1. เหยื่อปลอม
มีคำกล่าวว่าเลือกเหยื่อปลอมได้ถูกต้อง เท่ากับประสบความสำเร็จไปส่วนหนึ่ง เหยื่อปลอมที่ดีคือเหยื่อปลอมที่พิสูจน์แล้วใช้ตกปลาได้ผล บทพิสูจน์ที่ดีคือคำยืนยันจากนักตกปลาเอง (ซึ่งไม่รู้จักมักคุ้นหรือมีความสัมพันธ์กับผู้ทำเหยื่อปลอม) ว่านำไปตกปลาได้ผล แต่ถ้าเจ้าของเหยื่อปลอมออกมาการันตี ว่าดีหรือคนทำเหยื่อปลอมเล่นเขียนเชียร์ตัวเอง อันนี้จะทำให้คนซื้อเหยื่อตัดสินใจลำบากหน่อย
ในที่นี้จะไม่พูดถึงสีหรือรูปแบบเพราะที่มาขายอยู่บนแผงตามร้านค้าก็คล้ายกัน เลือกเอาตามสะดวก แต่อยากจะตั้งข้อสังเกตว่าทุกวันนี้มีคนตกปลาช่อนด้วยเหยื่อปลอมเยอะมาก ทำให้จำนวนปลาช่อนลดลงอย่างน่าใจหาย ลูกปลาช่อนโตไม่ทันให้ตกถึงกับมีคนบ่นว่าต่อไปเหยื่อปลอมตกผิวน้ำจะมีขนาดเล็กลงๆ เพื่อให้สัมพันธ์กับขนาดปลาที่ถูกตกได้ ซึ่งนับวันจะเล็กลงๆ ทุกที เหยื่อที่เล็กลงควรจะถ่วงน้ำหนักเพิ่มไม่เช่นนั้นจะตีเหยื่อไม่ออก
2. ตัวนักตกปลาเอง
ในที่นี้จะขอรวมเอาอุปกรณ์เข้าไปด้วย แปลว่านักตกปลาจะต้องมีฝีมือพอสมควร กับการใช้อุปกรณ์ตกปลาต้องใช้อุปกรณ์คล่องตีเหยื่อให้แม่นยำ ทำระยะได้ไกล เช่น ถ้าจำเป็นต้องตีเหยื่อปลอมให้ตกเลยตอไม้ที่อยู่ห่างไป 15 เมตร แล้วลากเหยื่อสร้างแอคชั่นให้ดูเหมือนเหยื่อจริงๆ แบบไร้ที่ติ มีให้เฉียดจุดที่คาดว่ามีปลาล่าเหยื่อซุ่มอยู่ได้อ่างตางเป้าตามใจคิด
ถ้าทำได้เช่นนี้โอกาสของเราก็จะมีมากขึ้น และอุปกรณ์ตกปลาก็สมบูรณ์ทั้งสายเบ็ด รอก คัน ถ้าเรานำเสนอเหยื่อปลอมได้ดี โอกาสที่จะตกปลาได้ก็จะมีเปอร์เซ็นต์เพิ่มขึ้น มีโปรหลายคนเชื่อกันว่ายิ่งเราลาเหยื่อปลอมเฉียดใกล้จุดที่คาดว่าจะมีปลาอาศัยอยู่ โอกาสที่ปลาจะฮุบเป็นเหยื่อก็มีมากขึ้นเท่านั้น
3. ปลา
ผมไม่เชื่อว่าปลาทุกตัวจะอยู่ในอารมณ์กัดหรือกินเหยื่อตลอดเวลา ในแหล่งน้ำเปิดทั่วไป ในช่วงเปลี่ยนแสงจากมืดเป็นสว่างในตอนเช้า และจากสว่างเป็นมืดเป็นสว่างในตอนเช้า และจากสว่างเป็นมืดในตอนเย็น เป็นช่วงที่มีการรวบรวมเป็นสถิติแล้วว่าปลาล่าเหยื่อจะถูกตกได้มากกว่าช่วงเวลาอื่น แต่ก็ไม่ใช่เวลาอื่นๆ ปลาจะไม่กินเหยื่อ ถ้าถามนักตกปลาที่ชอบตกปลาช่อนทั่วไป
คำตอบก็คือเช้า-เย็นปลาจะฉวยเหยื่อดี แต่ถ้าถามพวกที่ชอบหยกเหยื่อปลอมบนแหนก็จะได้คำตอบว่าสามารถตำได้ทั้งวัน ถ้าเป็นแอหนตามร่องสวนที่ห่างไกลบ้านคน ก็จะต้องทำตัวเงียบๆ ไม่ทำเสียงดังเช่นเดียวกับการตกปลาชะโดในหุบเงียบๆ ต้องดับเครื่องเรือค่อยๆ พายย่องเข้าไปจะดีกว่าวิ่งเรือน้ำบานเข้าไป
แต่ถ้าไปตกปลาช่อนตามคูคลองหรือท่อระบายน้ำที่ติดถนน มีทั้งสิบล้อ รถยนต์วิ่งกันเสียงสนั่นสะเทือนก็ไม่ต้องสนเรื่องจะไปทำเสียงดังให้ปลาช่อนตกใจเพราะปลาพวกนี้คุ้นกับเสียงดังอยู่แล้ว แต่ถ้าถามมือหยกปลาช่อนอาชีพ กลางคืนเป็นเวลาที่พวกเขาจะออกปฏิบัติการ ซึ่งโดยข้อเท็จจริงแล้วปลาช่อนเป็นปลาที่ออกล่าเหยื่อกลางคืนด้วย
4. สภาพแวดล้อม
ดินฟ้าอากาศแหล่งน้ำตลอดจนการเปลี่ยนแปลงคุณภาพของน้ำ ระดับน้ำ มีผลกับการตกปลาโดยตรง ในแหล่งน้ำเดียวกันวันนี่ปลาอาจจะฉวยเหยื่อปลอมผิวน้ำดีมั่กมาก ชนิด 10 ไม้ ฉวยเหยื่อ 8 ไม้ ทำนองนั้น แต่พออาทิตย์ต่อมา อาจจะไม่มีปลาฉวยเหยื่อสักตัวเลยก็ได้ ทั้งๆ ที่ก็ใช้เหยื่อปลอมตัวเก่งตัวเดิม คันเบ็ดคันเดิมตีเหยื่อที่เดิม ทุกอย่างเหมือนเดิมหมด
หรือบางครั้งเหตุผลก็อยู่นอกเหนือการควบคุมของธรรมชาติอย่างเช่น เมื่อ เร็วๆ นี้ไปตกปลาช่อนช้ำในอ่างเก็บน้ำเล็กๆ แห่งหนึ่ง ปรากฏว่าปลาที่เคยชุมไล่งับเหยื่อปลอมชนิดกินกระจาย กลับเงียบเชียบราวกับป่าช้า หลังจากที่ตีเหยื่อปลอมจนแขนบวม จึงตัดสินใจไปดูที่ต้นน้ำ ซึ่งมีสภาพเป็นลำน้ำแคบๆ กว้างสัก 10 เมตร ปรากฏว่ามีรถปิดอัพตู้จอดอยู่หลายคัน พร้อมอุปกรณ์แหอวนครบ ทั้ง ๆ ที่อยู่ในช่วงห้ามจับปลาในฤดูวางไข่ แล้วที่ทำการประมงก็อยู่ไม่ห่างกันนักชนิดพอมองเห็น
เมื่อน้ำแดงแตกลงมาปลาก็จะว่ายสวนน้ำไปวางไข่ คนเหล่านี้ก็จะรอให้ปลาไปก่อน จากนั้นก็ขึงอวนปิดกั้นลำน้ำทั้งหมดรวมทั้งขึงตาข่ายเหนือน้ำสูง 3 เมตร เมื่อปลาวางไข่เสร็จจะว่ายลงมาก็จะถูกอวนกั้นไว้ไปไหนไม่ได้ ถูกล้อมจับโดยง่าย ปลาบางตัวเมื่อว่ายขนอวนก็พยายามพุ่งกระโจนหนีข้าม ก็ทำไม่ได้อีกเพราะติดตาข่ายที่ขึงขวางอากาศเรียกว่าติดปีกก็หนีไม่พ้น ดูแล้วน่าเวทนาแทนนักตกปลาอย่างเราๆ ที่ตั้งหน้าตั้งตาตีเหยื่อปลอมอยู่ท้ายน้ำ โดยไม่รู้ว่าเกิดโศกนาฎกรรมที่ต้นน้ำ ที่เล่ากันมาเป็นตัวอย่างของการเปลี่ยนแปลงที่เราควบคุมไม่ได้ และไม่รู้ด้วย
5. โชคดวง
นักตกปลาหลายคนไม่จำกัดเฉพาะคนไทย นักตกปลาฝรั่งหรือทั่วทั้งโลก ก็ยังคงมีความเชื่อในเรื่องของโชค เรื่องของดวงใครที่เชื่อในเรื่องแนวนี้เมื่อตกปลาได้หรือไม่ได้ก็จะคิดว่าวันนี้ด้วงดีหรือดวงอับ มีความเชื่อเยอะมากในเรื่องนี้ ไม่ว่าจะไม่ซื้อแล้ว (หรือสมหวัง) ไปรับประทานขณะไปตกปลา ไม่ให้ใครในทีมสั่งแม่บ้านแล้วตกได้ปลาเยอะก็มักจะสวมเสื้อตัวเก่าไปตกปลาด้วยทุกครั้ง ฯลฯ
แต่คำว่าโชคหรือดวงในความหมายของผมที่ดูแล้วมีความน่าจะเป็นมากที่สุด สำหรับการตกปลาในยุคสมัยนี้คือ จะเป็นวันที่โชคดีมากถ้ามีพรรคพวกมาชวนไปล่าปลาช่อนตามบ่อเลี้ยงปลา หรือบ่อเลี้ยงกุ้งที่เจ้าของหงุดหงิดกับฝูงปลาช่อนที่กำเริบไล่กัดปลาหรือกุ้งที่พวกเขาเลี้ยงจนเสียหาย กรณีแบบนี้ถือเป็นโชคดีและจะเป็นวันที่ดวงตกปลาเราจะพุ่งแรงปลาช่อนที่ตกได้จำนวนมากๆ ชนิดกินเกือบทุกไม้ ก็มักจะมาจากกรณีแบบนี้แหละครับ เพราะถ้าเป็นแหล่งน้ำสาธารณะที่ใครก็ไปตกได้ เช่นถ้าเป็นบ่อปหนเมื่อเราไปถึงก็จะเห็นรอยลากเป็นเหยื่อบนแหนเป็นเส้นใยแมงมุมถี่มาก โอกาสที่ดวงตกปลาจะไม่ดีก็มีสูงมั่กมากเช่นกัน ถ้ามองในมุมนี้แสดงว่าโชคหรือดวงนั้นตัวเราก็มีส่วนในการกำหนดได้เช่นกัน
เอาล่ะก็ขอจบเรื่องเหตุที่จะทำให้ตกปลาได้หรือไม่ได้ หลักๆ เท่าที่คิดได้ก็มี 5 ข้อเนียล่ะ แต่ถ้าถามผม ข้อไหนมีน้ำหนักมากที่สุด ขอให้โชค ดวงล่ะกัน 50% ไป ส่วน ตัวเราอะไรพวกนี้ก็สำคัญเช่นกัน ^ ^ ยังไงก็ตกปลากันให้สนุก