งานวิจัยใหม่ชี้ปลากัดถูกเพาะพันธุ์โดยมนุษย์มานับพันปี
ปลากัด หรือ ปลากัดสยาม ไม่ได้กลายเป็นงานศิลปะที่มีชีวิตด้วยตัวของมันเอง สีสันอันวิจิตรบรรจงของปลากัดและครีบที่ยาว เป็นผลของการเพาะพันธุ์และด้วยการคัดเลือกอย่างพิถีพิถันมานับพันปี
จากการศึกษาใหม่เมื่อเดือนเมษายน ปี 2021 ที่เขียนไว้ใน BioRxiv ได้แสดงให้เห็นด้วยการจัดลำดับจีโนมของปลากัด นักวิจัยพบว่า มนุษย์เริ่มเลี้ยงปลากัดมานานมาก ด้วยการคัดเลือกอย่างระมัดระวังนับพันปี ไม่เพียงทำให้เกิดความหลากหลายที่น่าทึ่งของปลากัดในประเทศไทย ยังทำให้ทั้งปลากัดป่าและปลากัดสวยงาม ได้รับการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมไปอย่างมาก
ปลากัดป่าซึ่งมีอยู่หลายสายพันธุ์ และเป็นต้นกำเนิดของปลากัดสวยงาม แต่จนถึงตอนนี้พวกมันก็แตกต่างจากปลากัดสวยงามมาก ปลากัดป่าจะมีครีบสั้น มีสีคล้ำกว่าและขาดครีบที่โดดเด่นที่จะสามารถพบได้ในปลากัดเลี้ยงเพื่อความสวยงาม
และดูเหมือนว่า “ปลากัดป่า” ทั่วไป จะมีความก้าวร้าวน้อยกว่าปลากัดที่เลี้ยง แต่ยังไงซะคุณไม่สามารถใส่ตัวผู้สองตัว หรือแม้แต่ตัวเมีย ในตู้ปลาเดียวกันได้ พวกมันจะโจมตีกันเองและจะต่อสู้กันจนถึงตาย และความก้าวร้าวของปลากัด ก็ถูกเอามาใช้ประโยชน์ในเกมพนัน พวกมันจะต่อสู้กันคล้ายการชนไก่
และเพื่อตรวจสอบว่า ประวัติศาสตร์นี้ได้หล่อหลอมจนกลายเป็นปลากัดที่เราเห็นในปัจจุบันได้อย่างไร ทีมนักวิจัยได้เก็บตัวอย่างดีเอ็นเอจากปลากัดธรรมชาติและปลากัดเลี้ยงในประเทศไทยเพื่อจัดลำดับจีโนม
โดยหลังจากที่ได้รับผลการทดลอง มันเป็นเรื่องที่น่าแปลกใจมากที่ปลากัด เป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์มนุษย์มานานแค่ไหน มันถูกเลี้ยงโดยมนุษย์มาอย่างน้อย 1,000 ปี ทำให้ที่นี้เป็นหนึ่งในแหล่งเลี้ยงปลาที่เก่าแก่ที่สุดที่เรารู้จัก ..มันเก่าแก่กว่างานวิจัยที่เคยมีมาก่อนหน้านี้ ที่อ้างว่าปลากัดถูกสร้างมาเพื่อการต่อสู้ตั้งแต่ช่วงต้นศตวรรษที่ 13
งานวิจัยยังเน้นว่า เหตุใดพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ จึงสามารถสร้างปลากัดได้หลายสิบสายพันธุ์ มีปลากัดสีแดง สีเหลือง หรือสีน้ำเงิน ปลากัดที่มีครีบใหญ่และครีบเล็ก แม้แต่ปลากัดที่มีลักษณะคล้ายธงชาติไทย หากคุณสามารถจินตนาการได้ มันอาจจะมีอยู่จริง และผู้เลี้ยงที่เก่งพอจะสามารถสร้างมันขึ้นมาได้
เคล็ดลับอย่างหนึ่งคือ ลักษณะหลายอย่างที่พ่อพันธุ์แม่พันธุ์เลือกนั้น ถูกควบคุมโดยยีนเพียงไม่กี่ตัว สิ่งนี้จะส่งผลกระทบสำคัญในรุ่นต่อไป .. มันหมายความว่า คุณไม่ต้องใช้ความพยายามในการคอสปลาจำนวนมาก เพื่อให้ได้ลักษณะที่คุณต้องการสำหรับปลาของคุณ
และก็เป็นไปตามที่คาดไว้ นักวิจัยยังพบว่าปลากัดในประเทศไทย มีลักษณะทางพันธุกรรมไม่เหมือนกับลูกพี่ลูกน้องในป่า อย่างไรก็ตามพวกเขารู้สึกประหลาดใจที่พบว่า ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาปลากัดเลี้ยงได้ผสมพันธุ์กับปลากัดป่า
การผสมพันธุ์นี้ น่าจะเป็นผลมาจากการปล่อยปลากัดที่เลี้ยงลงสู่แหล่งน้ำในธรรมชาติ มันอาจเป็นปัญหาในอนาคต เพราะจะเป็นการทำลายความพยายามในการอนุรักษ์ปลากัดดั้งเดิมซึ่งหายากขึ้นทุกวัน
สุดท้ายการศึกษาประวัติศาสตร์วิวัฒนาการของปลาเหล่านี้ จะทำให้เราเข้าใจรายละเอียดเกี่ยวกับพวกมันมากขึ้น โดยนักวิจัยหวังว่าจะปรับปรุงความเข้าใจ ว่าการเลี้ยงปลาเหล่านี้เปลี่ยนแปลงยีนของสายพันธุ์ได้อย่างไร และต่อไปปลากัดอาจมีการเปลี่ยนแปลงอีกมาก อย่างที่ตลอดหนึ่งพันปีที่ผ่านมา จากปลากัดป่าที่ดูไม่มีอะไร มาถึงตอนนี้พวกมันมีได้ทุกสี และรูปร่างที่ต่างกันมากมาย และยังได้รับความนิยมไปทั่วโลก
