อุปกรณ์ตกปลา ตอน : ลูกหมุน

หน้าที่ของลูกหมุน

ลูกหมุนถูกนำมาเพื่อเชื่อมต่อกับสายเบ็ดกับสายเบ็ด หรือกับอุปกรณ์ปลายสายอื่นๆ โดยมีจุดประสงค์หลักของการใช้ลูกหมุนในการตกปลาก็เพื่อช่วยลดหรือป้องกันการตีเกลียวของสายเบ็ด ที่มีสาเหตุมาจากการหมุนควงของเหยื่อหรือการหมุนวนของปลาที่ติดเบ็ด

แต่จนแล้วจนรอดสายเบ็ดก็ยังสามารถที่จะเกิดอาการตีเกลียวได้อยู่ดี ถ้าหากนักตกปลาเลือกใช้ลูกหมุนที่ไม่ค่อยจะมีคุณภาพ เพราะช่วงที่นักตกปลาใช้งาน เช่น ขณะทรอลลิ่งหรือตอนที่ปลาติดเบ็ด สายเบ็ดจะมีอาการตึงตัวมากขึ้นตลอดเวลาเพราะมีน้ำหนักตึงรั้งอยู่ที่ปลายสาย ซึ่งจะทำให้ลูกหมุนเกิดอาการฝืดหมุนรอบตัวเองได้ไม่สะดวก ท้ายที่สุดก็จะทำให้เกิดอาการสายตีเกลียวตามมา

ดังนั้น การเลือกใช้ลูกหมุนในครั้งต่อไป ก็ให้นักตกปลาเลือกใช้ลูกหมุนที่มีคุณภาพที่ดีๆ หน่อย แต่ก็อีกนั่นแหละ เพราะเท่าที่ข้าพเจ้าเห็นการเลือกใช้ลูกหมุนของนักตกปลาโดยส่วนใหญ่แล้ว จะไม่ค่อยมีความพิถีพิถันอะไรกันมากนักเป็นเพียงการเลือกซื้อหามาในแบบที่เคยใช้กันและเห็นว่าเหมาะสมกับงานตกปลาแต่ละชนิดก็เป็นการเพียงพอ
ซึ่งโดยทั่วๆ ไป

วิธีการเลือกหาลูกหมุนมาใช้

การเลือกควรจะใช้หลักของความสมดุล (Balance Tackle) เหมือนกับการเลือกอุปกรณ์ประเภทคันและรอกคือเลือกใช้ลูกหมุนที่มีแรงดึงเท่ากับสายหลักหรือมากกว่าสักเล็กน้อย ทุกอย่างก็โอเค แต่ถ้าหากให้ผมถามต่อว่าลูกหมุนที่น้าๆ เลือกมานั้น มีแรงดึงเท่านั้นเท่านี้ตามที่ท่านต้องการจริงหรือ ?

ผมไม่ได้สบประมาทท่านนักตกปลาหรือดูถูกคำตอบนั้น แต่ข้าพเจ้าคิดว่ามีนักตกปลาน้อยคนนักที่จะยืนยันได้ถูกต้อง เพราะลูกหมุนที่มีจำหน่ายอยู่ตอนนี้หลายๆ ยี่ห้อไม่ได้บอกรายการเหล่านั้นไว้ให้นักตกปลาเลือก จะมีก็แค่เบอร์และจำนวนชิ้นเท่านั้น แน่นอนว่าผมเองก็บอกไม่ค่อยไม่มั่นใจเช่นกัน

ในขณะเดียวกันนักตกปลาเลือกใช้ลูกหมุนที่มีคุณภาพดีๆ อย่างเช่นชนิดที่เป็นบอลแบริ่ง (Ball bearing) แน่นอนว่าราคาต้องสูงขึ้นไปบ้างตามคุณภาพ แต่สิ่งที่นักตกปลาจะได้รับคือความถูกต้องในขนาดของแรงดึง รวมตลอดถึงความม่นใจเมื่อนำไปใช้งานในแต่ละครั้ง เพราะลูกหมุนชนิดนี้โดยมากมักจะมีการระบุขนาดของแรงดึงและเบอร์ไว้ให้นักตกปลาเลือกใช้ไว้ชัดเจนแล้วนั่นเอง

และอีกปัญหาหนึ่งของการเลือกใช้ลูกหมุนของนักตกปลา คือการเลือกใช้ลูกหมุนที่มีแรงดึงมากๆ ได้ ไม่น่าเกลียด หรือเสียหายในการนำมาประกอบเป็นชุดปลายสายแต่อย่างใด แต่ว่าผลเสียจะเกิดตอนนำไปใช้งานมากกว่า เพราะลูกหมุนที่มีแรงดึงมากๆ ขนาดก็มักจะใหญ่ตามไปด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับนักตกปลาที่นิยม การตกปลาด้วยวิธีการทรอลลิ่ง ลูกหมุนจะถูกลากผ่านไปเหมือนกับเหยื่อหัวเจ็ตขนาดเล็ก อันเป็นสาเหตุให้ปลาล่าเหยื่อบางชนิดเช่น สาก อินทรี เข้าชาร์จตรงลูกหมุนจนเป็นเหตุให้สายเบ็ดของท่านขาดลงได้ เป็นต้น

ข้อควรระวังในการการเลือกใช้ลูกหมุนคือเรื่องของสีสัน ลูกหมุนชนอดที่ชุบโครเมี่ยมแวววาว หรือลูกหมุนชนิดที่เป็นทองเหลืองขัดเงา มักจะเป็นสิ่งล่อตาล่อใจของปลาล่าเหยื่อมากกว่าลูกหมุนชนิดที่เป็นสีดำหรือสีน้ำตาลเข้ม สำหรับรูปทรง นักตกปลาก็ดูรูปเอาเป็นบางส่วนก็แล้วกัน

ตัวอย่างลูกหมุน และชื่อเรียก

สรุป..

เอาจริงๆ สำหรับผมหากเป็นการตกปลาด้วยเหยื่อปลอมน้ำจืดในสมัยนี้ แทบจะไม่ได้ใช้ลูกหมุนเลย อาจเป็นเพราะเทคโนโลยีรอก สาย ก้าวหน้าไปมาก โอกาสสายจะเสียก็น้อยลงล่ะมั่ง แต่หากเป็นการตกด้วนหน้าดิน มันค่อนข้างจำเป็น และเน้นอีกครั้ง ควรเลือกของดีๆ มาใช้ เพราะลูกหมุนมักจะเป็นจุดอ่อนที่ปลายสาย

อ่านเรื่อง : ตัวเบ็ด ชุดปลายสายสำคัญ กับเรื่องที่ควรรู้