การวิจัยหลายสิบปีเผยความลับของ ‘เห็บแอฟริกา’ มันถึกและอายุยืนสุดขีด

คงไม่มีสิ่งมีชีวิตใดที่ตายยากเท่ากับหมีน้ำ (tardigrades) แต่หากตัดหมีน้ำออกไป เชื่อว่า "เห็บแอฟริกา" จะเป็นหนึ่งในสิ่งมีชีวิตที่ตายยากที่สุด เพราะจากการทดลองพบว่า พวกมันจะอยู่ได้อย่างน้อย 8 ปี โดยไม่มีอาหารเลย แต่นี่ยังไม่ใช่ทั้งหมดของเห็บชนิดนี้

จากการวิจัยพวกเขาพบว่า เห็บแอฟริกาตะวันออก (Argas brumpti) เป็นแมงดูดเลือด และจะไม่ตายถึงจะปราศจากอาหารอย่างน้อย 8 ปี และมันยังเป็นสัตว์ตัวเล็กๆ ที่อายุยืนอย่างน้อย 27 ปี แค่นี้ไม่พอ ตัวเมียสามารถวางไข่ได้อย่างต่อเนื่อง แม้ตัวผู้ตัวสุดท้ายในกลุ่มตายไปแล้ว 4 ปี พวกมันเป็นเห็บตายยาก และยังยากที่จะทำให้หมดไปอีกด้วย .. นี่ยังไม่พูดถึงสิ่งที่มันทำกลับมนุษย์ได้อีก

การที่มันมีอายุยืนยาวและมีความยืดหยุ่นอันน่าทึ่ง เห็บแอฟริกาตะวันออก ( Argas brumpti ) ที่เพิ่งถูกเปิดเผยโดยการศึกษาที่ทำได้ยาก ซึ่งต้องใช้เวลาหลายสิบปีในการวิจัย สิ่งนี้แสดงให้เห็นถึงความอดทนของวิทยาศาสตร์

จนขั้นตอนสำคัญได้เริ่มต้นในปี 1976 เมื่อ Julian Shepherd รองศาสตราจารย์ด้านวิทยาศาสตร์ชีวภาพที่มหาวิทยาลัย Binghamton ในนิวยอร์ก ได้รับเห็บเพศเมีย 6 ตัว และเพศผู้อีก 4 ตัว ทั้งหมดรวบรวมมาจากถ้ำใกล้ Nairobi ประเทศเคนยา

เขาจึงตัดสินใจที่จะเฝ้าติดตามพวกมันในห้องทดลองของเขา ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยที่มีสภาพมั่นคง โดยพวกมันจะได้รับอาหารจากหนู กระต่าย หรือเลือดหนูที่ดูดออกมาเป็นระยะๆ

หลายปีที่ผ่านมา เห็บที่ถูกจับมาดูมีความสุขกับงานฉลองปกติของพวกมัน จนกระทั่งวันหนึ่ง Shepard หยุดให้อาหารและเลือดกับพวกมัน เมื่อห้องทดลองของเขาไม่มีกระต่ายและหนูให้กิน นักชีววิทยาไม่ได้คาดหวังว่า เห็บกลุ่มนี้แม้จะไม่มีอาหารพวกมันก็ไม่ตาย แถมพวกมันจะยังคงอยู่รอดได้จนถึงศตวรรษหน้า

เห็บแอฟริกาตะวันออกมีผิวหนังที่อ่อนนุ่มและเหนียว ไม่เหมือนเปลือกแข็งที่พบในเห็บประเภททั่วไป ที่อยู่ตามสวนสาธารณะและในชนบท และต่างจากเห็บที่วิ่งทั่วไปที่คุณพบเห็น

เห็บแอฟริกาตะวัน (Argas brumpti) ไม่เคยมีรายงานว่าเป็นพาหะของโรคใดๆ แม้ว่าการกัดของมันจะสามารถทำให้เกิดแผลที่เจ็บปวดอย่างมากและมีผลที่ตามมาอีกเล็กน้อย แต่บางครั้งก็เจ็บปวเป็นเวลาหลายเดือนหรือหลายปี ซึ่งเป็นสิ่งที่ Shepard รู้ตั้งแต่แรกแล้ว

ในที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของพวกมัน เห็บจะอาศัยอยู่บริเวณปากถ้ำ บริเวณที่เป็นหิน หรือพื้นที่อาบน้ำหรือตามฝุ่นดินที่เหยื่อของมันชอบเข้ามา โดยเหยื่อส่วนใหญ่จะเป็น สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กถึงขนาดใหญ่และกิ้งก่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฝุ่นดินรอบๆ เนินปลวกที่สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ชอบมาถูตัว

Advertisements

ในสภาพแวดล้อมที่แห้งแล้ว พวกมันสามารถรอคอยเหยื่อได้เรื่อยๆ จนเหมือนรออยู่ได้ตลอดกาล ด้วยการที่มันอายุยืนยาวอย่างสุดขีด ความจริง 27 ปี ยังไม่ถึงขีดสุดของมัน สิ่งนี้เป็นเพียงระยะเวลาที่การวิจัยในช่วง 60 ปีได้เฝ้าสังเกตุเห็น ความจริงมันอาจมีอายุมากกว่านี้มาก

เมื่อการทดลองมาถึงจุดที่น่าแปลกใจ.. มันเป็น 4 ปีหลังจากเห็บตัวผู้ตัวสุดท้ายตาย ตัวเมียมีชีวิตอยู่ต่อไปอีก 4 ปี โดยที่ไม่ได้รับอาหารเลย จนในที่สุดตัวเมียที่หิวโหยก็ได้รับอาหาร และทำให้ Shepherd ต้องแปลกใจมาก!

อย่างน้อยก็มีตัวเมียหนึ่งตัววางไข่เป็นชุด ลูกหลานรุ่นที่สองนี้ยังคงมีชีวิตอยู่และมีสุขภาพดีมาจนถึงทุกวันนี้ โดยตอนนี้พวกมันมีอายุ 26 ปีและเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เห็บที่เก่าแก่ที่สุดจากชุดแรกตายหลังจาก 27 ปี ในระหว่างนั้นพวกมันไม่ได้รับอาหารเลยเป็นเวลา 8 ปี … มันเป็นเรื่องน่าทึ่งและเรายังจับตาดูพวกมันต่อไป

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements
Advertisements
แหล่งที่มาacademic