Caecilians หนอนประหลาดตาบอด ที่น้ำลายอาจเป็นพิษ

จากภาพเปิด มันก็ดูน่ากลัวหน่อยๆ แต่สำหรับเจ้าสัตว์ประหลาดตัวนี้จริงๆ แล้ว บางชนิดมีอยู่ที่ไทยด้วยนะ ถ้าหากพูดถึงชื่อ "เขียดงู" ก็น่าจะมีน้าบางคนเคยได้ยิน เพราะมันเคยเป็นข่าวในช่วงปีที่ผ่านมา มีคนพบงูประหลาดที่ดอยอินทนนท์ แล้วกลัวว่ามันจะมีพิษ จนเป็นข่าวกันไปช่วงนึง แต่ไม่ต้องกลัวเพราะตัวที่เจอในไทยไม่มีพิษ ส่วนตัวที่ผมกำลังจะพูดถึงเป็นชนิดที่เพิ่งค้นพบที่บราซิล เดี๋ยวมาอ่านเรื่องราวของมันกัน

สิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะคล้ายหนอนที่เรียกว่าเขียดงู (Caecilians) มีผิวเรียบมันวาวและดูเหมือนงู แต่สิ่งที่นักวิทยาศาสตร์ประหลาดใจก็คือ พวกเขาจะค้นพบบางส่วนของสายพันธุ์นี้ อาจจะมีพิษในน้ำลาย และนี่คือตัวอย่างแรกที่เคยพบในสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ

เขียดงู

สายพันธุ์ Caecilian ที่มีเกือบ 200 ชนิด พวกมันเลื้อยผ่านป่าเขตร้อนทั่วโลก พวกมันมีความยาวตั้งแต่ 3.5 นิ้ว ไปจนถึงขนาดยักษ์ที่มีความยาวเกือบ 5 ฟุต ที่เรียกว่า Caecilia thompsoni ในโคลอมเบีย และสัตว์สายพันธุ์นี้ เกือบทั้งหมดจะอาศัยอยู่ใต้ดิน จึงไม่น่าแปลกใจที่มันจะเป็นสัตว์ที่มนุษย์รู้จักน้อยที่สุด

เขียดดิน เป็นที่ทราบกันว่า Caecilians มีฟันที่เหมือนเข็มสามแถว สองแถวที่ด้านบน และอีกแถวที่ด้านล่าง มันน่าจะช่วยให้นักล่าจับและกลืนเหยื่อเช่นไส้เดือนได้ง่าย

แต่ในขณะที่ Caecilians ที่ถูกจับในบราซิล เราได้ค้นพบชุดของต่อมฟันที่ไม่เคยมีใครอธิบายเอาไว้มาก่อน ซึ่งผลิตน้ำลายและอาจเป็นเอนไซม์พิษ แต่มีคำเตือนว่าจำเป็นต้องมีการวิเคราะห์เพิ่มเติม เพื่อยืนยันว่าน้ำลายของ Caecilians เป็นพิษจริงหรือไม่ หากเป็นเช่นนั้น มันจะเป็นเรื่องที่น่าทึ่ง

Advertisements

หาก Caecilians มีพิษ นั้นหมายความว่าพิษมีวิวัฒนาการอย่างอิสระ ทั้งในสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำและสัตว์เลื้อยคลาน หากเป็นเช่นนี้มันจะกำหนดมาตรฐานการเรียนรู้ใหม่ ที่เรารู้เกี่ยวกับการวิวัฒนาการของพิษ

แม้ว่าพวกนักวิทยาศาสตร์จะชอบศึกษาสัตว์ประหลาดพวกนี้มาก แต่มันเป็นเรื่องจริงที่ Caecilians หาได้ยากมาก อาจใช้เวลามากกว่า 20 ชั่วโมงในการค้นหาที่อยู่ของพวกนี้ แล้วยังต้องให้ผู้เชี่ยวชาญขุดเจาะ เพื่อดึงมันขึ้นมาจากดิน มันไม่ใช่งานง่ายๆ เลย

เมื่อสามารถหาตัวอย่างใหม่ได้ พวกเราก็หวังว่าจะได้ร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญ ในสาขาชีวเคมีและเภสัชวิทยา เพื่อให้รู้ความจริงเกี่ยวกับต่อมน้ำลายในปากของมัน ..แต่ก็เรื่องน่าสงสัยว่าน้ำลายของ Caecilians อาจช่วยเวลาที่มันกินไส้เดือนยักษ์ได้ง่ายขึ้น รวมทั้งในกระบวนการย่อยของพวกมัน

แต่ถึงอย่างงั้น พิษจำนวนมากมีวิวัฒนาการมาจากน้ำลาย ในช่วงแรกของเหลวในปากอาจเริ่มจากการหล่อลื่น จากนั้นเปลี่ยนไปเพื่อช่วยในการย่อยอาหารได้ดีขึ้น และในที่สุดก็พัฒนาความสามารถเพื่อให้เป็นอันตรายกับสัตว์อื่นๆ ตัวอย่างสัตว์ที่มีน้ำลายมีพิษ ได้แก่ งู, มังกรโคโมโด และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเช่น ค้างคาว เป็นต้น

Advertisements
ตอนนี้ยังคงไม่สามารถสรุปได้ว่าเจ้า Caecilia ชนิดใหม่นี้จะมีพิษจริงหรือไม่ นั้นเพราะยังต้องทำการทดสอบกับผู้เชี่ยวชาญสาขาอื่นๆ และยังต้องตามหาตัวอย่างใหม่เพิ่ม เมื่อถึงตอนนี้เราจะได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ จากสัตว์ที่แปลกประหลาดตัวนี้

“เขียดงูแบ่งออกได้เป็นทั้งหมด 9 วงศ์ ประมาณ 200 ชนิด กระจายพันธุ์ทั่วไปในเขตร้อน ยกเว้นบนเกาะมาดากัสการ์และทางตะวันออกของเส้นสมมติวอลเลซ ในประเทศไทยพบได้ 1 วงศ์ เช่น เขียดงูเกาะเต่า”

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements
Advertisements