การคืนชีพอย่างสมบรูณ์ ‘สัตว์โบราณจิ๋ว’ อายุ 24,000 ปี

เมื่อไม่นานนี้นักวิทยาศาสตร์สามารถปลุกชีพโรติเฟอร์ (Rotifer) สิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่ถูกแช่แข็งเอาไว้นานกว่า 24,000 ปี ในไซบีเรีย เดิมนั้นนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กจะสามารถกลับมามีชีวิตและสืบพันธุ์ต่อไปได้หลังถูกแช่แข็งไว้ไม่เกิน 10 ปี แต่การค้นพบล่าสุดที่ถูกเผยแพร่ในวารสาร Current Biology เมื่อเร็วๆ นี้ พบว่า มันอาจกลับมามีชีวิตได้ แม้ถูกแช่แข็งนานกว่านั้นหลายเท่า

ตัวอย่างสัตว์ชนิดถูกนำมาจากดินใต้ชั้นน้ำแข็งของไซบีเรีย เมื่อตัวอย่างถูกนำกลับไปที่ห้องทดลอง จึงได้พบว่าโรติเฟอร์เริ่มการขยายพันธุ์ใหม่และสามารถกินอาหารได้ตามปกติ

การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ

Advertisements

จากนิตยสารเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศนั้นสามารถมีได้ในสัตว์หลายชนิด ตั้งแต่ผึ้งจนถึงงูหางกระดิ่ง รวมถึงสัตว์หลายชนิดที่คิดไม่ถึงอย่างเช่นปลาฉลามและงูเหลือมก็เช่นกัน

ในการสืบพันธุ์ปกตินั้นไข่และอสุจิแต่ละเซลล์จะมีข้อมูลทางพันธุกรรมที่จำเป็นในการกำเนิดสิ่งมีชีวิต แต่ในการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศนั้น ร่างกายจะมีวิธีที่แตกต่างในการเติมยีนส์ ซึ่งส่วนมากมาจากสเปิร์ม รังไข่จะผลิตไข่ผ่านกระบวนการที่แตกต่างออกไปซึ่งเรียกว่าไมโอซิส เซลล์จะทำการจัดระเบียบใหม่ก่อนจะแยกตัวออกไป ไข่พวกนี้จะมีโครโมโซมเพียงครึ่งเดียวของมารดา โดยมีโครโมโซมอย่างละชุด ซึ่งเรียกง่ายๆ ว่าเซลล์เดี่ยว

การเกิดผลึกน้ำแข็ง

“ข้อพิสูจน์ที่ดีที่สุดที่ทำให้สัตว์เซลล์เดียวสามารถทนต่อการแช่แข็งได้นานนับหมื่นปีนี้ มาจากอัตราการเผาผลาญที่ลดลงจนแทบจะเหลือศูนย์” – กล่าวโดย Stats Malavin นักวิจัยจากห้องทดลองการแช่แข็งของศูนย์วิทยาศาสตร์ด้านชีวภาพที่รัสเซีย

ผลจากการศึกษาโรติเฟอร์ที่ชั้นดินจากอาร์ติกนั้นพบว่าพวกมันสามารถทนต่อการก่อตัวของผลึกน้ำแข็งได้ ทำให้รู้ว่ามันมีกลไกในร่างกายที่ทำให้มันป้องกันร่างกายของมันจากอุณหภูมิที่ต่ำได้

โรติเฟอร์เป็นเพียงหนึ่งในสิ่งมีชีวิตจำนวนมากที่ยังมีชีวิตอยู่หลังจากถูกแช่แข็งเป็นเวลาหลายพันปี พยาธิตัวกลมซึ่งเป็นหนอนชนิดหนึ่งได้รับการคืนชีพในปี 2018 หลังจากที่พวกมันถูกนำออกจากดินในไซบีเรียที่มีอายุอย่างน้อย 30,000 ปี

ในทางกลับกัน พวกสัตว์เลี้ยงลุกด้วยนมที่ตายแล้ว เช่น แมมมอธ ถูกค้นพบใต้ดินเหมือนกัน ถึงขนาดจะต่างกันมากก็ตาม ยิ่งสิ่งมีชีวิตมีความซับซ้อนมากเท่าไรการรักษาสภาพก็ยิ่งยากขึ้นเท่านั้น สำหรับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมยังไม่สามารถแช่แข็งในสภาพแบบพวกสัตว์เซลล์เดียวได้

อย่างไรก็ตาม การย้ายจากสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวไปยังสิ่งมีชีวิตที่มีสมองและลำไส้นั้น ถึงแม้จะใช้กล้องจุลทรรศน์ก็ยังเป็นอะไรที่ท้าทายและยากกว่ามาก

การที่สิ่งชีวิตเซลล์เดียวที่สามารถแช่แข็งตัวเองได้เป็นเวลาหมื่นปีแล้วกลับมามีชีวิตได้ มันเป็นเหมือนความฝันของนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์หลายคน

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements
แหล่งที่มาsciencetimes