“ปลาปอดเป็นหนึ่งในปลายุคก่อนประวัติศาสตร์ที่ยังมีชีวิตรอดมาจนทุกวันนี้ โดยที่พวกมันแทบไม่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม นอกจากขนาดที่เล็กลงเท่านั้น โดยพวกนี้มีชีวิตมาตั้งแต่ยุคไดโนเสาร์”
ปลาปอดที่เหลืออยู่บนโลก?
เดิมปลาปอดมีการกระจายพันธุ์ไปแทบทุกทวีป แม้แต่อเมริกา ยุโรป เอเซีย แต่ในปัจจุบันนี้เหลือแค่ในอเมริกาใต้ แอฟริกา และออสเตรเลียเท่านั้นที่ยังหลงเหลืออยู่ โดยปลาปอดทุกชนิดยกเว้นปลาปอดออสเตรเลียในตอนที่ยังเล็กๆ จะมีพู่เหงือกเหมือนพวกซาลาแมนเดอร์ ก่อนจะหายไปเมื่ออายุได้ราว 7 สัปดาห์ ซึ่งนี่เป็นหนึ่งในรอยต่อการวิวัฒนาการจากสัตว์น้ำเป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ
อาหารหลักของปลาปอดทุกชนิดคือสัตว์เล็กกว่าเช่นกุ้ง หอย ปลาขนาดเล็ก ส่วนการจำศีลนั้นเมื่อถึงฤดูแล้ง ปลาปอดจะขุดหลุมลึกประมาณ 30-50 เซนติเมตร และจะใช้โคลนปิดปากหลุมไว้เพื่อการจำศีล ลดการเผาผลาญพลังงาน จนกว่าจะถึงฤดูฝนที่น้ำกลับมาถึงจะออกมาจากหลุม
ปลาปอดปัจจุบันที่ยังหลงเหลือทั้ง 3 ชนิดมีดังนี้
1. ปลาปอดแอฟริกา ซึ่งชนิดนี้จัดเป็นชนิดที่ยังใหญ่ที่สุดด้วย โดยตัวที่โตเต็มที่มีขนาดใหญ่ถึง 2 เมตร และยังมีแบ่งเป็นชนิดย่อยอีก 4 ชนิด โดยชนิดนี้เป็นชนิดที่หามาเลี้ยงง่ายสุดและยังจัดว่าเลี้ยงง่าย น้ำไม่ต้องเยอะและไม่ต้องใช้ออกซิเจน
2. โดยชนิดนี้รูปร่างหน้าตาจะคล้ายกับปลาปอดแอฟริกา เพียงแต่จะเพรียวกว่าและมีขนาดเล็กสุดในบรรดาปลาปอด และนิสัยก้าวร้าวน้อยกว่าปลาปอดแอฟริกา
3. ปลาปอดออสเตรเลีย ฉายาราชาแห่งปลาปอด เพราะปลาปอดออสเตรียนั้นเรียกว่าสภาพไม่ต่างจากเมื่อหลายร้อยล้านปีก่อน ซึ่งซากฟอสซิลปลาปอดในยุคไดโนเสาร์นั้นสภาพแทบไม่ต่างจากปลาปอดออสเตรเลียในปัจจุบันเลยนอกจากขนาดที่เล็กลง
เนื่องจากปลาปอดออสเตรเลียนั้นเป็นปลาปอดยุคเก่าไม่มีการจำศีลหรือสร้างเมือกมาคลุมตัวเอง โดยปลาปอดออสเตรเลียจะมีอวัยวะที่ช่วยในการหายใจเหมือนปอดของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ และที่มีเฉพาะในปลายุคเก่าคือเกล็ดแบบเรียบและมีขนาดใหญ่ รวมถึงครีบอกและท้องซึ่งมีรูปร่างคล้ายกับเท้า ซึ่งเป็นหนึ่งในรอยต่อของปลาที่วิวัฒนาการเป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ
ปลาปอดออสเตรเลียโตเต็มที่มีขนาดประมาณ 1.2 เมตรและอายุยืนกว่าปลาปอดทั่วไปมาก โดยปลาที่อายุยืนสุดมีอายุเกือบ 90 ปี เดิมปลาปอดออสเตรเลียเป็นปลาคุ้มครองเพราะใกล้สูญพันธุ์มากทำให้มีราคาสูงในตลาดปลาสวยงามมาก
สุดท้ายนี้ถ้าท่านไหนสนใจอยากลองเลี้ยงก็ลองสอบถามร้านขายปลาเจ้าประจำของทุกท่าน ผมคนหนึ่งที่ได้เอาปลาปอดมาเป็นแรงบันดาลใจในการใช้ชีวิต พวกนี้รอดบนโลกนี้มาก่อนพวกเราจะเกิดหลายล้านปี และพอหน้าแล้งก็ต้องอดทนเพื่อรอฝนที่จะกลับมา ซึ่งการรอคอยเป็นระยะเวลาเกือบ 1 ปีหรือนานกว่า แต่สุดท้ายแล้วผลการอดทนและรอคอยก็หอมหวาน ในยามเราท้อกับการรอคอยอะไรสักอย่างให้หันมามองเจ้าปลาพวกนี้ที่มีชีวิตอยู่มาพร้อมไดโนเสาร์นะครับ รอดมาได้ร้อยล้านปีทำไมเราจะรอดไม่ได้ แล้วพบกันใหม่
