เรื่องราวการฟื้นฟูตัวอย่าง ‘ปลาแสงอาทิตย์’ อายุ 135 ปี

หนึ่งในวิธีการเก็บรักษาซากปลาเพื่อเอาไว้ศึกษาหรือเพื่อเอาไว้เพื่อจัดแสดงคือการสตาฟ ซึ่งเป็นวิธีทำให้ซากคงสภาพอยู่ได้นานหลายปี แต่เมื่อไม่กี่ปีก่อนทีมอนุรักษ์ของพิพิธภัณฑ์ The Natural History Museum ที่อังกฤษ ได้เผชิญกับความท้าทายในการฟื้นฟูตัวอย่างปลาแสงอาทิตย์ที่เก่าแก่มาก.. มีคลิปท้ายเรื่อง

การฟื้นฟูปลาแสงอาทิตย์

Advertisements

เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 1882 เอ็ดเวิร์ด แรมซีย์ นักสัตววิทยาชาวออสเตรเลีย ได้เก็บตัวอย่าง “ปลาแสงอาทิตย์” ขนาดมหึมาได้ เขาพบมันเกยตื้นที่อ่าวซิดนีย์

ในตอนแรกปลาตัวนี้เกือบจะโดนขวานจามออกเป็นชิ้นๆ แต่ดูเหมือนเป็นโชคดีของเหล่านักวิทยาศาสตร์ เพราะสุดท้ายมันได้ถูกบริจาคให้กับพิพิธภัณฑ์ในปี 1883 ซึ่งในตอนนั้นมันอยู่ในสภาพดี หลังจากนั้นมันก็ได้รับการเก็บรักษาเป็นอย่างดี

อย่างไรก็ตามเมื่ออายุได้ 135 ปี ตัวอย่างก็แตกออกจากกัน และดูเหมือนมันจะหนักเกินกว่าจะเคลื่อนที่ไปมาได้ แต่มันยังจำเป็นมากสำหรับงานวิจัย เพื่อให้ปลาตัวนี้ได้รับการอนุรักษ์ไว้อย่างดีในอนาคต มันจำเป็นต้องได้รับการดูแลและฟื้นฟูใหม่

ทีมอนุรักษ์เริ่มต้นด้วยการให้ความชุ่มชื่นแก่ผิวหนังที่หนาของมัน แล้วจึงดึงฟางเก่าที่อยู่ภายในตัวออก จากนั้นจึงสร้างโครงภายในใหม่เพื่อรองรับร่างกายที่หนักของมัน โดยทีมวิศวกรได้พัฒนาโครงภายนอกสำหรับแขวนปลาตัวนี้

Advertisements

นักอนุรักษ์ได้ซ่อมแซมรอยแยกของผิวหนัง และเย็บตะเข็บที่ยึดปลาเข้าด้วยกันโดยใช้กระดาษทิชชูญี่ปุ่นและแป้งข้าวสาลี ผิวด้านนอกได้รับการทำความสะอาดอย่างระมัดระวังโดยใช้เบนซิลแอลกอฮอล์ โดยการฟื้นฟูสภาพใช้เวลากว่าหนึ่งปีจึงจะเสร็จสมบูรณ์.. สภาพของปลาดูคลายซอมบี้ แต่ยังคงดูออกว่าเป็นปลาแสงอาทิตย์ที่ตัวใหญ่มาก

ปลาแสงอาทิตย์คืออะไร?

ปลาแสงอาทิตย์ หรือ ปลาโมลา โมลา (Sunfish, Mola mola) เป็นปลากระดูกแข็งที่มีน้ำหนักมากที่สุดในโลก มันเป็นปลาที่นักวิทยาศาสตร์บางคนบอกว่า เป็นปลาที่ไม่มีจุดมุ่งหมายในการเกิดมาบนโลก แต่ยังไงซะมันก็เป็นปลาที่แปลกประหลาด และยังไข่ได้เยอะสุดๆ

มันเป็นปลารูปร่างประหลาด มีรูปร่างทรงกลม ส่วนหัวมีขนาดใหญ่จนดูคล้ายเป็นปลาที่มีแค่หัวไม่มีลำตัว ขณะที่ส่วนครีบต่างๆ ถูกหดสั้นลง โดยส่วนครีบหลังมีขนาดใหญ่ตั้งยาวขึ้นไปข้างบน จนดูคล้ายครีบปลาฉลามยามเมื่ออยู่ผิวน้ำ และครีบก้นให้มีขนาดใหญ่ยื่นยาวลงมาด้านล่างลำตัว เมื่อว่ายน้ำจะใช้ครีบทั้ง 2 โบกไปมา แบบช้ามากๆ

Advertisements
จุดเด่นที่ 1 ของปลาตัวนี้คือ “ปลากระดูกแข็งที่มีน้ำหนักมากที่สุดในโลก” ด้วยขนาดตัว 3 เมตร มันสามารถหนักได้ถึง 2.3 ตัน แน่นอนว่าถึงมันจะยาวครึ่งเมตร มันก็อาจทับคนตายได้ เพราะมันเป็นปลาที่หนักกว่าที่เห็นมาก

จุดเด่นที่ 2 คือ มันเป็นปลาที่ “วางไข่ได้มากที่สุดในโลก” มันวางไข่ได้ประมาณ 300 ล้านฟอง โดยไข่จะล่องลอยไปตามกระแสน้ำ และพ่อแม่ปลาก็จะไม่ตามดูแล แต่ถึงจะมีไข่จำนวนมาก แต่ไม่ถึง 0.5% ที่จะรอดจนโตเต็มวัยได้

ปลาแสงอาทิตย์เกิดมาค่อนข้างน่าสงสาร อาหารเพียงอย่างเดียวที่มันกินได้คือแมงกะพรุน มันไม่สามารถว่ายน้ำหนีนักล่าได้ เมื่อถูกนักล่ากินมันหนีไม่ได้ ทำได้เพียงรอให้นักล่าจากไปเอง หากมันโดนกินจนไม่สามารถว่ายน้ำต่อไปได้ มันจะจมลงสู้พื้นทะเลเป็นอาหารให้กับสัตว์ที่กินซากที่อยู่แถวนั้น .. แต่ยังไงมันก็เป็นปลาที่พิเศษอยู่ดี

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements