีสมาชิกที่สืบพันธุ์ได้มากเกินไป และหลังจากที่มดที่เหมือนเป็นราชนีถูกกักขังไว้ใน “คุกมด”

อาจเพราะความเครียดของสถานการณ์ที่โดนขัง ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมี ซึ่งทำให้ “ราชนีที่ถูกขัง” กลับมาเป็นมดงานโดยปกติภายในเวลาเพียง 1 วัน หรือมากกว่านั้นไม่มาก แม้แต่สมองก็มีขนาดเท่าเดิม .. พวกมันสามารถวิวัฒนาการย้อนกลับได้

และนี่ก็เป็นเรื่องราวของมดที่แปลกประหลาด นอกจากอาณานิคมไม่ตายไปพร้อมราชินีแล้ว จริงๆ แล้วมดชนิดต่างจากมดทั่วไปหลายอย่าง พวกมันล่า หาอาหารเพียงตัวเดียวหรืออาจเป็นกลุ่มเล็กเท่านั้นอีกด้วย และความประหลาดที่สุดคือการ วิวัฒนาการที่เพิ่งพูดถึงไปนั้นเอง ..ถ้าชอบฝากแชร์กันครับ

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements