เสือพ่นน้ำ นักยิงธนูแห่งสายน้ำไทย

ลักษณะทั่วไปของปลาเสือพ่นน้ำ

ปลาเสือพ่นน้ำมีรูปร่างแบนข้าง ส่วนหัวเล็ก มีจะงอยปากยื่นแหลม ครีบทุกครีบสั้น โดยเฉพาะครีบหาง ส่วนครีบกระโดงแบ่งออกเป็นสองส่วนเชื่อมติดกัน คือส่วนที่เป็นก้านครีบแข็ง ซึ่งจะตั้งเป็นหนามแหลมกับส่วนที่เป็นก้านครีบอ่อน

ปลาเสือพ่นน้ำเป็นปลาหากินผิวน้ำ ลักษณะลำตัวจากปลายปากกับแนวสันหลังจึงเกือบเป็นเส้นตรง ปากกว้างเฉียงลงและดวงตากลมโต สายตานั้นดีมาก สามารถมองเห็นแมลงที่เกาะซ่อนตัวอยู่ตามริมตลิ่งหรือกิ่งไม้ได้อย่างง่ายดาย

ปลาเสือพ่นน้ำมีหลายชนิดพันธุ์ บางชนิดอาศัยในแหล่งน้ำจืดสนิท บางชนิดอยู่บริเวณปากแม่น้ำซึ่งเป็นน้ำกร่อย และบางชนิดก็อาศัยอยู่ในทะเลเป็นปลาน้ำเค็มไปโดยสมบูรณ์

ชนิดหลังนี้จึงมีความใหญ่โตมากกว่าชนิดอื่น เคยมีผู้พบเห็นปลาเสือพ่นน้ำที่มีความยาวเกือบ 40 เซนติเมตร ตามชายฝั่งทะเลหลายครั้ง แต่ขนาดโดยเฉลี่ยจะอยู่ที่ไม่เกิน 20-30 เซนติเมตร ส่วนปลาเสือพ่นน้ำน้ำจืดจะมีขนาดค่อนข้างเล็ก โตเต็มที่ไม่เกิน 15 เซนติเมตร

ชื่อสกุลของปลาเสือพ่นน้ำ คือ Toxotes เป็นภาษากรีก แปลว่า “นักยิงธนู” นักเลี้ยงปลาทั่วโลกก็รู้จักมันในชื่อทางการค้าว่า “Archer fish” หรือปลานักยิงธนูนั่นเอง

เรื่องที่คุณอาจไม่รู้เกี่ยวกับเสือพ่นน้ำ

1. ปลาเสือพ่นน้ำสามารถพ่นกระสุนน้ำไปที่แมลงโดยจะใช้ลิ้นดันร่องในปากให้เหมือนกับ ลำกล้องปืน หลังจากนั้นจึงปิดเหงือกเพื่อเพิ่มแรงดัน ให้น้ำพุ่งออกจากปาก
2. ปลาเสือพ่นน้ำพบทั้งในน้ำกร่อยในป่าชายเลน และ ปากแม่น้ำ แม้กระทั่งน้ำจืดก็สามารถอยู่ได้
3. ถ้าพ่นน้ำครั้งแรกพลาด ปลาเสือพ่นน้ำจะพ่นน้ำซ้ำๆ จนกว่าจะโดนเหยื่อ เคยนำเหยื่อติดกาวแล้วให้ปลาเสือพ่นน้ำพ่น เมื่อปลาเสือพ่นน้ำพ่นไปที่เหยื่อนั้นแล้วไม่ตกลงมา ปลามีการจดจำและไม่พ่นน้ำซ้ำ จนกว่าจะเปลี่ยนเหยื่อใหม่
4. ปลาเสือพ่นน้ำทั่วไปสามารถโต 5 – 10 ซม. ยกเว้น ปลาเสือพ่นน้ำลายจุดที่โตได้ถึง 40 ซม.
5. ตาของปลาเสือพ่นน้ำสามารถหมุนในขณะมองหาเหยื่อได้ เพื่อหาจุดยิงที่ดีที่สุด
6. ปลาเสือพ่นน้ำสามารถยิงกระสุนน้ำได้สูง 2 – 3 เมตร
7. บางครั้ง ถ้าเหยื่ออยู่ในระยะที่จะกระโดดถึง มันก็ไม่รอช้าที่จะกระโดดฮุบเหยื่อทันที
8. ปลาเสือพ่นน้ำวัยอ่อนสามารถเริ่มพ่นน้ำได้เมื่อมีขนาดความยาวแค่ 1 นิ้ว
9. ความแม่นยำขึ้นกับประสบการณ์ ปลาเสือพ่นน้ำเต็มวัยสามารถยิงถูกเหยื่อได้ในการยิงครั้งแรก

ชนิดของปลาเสือพ่นน้ำ

พันธุ์ของปลาในสกุล Toxotes หรือปลาเสือพ่นน้ำจะอยู่บริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ลงไปจนถึงทวีปออสเตรเลีย มีการสำรวจค้นพบได้ถึง 7 ชนิดพันธุ์ เฉพาะในเมืองไทยก็มีถึง 3 ชนิดพันธุ์ (species) ดังนี้ครับ

1. ปลาเสือพ่นน้ำธรรมดา

• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Toxotes chatareus
• ชื่อทางการค้า : Seven-spot Archerfish, Largescale Archerfish

เป็นตัวที่พบเห็นได้ทั่วไป ส่วนมากอาศัยอยู่ตามบริเวณปากแม่น้ำ ลำคลอง หนอง บึง ที่มีทางเชื่อมต่อกับปากแม่น้ำติดทะเล พบได้มากทั้งทางภาคกลางและภาคใต้

2. ปลาเสือพ่นน้ำนครสวรรค์ หรือปลาเสือพ่นน้ำเกล็ดถี่

• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Toxotes microlepis
• ชื่อทางการค้า : Smallscale Archerfish

บางคนก็เรียกว่าปลาเสือพ่นน้ำน้ำจืด เพราะพบได้มากในจังหวัดนครสวรรค์ ซึ่งเป็นแหล่งน้ำจืดสนิท มีขนาดค่อนข้างเล็กกว่าเพื่อน แต่มีสีสันเหลืองเข้มสวยงาม สามารถนำมาเลี้ยงในตู้ปลาได้ดีกว่าปลาเสือพ่นน้ำชนิดอื่น

3. ปลาเสือพ่นน้ำน้ำกร่อย

• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Toxotes jaculatrix
• ชื่อทางการค้า : Banded Archerfish

สามารถพบได้ทั้งปากแม่น้ำและบริเวณชายฝั่งทั่วไป มีขนาดใหญ่กว่าปลาเสือพ่นน้ำชนิดอื่นๆ การนำมาเลี้ยงต้องปรับสภาพน้ำเสียก่อน ซึ่งบางตัวก็ใช้เวลานานมาก

การเลี้ยงปลาเสือพ่นน้ำในตู้

ต้องใช้ตู้ที่มีขนาดอย่างน้อย 36 นิ้ว เพราะถึงแม้ปลาเสือพ่นน้ำจะเป็นปลาไม่ดุร้าย แต่ก็เครียดง่ายหากเลี้ยงในที่แคบเกินก็จะแสดงความก้าวร้าวออกมา ไม่ควรเลี้ยงรวมกับปลาขนาดเล็ก เพราะมันอาจจับกินได้เวลาหิวจัดๆ และที่สำคัญ จำเป็นต้องรู้ให้แน่เสียก่อนว่าปลาเสือพ่นน้ำที่เอามาเลี้ยงนั้นเป็นชนิดไหน และได้ปรับสภาพให้อยู่น้ำจืดสนิทได้ดีแล้วหรือยัง ปลาในตลาดค้าส่งมักไม่ปรับสภาพน้ำมาให้ ผู้เลี้ยงที่ไม่มีประสบการณ์จึงมักพบว่าเลี้ยงปลาชนิดนี้ได้ไม่กี่วันก็ตายเสมอๆ แต่ถ้าเป็นปลาเสือพ่นน้ำเกล็ดถี่หรือปลาเสือพ่นน้ำนครสวรรค์จะเลี้ยงได้ง่ายกว่า ราคาก็ไม่แตกต่างกันมากนัก อาจแพงกว่านิดๆ หน่อยๆ

ในตู้สามารถตกแต่งด้วยขอนไม้และพืชน้ำได้ เนื่องจากปลาเสือพ่นน้ำไม่กัดทำลายต้นไม้ แต่ไม่ควรตกแต่งให้รกมากเกินไป เพราะปลาจะเครียดหากมีที่ว่ายไม่เพียงพอ ปลาเสือพ่นน้ำจะว่ายน้ำตลอดเวลา และมักว่ายหากินบริเวณผิวน้ำ ปลาที่เลี้ยงจนเชื่องอาจกระโดดขึ้นมาจับกินแมลงที่บินเหนือผิวน้ำ ฉะนั้น ควรหาฝามาปิดให้มิดชิด

อาหารที่เหมาะสมสำหรับปลาเสือพ่นน้ำคือ อาหารสด เช่น ไส้เดือนน้ำ หนอนแดง ไรทะเล ลูกกุ้ง และสามารถให้อาหารสำเร็จรูปที่มีโปรตีนสูงสลับได้ ปลาที่นำมาเลี้ยงในระยะแรกอาจไม่ยอมกินอาหารเม็ด จะต้องค่อยๆ ฝึกโดยวิธีปล่อยให้อดสักสองสามวัน จากนั้นปลาก็จะยอมกินไปเองในที่สุด

ปัญหาที่มักเกิดขึ้นบ่อยสำหรับคนเพิ่งเคยเลี้ยงปลาเสือพ่นน้ำ นั่นคือ อาการตัวเปื่อย เนื่องจากผิดน้ำ สาเหตุเกิดจากปลายังปรับสภาพน้ำมาไม่ดีพอ เมื่อนำมาเลี้ยงในน้ำที่จืดสนิทจึงเกิดอาการดังกล่าว วิธีรักษาคือให้แยกปลาออกมาเลี้ยงในน้ำสะอาด เติมเกลือแกงลงไปเล็กน้อยและใส่ยาปฏิชีวนะ (ยาเหลืองที่มีขายตามร้านขายปลาก็ได้ครับ) ให้อากาศเยอะๆ และอย่าเพิ่งให้อาหาร ใช้เวลาหลายวันหน่อยกว่าปลาจะเริ่มปรับตัวได้ ดีที่สุดควรซื้อจากร้านที่เขาปรับน้ำมาให้แล้ว หรือเลี้ยงปลาเสือพ่นน้ำสายพันธุ์น้ำจืด ปัญหาเหล่านี้ก็จะไม่ค่อยมี

การตกปลาเสือพ่นน้ำด้วยเบ็ดตกปลา

จริงๆ แล้วปลาอย่างเสือพ่นน้ำสามารถตกได้หลายวิธีด้วยกัน ไม่ว่าจะเหยื่อสด หรือเหยื่อปลอม มันเป็นปลาที่มีอยู่ทั่วไปตามแม่น้ำลำคลอง .. สามารถดูคลิปได้ครับ

สนใจปลาคาร์ป ปลาทอง ปลาสวยงาม คลิ๊ก https://koi360.com/

อ่านเรื่อง : ปลาเสือตอ อีกหนึ่งสายพันธ์ุ ที่หาไม่ได้แล้วในธรรมชาติ