ปลาแคนดิรู (Candiru) เป็นปลาที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำแอมะซอน แน่นอนว่าในแม่น้ำมีปลาที่น่ากลัวมากมาย อย่างเช่น ปลาไหลไฟฟ้า ปลาปิรันย่า แต่ดูเหมือนว่า “ปลาแคนดิรู” จะเป็นปลาที่ชนพื้นเมืองกลัวมากที่สุด เนื่องจากพวกเขากลัวว่ามันจะว่ายเข้าไปในท่อปัสสาวะหรือแม้แต่ช่องคลอด และมันอาจเข้าไปถึงลำไส้เลยด้วยซ้ำ ซึ่งหากเป็นเช่นนั้นมันจะสร้างความเจ็บปวดอย่างแสนสาหัสได้
สำหรับปลาแคนดิรู จัดเป็นปลา “ปรสิต” ชนิดหนึ่ง มีขนาดค่อนข้างเล็ก ซึ่งยาวประมาณ 3 – 5 เซนติเมตร แต่ก็มีบางชนิดที่ยาวได้ถึง 30 เซนติเมตร …หากเป็นตัวใหญ่จะไม่ค่อยเป็นอันตรายต่อมนุษย์สักเท่าไร
ปลาแคนดิรู เป็นที่รู้จักในชื่อ Vampire Candiru นั้นเพราะมันเป็นปลาที่กระหายเลือด พวกมันจะว่ายน้ำเข้าหาเหยื่อ ซึ่งปกติจะเป็นปลาชนิดต่างๆ จากนั้นมันจะเข้าไปเกาะติดที่เหงือกปลา และกัดกินเอาเลือดมาเป็นอาหารจนกว่ามันจะพอใจ แต่แคนดิรูบางชนิดก็ไม่ได้กินแค่เลือด
ในกรณีศึกษาเมื่อปี พ.ศ.2564 (2021) ที่ตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์ของบราซิล เผยให้เห็นวิธีที่แคนดิรูกัด มันเป็นวิธีที่น่ากลัว ปลาจะเกาะบนผิวหนังของเหยื่อเพื่อให้ได้รับเลือดและเนื้อจนเต็มท้อง
แม้ว่าเรื่องที่ปลาแคนดิรูจะกัดมนุษย์โดยตรงนั้นหายาก เพราะยังไงซะมนุษย์ก็ไม่ใช่เมนูหลักสำหรับปลาชนิดนี้อยู่แล้ว แต่หากเป็นซากศพนั้นต่างออก เพราะมีหลายกรณีที่พบปลาชนิดนี้กัดกินศพ และสำหรับวิธีการโจมตีเหยื่อของปลาแคนดิรู แต่ละสายพันธุ์จะต่างกันออกไป อย่างเช่น
อย่างเช่น ปลาแคนดิรู ที่ชื่อว่า เซทอปซิส แคนดิรู (Cetopsis candiru) ซึ่งถือเป็นแคนดิรูที่ยาวได้ถึง 15 เซนติเมตร จะกัดแล้วหมุนวน จนทำให้เกิดอุโมงค์ที่ลึกเข้าไปในเนื้อเยื่อ ซึ่งมันสามารถใช้เข้าไปในร่างกายเหยื่อและกินจากภายในสู่ภายนอก ปลาเหล่านี้จะรวมตัวกันเป็นฝูง ซึ่งบางครั้งก็มีหลายร้อยตัวและพวกมันจะกินอาหารอย่างบ้าคลั่ง
ปลาแคนดิรู อีกชนิดคือ เซทอปซิส โคอีคิวเทียส์ (Ceptosis coecutiens) ซึ่งมีขนาดประมาณ 25 เซนติเมตร มันเป็นปลาแคนดิรูที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่ วิธีของมันคือการกัดอย่างรวดเร็วและฉีกเหยื่อออกเป็นชิ้นๆ ก่อนจะกลับมากัดอีก
โดยตามรายงานปลาแคนดิรูทั้งสองชนิดนี้ชอบกินซาก และรอยกัดของพวกมันก็รุนแรงมากซะจนมีรอยเป็นวงกลมบนกระดูกได้เลย
แล้วปลาแคนดิรูที่ชอบโจมตีท่อปัสสาวะมนุษย์คืออะไร?
หลายคนอาจคิดว่า ปลาแคนดิรูที่เข้าไปในท่อปัสสาวะ อยู่ในสกุลเดียวปลาแคนดิรู สองชนิดที่ผมเพิ่งพูดถึงไป แต่ความจริงมันไม่ได้เป็นเช่นนั้นเลย ความจริงแล้ว ปลาแคนดิรู ที่ได้ชื่อว่าเป็น Vampire Candiru จะมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า แวนเดลเลีย เซอร์โรซ่า (Vandellia cirrhosa) เป็นปลาที่อยู่ในสกุล แวนเดลเลีย (Vandellia) ในขณะที่สองตัวนั้นอยู่ในสกุล เซทอปซิส (Cetopsis) …ความจริงพวกมันไม่ได้อยู่ในวงศ์เดียวกันด้วยซ้ำ
ปลาแคนดิรูชนิดนี้ คือหนึ่งในสัตว์มีกระดูกสันหลังขนาดเล็กที่สุด มันเป็นปลาที่มีรูปร่างเพรียวแหลม จึงมีแนวโน้มว่าจะสามารถเข้าไปในท่อปัสสาวะหรือช่องคลอดได้อย่างง่ายดาย
เนื่องจากพวกมันเป็นปลาปรสิต สิ่งที่มันทำคือการสะกดรอยตามสัตว์หรือแม้แต่มนุษย์ จากนั้นก็เกาะติดเพื่อกินเลือด และเนื่องจากน้ำในแม่น้ำแอมะซอนมืดมาก ปลาแคนดิรูจะตามร่องรอยของเหยื่อจากยูเรียและแอมโมเนีย ที่ถูกขับออกมาจากร่างกายเหยื่อ
คนพื้นเมืองในแอมะซอนมักจะเตือนนักเดินทางว่า อย่าปัสสาวะขณะอยู่ในแม่น้ำ เพราะการทำเช่นนี้จะเป็นการเชื้อเชิญปลาพวกนี้ให้เข้ามาใกล้ และเป้าหมายของมันคือจุดที่ปัสสาวะออกมา และเมื่อมันเจอ ก็มีโอกาสที่มันจะบุกเข้าไปในท่อปัสสาวะได้
เมื่อมันเข้าไปได้ มันจะเป็นวันที่เลวร้ายของคุณแน่นอน เพราะมันจะไม่ถอยออกมาแน่ ปลาจะดิ้นรนไปข้างหน้า ไปให้ไกลที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ และเนื่องจากมันมีหนามชี้ขึ้นอยู่บนหลัง มันจะสร้างความเจ็บปวดอย่างแสนสาหัสให้กับคุณ
สุดท้ายเมื่อมันพบที่เหมาะๆ มันจะเริ่มกัดจนกว่าจะได้เลือดที่มันต้องการ “มีบางคนอ้างว่า มันแหวกว่ายเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ ที่ซึ่งมันสร้างบ้านใหม่และเริ่มวางไข่นับล้าน … ซึ่งไม่น่าจะเป็นไปได้”
มีการรักษาหรือไม่?
มีบางกรณีที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกล จนการรักษาที่ดีเข้าไม่ถึง เหยื่อต้องตัดอวัยวะเพศ และมีที่ต้องตัดแขนขาเลยด้วยซ้ำ ซึ่งเกิดจากอาการเลือดเป็นพิษ
ด.ร ชาร์ลส อัมเมอร์แมน (Dr. Charles Ammerman) ศัลยแพทย์กองทัพเรือสหรัฐฯ ที่เดินทางผ่านบราซิลและโบลิเวียอ้างว่า เขาได้ทำการผ่าตัดผู้ป่วยหลายรายเพื่อเอาปลาแคนดิรูออกจากร่างกาย มันเกิดขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2453 – 2454 (1910 – 1911)
หลังจากนั้น ด.ร สตาร์คส์ (Dr. Starks) จากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ได้พบกับอัมเมอร์แมน ในฟิลิปปินส์ และเขาก็เขียนว่า.. เขาทำการผ่าตัดสองหรือสามครั้ง … ครั้งหนึ่งเขาพยายามดึงปลาออกจากอวัยวะเพศของผู้ป่วย แต่เอาออกมาได้แค่หาง และเขาต้องผ่าตัดโดยทำช่องเหนือกระเพาะปัสสาวะเพื่อเอาปลาเหลือออกมา
มีการรักษาแบบอื่นที่รุนแรงน้อยกว่าแต่ใช้เวลานาน ซึ่งเป็นวิธีที่ชนพื้นเมืองใช้ เช่นการใช้ผลฮุยโตะ หรือ เจนิปา อเมริกาน่า (Genipa Americana) เอามาบดแล้วยัดเข้าไปในท่อปัสสาวะ หรือใช้ดื่มแทนน้ำชา เพราะน้ำจากผลของฮุยโตะจะมีเป็นกรด เชื่อว่าจะช่วยละลายปลาได้เร็วขึ้น วิธีนี้ได้รับการบันทึกไว้ในบทความปี พ.ศ. 2484 (1941) ใน American Journal of Surgery ซึ่งกล่าวถึงกรณีของเด็กชายอายุ 13 ปี เอาไว้ว่า
ปลาเข้าไปในอวัยวะเพศของเขา ผ่านไป 30 นาที หลังจากที่ปลาเข้าไป กางเกงก็เต็มไปด้วยเลือด เด็กคนนี้วิ่งด้วยเท้าเปล่า ดูเหมือนเขาจะเจ็บปวดมาก ในตอนนั้นชนพื้นเมืองไม่มีผลฮุยโตะที่เหมาะสม ที่มีอยู่ก็เป็นผลสุกซึ่งใช้รักษาไม่ได้ พวกเขาจำเป็นต้องข้ามแม่น้ำไปเก็บผลฮุยโตะที่ยังเขียว ซึ่งแม่น้ำกว้างกว่า 400 เมตร
หลังจากที่พวกเขาได้ผลไม้เขียวมา ก็เริ่มเตรียมยาให้กับเด็กจำนวน 16 ออนซ์ หรือ 454 กรัม .. ผ่านไปอีกหนึ่งวัน พวกเขาพบว่าเด็กชายมีร่างกายแย่ลงมาก เนื่องจากสูญเสียเลือดไปมาก มีรายงานว่าปลาหลุดออกมาหลังจากให้ยาไป 2 ชั่วโมง แต่เด็กยังต้องทนทุกข์ทรมานจากการตกเลือด อย่างไรก็ตามสุดท้ายเขาฟื้นตัวอย่างสมบูรณ์ แม้จะใช้เวลานานก็ตาม
สรุป! แม้การโจมตีจากปลาแคนดิรูจะเกิดขึ้นจริง รวมถึงการรุกรานท่อปัสสาวะของมนุษย์ แต่มันก็ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อย แต่เมื่อมันเกิดขึ้นจะน่ากลัวสุดๆ แต่ก็มีกรณีที่มันกัดมนุษย์ตรงๆ เช่นกัน และเมื่อถูกมันกัดคุณจะสะดุ้งแน่ เพราะมันไม่ใช่ปลาที่กัดแล้วหลบฉากหายไป แต่มันกัดแล้วจะเกาะติด แน่นอนว่ายากจะดึงออก ..สุดท้ายโชคดีที่ปลาชนิดนี้ไม่มีอยู่ในแม่น้ำบ้านเรา
