ลักษณะของยุงลาย
ยุงลายเป็นยุงที่มีขนาดปานกลาง ลำตัวสีดำและสีขาว ขาเป็นปล้องสีดำและสีขาวสลับกันเห็นได้ชัด ด้านบนของส่วนอกมีแถบสีขาวรูปเคียว 1 คู่พาดอยู่ มีความว่องไวและชอบอยู่ใกล้ชิดกับคนมากกว่ายุงชนิดอื่นๆ ชอบกัดกินเลือดคนในเวลากลางวัน และวางไข่ตามภาชนะใส่น้ำ หรือมีน้ำขังในบริเวณบ้าน
หลังจากยุงลายวางไข่แล้ว อยู่ในสภาพที่เหมาะสม 1-2 วัน ไข่จะฟักตัวเป็นลูกน้ำ ลูกน้ำจะอาศัยอยู่ในน้ำประมาณ 6-8 วัน และจะเจริญเติบโตเป็นตัวโม่ง หลังจากนั้น 1-2 วันก็จะลอกคราบเป็นยุงลาย ออกกัดกินเลือดคนต่อไป
เมื่อยุงลายกัดกินเลือดคนที่มีเชื้อโรคไข้เลือดออกแล้ว ก็จะถ่ายทอดเชื้อโรคนี้ให้กับคนที่ถูกยุงลายกัดกินเลือดในคราวต่อไป ทำให้คนนั้นป่วยเป็นไข้เลือดออกได้ ยุงลายที่มีเชื้อโรคไข้เลือดออกแล้ว สามารถแพร่โรคได้ตลอดชีวิตของมัน ซึ่งจะอยู่ได้ประมาณ 1 เดือน การที่คนในบ้านคุณและในชุมชนคุณป่วยเป็นโรคไข้เลือดออก เป็นเพราะคุณเพาะเลี้ยงฆาตกร(ยุงลาย)ไว้ในบริเวรบ้านโดยไม่ได้ตั้งใจ ดังนั้นต้องช่วยกันกำจัดยุงลายและแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายด้วยตัวคุณเอง
ไข้เลือดออก
ไข้เลือดออกเกิดจากยุงลายกัดกินเลือดคนป่วยแล้วมากัดคนปกติ ถ้าไม่มียุงลายก็ไม่มีโรคไข้เลือดออก การช่วยกำจัดแหล่งน้ำขังที่เพราะพันธุ์ยุงลายจึงเป็นการป้องกันที่ดีที่สุด ไข้เลือดออกระบาดในช่วงฤดูฝน มักเริ่มเดือนพฤษภาคม และมีผู้ป่วยสูงในเดือนมิถุนายน – กรกฎาคม
แล้วจึงค่อยๆ ลดลง พบเป็นมากในเด็ก แต่ผู้ใหญ่ก็เป็นโรคนี้ได้ มักระบาดเป็นระยะ คนที่มีไข้สูงในช่วงฤดูฝน พึงต้องระลึกไว้เสมอได้ อาจเป็นไข้เลือดออก โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีอาการตัวร้อนจัดตลอดเวลา โดยไม่มีอาการเป็นหวัด ไอ คนเป็นไข้เลือดออกร้อยละ 70-80 รักษาตนเองตามอาการและดื่มน้ำมากๆ ก็หายได้เองภายใน 1 สัปดาห์ ประมาณร้อยละ 10-30 อาจมีภาวะช็อกหรือเลือดออกรุนแรง ต้องรีบนำส่งโรงพยาบาลให้ทันการ ก็สามารถรักษาให้หายได้
การป้องกัน
ไม่ให้ยุงลายกัดนั้นค่อนข้างยาก เพราะจะต้องระมัดระวังตัวตลอดเวลากลางวันโดยเฉพาะเด็กเล็ก ซึ่งอยู่บ้านและนอนในเวลากลางวัน การกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย จึงเป็นการดีที่สุด ควรสำรวจแหล่งเพาะพันธุ์ยุงทั้งภายในและภายนอกบริเวณบ้านให้ทั่วถึงอย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง โดยใช้ไฟฉายส่องดูลูกน้ำในภาชนะ เช่น โอ่งหรือถังใส่น้ำในห้องน้ำ น้ำหล่อขาตู้กับข้าว จานรองถาดต้นไม้ แจกัน ไห กระป๋อง กะลา ขวด ยางรถยนต์ที่ไม่ใช้ ภาชนะใดต้องรองน้ำ ก็หมั่นเปลี่ยนน้ำหรือใส่ปลากินลูกน้ำ ภาชนะใดไม่ใช้ก็ควรทิ้งหรือทำลาย อย่าให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย
