ค้นพบผึ้ง ‘ใหญ่ที่สุดในโลก’ หลังพบครั้งสุดท้ายเมื่อ 40 ปีก่อน

ในขณะที่ทำงานในพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติอเมริกัน Eli Wyman ได้เรียนรู้เกี่ยวกับผึ้งที่แปลกประหลาดมากซึ่งจากลักษณะทำให้คิดว่ามันน่าจะเป็นผึ้งที่สูญพันธุ์ไปแล้ว แต่ปัจจุบันคาดว่าจะใกล้สูญพันธุ์ มันคือผึ้ง Megachile pluto หรือที่รู้จักในชื่อ “ผึ้งยักษ์ของวอลเลซ” (Wallace’s giant bee) มันเป็นผึ้งที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ใหญ่กว่าผึ้งปกติถึงสี่เท่า และวัดความยาวได้เท่านิ้วหัวแม่มือของมนุษย์

ขากรรไกรล่างขนาดใหญ่ห้อยอยู่ราวกับกรรไกรแยกจากศีรษะ หรืออย่างน้อยที่สุด ผึ้งชนิดนี้ไม่เคยถูกพบเห็นตั้งแต่ปี 1981 และมีความกังวลว่ามันอาจจะสูญพันธุ์ไปแล้ว

“ผมแค่คิดว่า สักวันต้องไปหาผึ้งตัวนี้ มันเป็นยูนิคอร์นในโลกของผึ้ง” Wyman กล่าว “ถ้าคุณรักผึ้ง อย่างที่ผมรัก คุณต้องตามหามัน” เขากล่าวเสริม “นี่คือการผจญภัยที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เป็นไปได้”

จนในปี 2019 .. Wyman ได้ร่วมมือกับ Clay Bolt ช่างภาพประวัติศาสตร์ธรรมชาติและนักวิจัยอีกสองคนที่มีความทะเยอทะยานคล้ายกัน โดยมีเป้าหมายเพื่อการตามหาผึ้งชนิดนี้อีกครั้ง ในที่มั่นสุดท้ายที่รู้จักกันในเกาะ Maluku ทางเหนือของอินโดนีเซีย

แผนการเก็บตัวอย่างผึ้งสำหรับการทดสอบทางพันธุกรรม ถูกยกเลิกเนื่องจากไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่ ดังนั้นทีมจึงตกลงใจเป็นภารกิจถ่ายรูปเท่านั้น โดยหวังว่าจะได้เป็นคนแรกที่ได้เห็นผึ้งยักษ์นี้ในรอบ 38 ปี

ตามข้อมูลได้กล่าวว่า ผึ้งชนิดนี้ชอบสร้างรังเอาไว้ในจอมปลวก พวกเขาจึงนั่งเรือไปที่ Halmahera ซึ่งเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดของ Maluku ทางเหนือ และพบกับหัวหน้าหมู่บ้านที่พบผึ้งครั้งสุดท้าย เพื่อช่วยหาตำแหน่งของรังที่มีแนวโน้มว่าจะพบมากที่สุด

หลังจากห้าวันต่อมากับความพยายามที่ดูเหมือนจะไร้ประโยชน์ ถูกใช้ไปกับการเดินสำรวจไปรอบๆ ป่าที่กระจัดกระจายเพื่อหารังและ “เกือบจะตายจากโรคลมแดด” Wyman เล่า

เมื่อถึงจุดนี้ พวกเขาเกือบจะยอมยกเลิกภารกิจ และพูดคุยกันอย่างเปิดเผยว่า พวกเขาควรถ่ายรูปนกบางตัวแทนหรือไม่ Wyman กล่าว ..จากนั้นเมื่อถึงวันที่ห้า พวกเขากำลังเดินกลับไปที่รถของพวกเขา เมื่อกลุ่มนั้นเห็นจอมปลวกที่อยู่นอกเส้นทาง Wyman ที่เหนื่อยล้าจึงอาสาที่จะดูอย่างใกล้ชิด

และจากการตรวจสอบอย่างรวดเร็วของรังปลวกที่สูงตระหง่าน พวกเขาก็ไม่พบว่ามีสิ่งใดเลย แต่แล้วก็พบช่องหนึ่งที่ดูเหมือนจะเป็นรูทางเข้าของแมลง “หัวใจของผมเริ่มสูบฉีด” Wyman กล่าว ..รูนี้อยู่ห่างจากพื้นประมาณ 7 ฟุต ดังนั้น Wyman จึงปีนขึ้นไปบนนั้น และมองเข้าไปข้างใน เขาเห็นว่าอุโมงค์เรียงรายไปด้วยเรซิ่น ซึ่งผึ้งยักษ์ของวอลเลซทำเพื่อผนึกแยกรังของมันออกจากพวกปลวก

Advertisements

จากนั้นคนนำทางท้องถิ่นก็ปีนขึ้นไปดู และช่วยสร้างทางขึ้นจากกิ่งไม้และเถาวัลย์อย่างรวดเร็ว เพื่อให้สมาชิกคนอื่นสามารถขึ้นมาดูได้ ณ จุดนี้ Wyman สามารถมองเห็นผึ้งได้อย่างชัดเจน “หลังจากที่ทรมานร่างกายมาหลายวัน ตอนนี้ผมรู้สึกสบายตัวและดีขึ้นอย่างมาก”

การค้นพบผึ้งยักษ์ของวอลเลซอีกครั้ง ซึ่งเป็นข่าวที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ป่าหายาก ถูกเผยแพร่ไปตามสื่อต่างๆ ทั่วโลก พร้อมภาพประกอบของ Wyman ที่มีความยินดีและเพื่อนร่วมงานของเขาถือที่เก็บตัวอย่างที่มีผึ้งอยู่ข้างใน (พวกเขาปล่อยมันหลังจากถ่ายรูป) โดยเจ้าหน้าที่ของรัฐในอินโดนีเซียได้ให้คำมั่นว่า จะมีการสำรวจผึ้งอย่างละเอียด Wyman กล่าว เพื่อเปิดทางให้มันถูกปกป้องอย่างเหมาะสม

Wyman หวังว่าประชากรในท้องถิ่นจะภูมิใจในความเป็นเจ้าของผึ้งเพื่อปกป้องมันเช่นกัน แต่จากที่ดูแล้วเหมือนพวกเขาไม่ค่อยสนใจเท่าไร

ที่แย่ไปกว่านั้น ความรู้เรื่องการมีอยู่ของผึ้งชนิดนี้ ได้จุดประกายมุมมืดของอินเทอร์เน็ตที่เกี่ยวข้องกับการค้าสัตว์ยาก ไม่นานหลังจากที่เขากลับมาที่อเมริกา Wyman เห็นว่ามีคนพยายามขายผึ้งบนอีเบย์ด้วยราคา 2 – 3 พันดอลลาร์ ซึ่งเป็นสิ่งล่อใจสำหรับเกษตรกรเพื่อยังชีพและชาวประมงใน North Maluku เพราะมันเป็นเงินจำนวนมากสำหรับพวกเขา

ผึ้งกลายเป็นสิ่งที่ไม่ธรรมดา มันกลายเป็นถ้วยรางวัลที่หายากเช่นเดียวกับแรด บางครั้งสิ่งนี้เกิดขึ้นกับแมลง อย่างเช่นในเยอรมนี ด้วงหายากที่ตั้งชื่อตามอดอล์ฟ ฮิตเลอร์นั้นถือว่าเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ เมื่อกว่าทศวรรษที่แล้วเนื่องจากความนิยมที่เพิ่มขึ้นในฐานะของสะสมสำหรับพวกนีโอนาซี

Wyman ต้องการเน้นย้ำศักยภาพการอนุรักษ์ผึ้งยักษ์ของวอลเลซ แต่ยังแสดงคุณค่าของมันให้กับนักสะสมส่วนตัวโดยไม่ได้ตั้งใจ ซึ่งทำให้ตกอยู่ในอันตรายมากขึ้น มนุษยชาติได้คิดค้นวิธีทำลายแมลงชนิดอื่น

มีแมลงหลายล้านสายพันธุ์ที่ยังไม่ถูกค้นพบอาศัยอยู่ในกองดิน หรือตามเปลือกไม้หรือใต้ฝ่าเท้าของเราซึ่งเสี่ยงต่อการตายโดยมองไม่เห็น ผึ้งยักษ์ของวอลเลซคงเป็นเพียงการตายแบบถูกลืมอีกตัวหนึ่ง ซึ่งถูกบีบออกจากแหล่งที่อยู่อาศัยที่หดตัวลง หากไม่ใช่ผึ้งที่ใหญ่ที่สุดในโลก และดังนั้นจึงเป็นหน้าที่ของเราที่จะช่วยให้มันรอดจากการสูญพันธุ์

แต่แง่มุมที่น่าสังเวชที่สุดของการผจญภัยในการหาผึ้งก็คือ แม้แต่ความสนใจของสายพันธุ์ก็ไม่ได้ช่วยบรรเทาทุกข์ได้มากนัก “ประเด็นคือไม่มีใครสนใจพวกมัน” Wyman กล่าว

“แม้แต่สิ่งที่มีเสน่ห์ดึงดูดใจพอๆ กับผึ้งที่ใหญ่ที่สุดในโลก เราก็ไม่สามารถรวบรวมความสนใจได้มากพอที่จะทำให้มันได้รับสถานะการอนุรักษ์ หรือทำการสำรวจอย่างเหมาะสม” (ผึ้งได้รับสถานะอ่อนแอจากสหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติในปี 2014 แต่ไม่มีสถานะดังกล่าวที่กำหนดโดยรัฐบาลชาวอินโดนีเซีย)

Advertisements
หากผึ้งที่ใหญ่ที่สุดในโลกยังไม่มีคนสนใจ ก็เป็นเรื่องง่ายที่จะรู้สึกมองโลกในแง่ร้ายเกี่ยวกับแมลงนับล้านชนิดที่ไม่มีโด่งดัง

เราอาจกำลังสับสนกับแนวคิดที่ว่าโดยทั่วไปแล้วผึ้งกำลังมีปัญหา แต่เหตุผลที่ต้องใส่ใจเรื่องนี้มักถูกกล่าวถึงในแง่ที่มนุษย์เป็นศูนย์กลาง พวกมันผสมเกสรในอาหารของเราและเป็นภาพที่ทำให้สบายใจในสวนฤดูร้อน การยกเลิกความสัมพันธ์เหล่านี้คุกคามเราเช่นเดียวกับพวกมัน

ผึ้งยักษ์ของวอลเลซถูกคนท้องถิ่นมองว่าไม่มีประโยชน์ แต่มันไม่ย่อท้อเพื่อให้แน่ใจว่าชาวบ้านมีแตงกวาและแอปเปิ้ลมากมายให้กิน แต่ผึ้งก็เหมือนกับแมลงอื่นๆ อย่างแน่นอน คุณค่าในตัวมันเองที่ไม่เกี่ยวข้องกับมนุษย์ แมลงอยู่บนโลกนานกว่าเราหลายร้อยล้านปี พวกมันมีหลายวิธีที่สร้างโลกที่เราอาศัยอยู่ และให้แน่ใจว่ามันยังคงดำเนินต่อไปเรื่อยๆ แม้ว่าเราจะทำลายโลก

“สุดท้ายผู้คนพูดถึงคุณค่าทางเศรษฐกิจ หรือสิ่งที่จบลงบนจานอาหารของเรา แต่แมลงมักจะมีคุณค่าที่แท้จริง” Wyman กล่าว “เราเป็นคนเลี้ยงแกะของสิ่งมีชีวิตที่น่าทึ่งเหล่านี้ และเรากำลังสูญเสียส่วนที่เหลือเชื่อนี้ของประวัติศาสตร์ธรรมชาติและมรดกของโลก”

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements
Advertisements