เครย์ฟิชน้ำจืดยักษ์แทสเมเนีย คืออะไร?
หลักๆ เครย์ฟิชชนิดนี้มันก็คล้ายกับเครย์ฟิชทั่วไป หรือก็คือคล้ายกุ้งก้ามแดงนั้นละ เพียงแต่มันตัวใหญ่กว่ามากๆ และสำหรับ “เครย์ฟิชน้ำจืดยักษ์แทสเมเนีย” ซึ่งต่อไปในเรื่องนี้ ผมขอเรียกมันว่า “เครย์ฟิชแทสเมเนีย”
โดยเครย์ฟิชแทสเมเนีย (Tasmanian giant freshwater crayfish) ในตอนนี้เท่าที่มนุษย์อย่างเรารู้จัก จะมีอยู่ 3 ชนิด ทั้งหมดก็อาศัยอยู่ในรัฐแทสเมเนีย ซึ่งเป็นเกาะที่เต็มไปด้วยสัตว์ประหลาดของประเทศออสเตรเลีย
และเครย์ฟิชชนิดที่ผมจะพูดถึงคือ Astacopsis gouldi ซึ่งเครย์ฟิชชนิดนี้จะอาศัยอยู่ทางตอนเหนือของเกาะแทสเมเนียเท่านั้น พวกมันชอบอยู่ตามลำธารน้ำไหล ที่มีอุณหภูมิประมาณ 5 – 18 องศาเซลเซียส
ทั้งนี้เครย์ฟิชแทสเมเนีย ยาวได้ถึง 80 เซนติเมตร ซึ่งไม่รวมก้าม และอาจหนักได้ถึง 6 กิโลกรัม มันจึงเป็นเครย์ฟิชขนาดใหญ่ที่สุดในโลก และยังได้กับการขนานนามว่าเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่ใหญ่ที่สุดในโลกที่อาศัยในน้ำจืด แถมยังอาจเป็นเครย์ฟิชอายุยืนที่สุดอีกด้วย โดยอายุขัยของเครย์ฟิชแทสเมเนียอาจเกิน 60 ปี
ลักษณะทางกายภาพของเครย์ฟิชแทสเมเนีย (Astacopsis gouldi) คล้ายกับเครย์ฟิชทั่วไป ในเรื่องสีจะแตกต่างกันไป มีตั้งแต่สีน้ำตาลเข้ม สีเขียว สีดำและสีน้ำเงิน บางทีอาจพบสีฟ้าหรือขาว วิธีระบุตัวว่าเป็นเครย์ฟิชแทสเมเนีย จึงมักดูที่ขนาดตัวและก้ามที่มีขนาดใหญ่ โดยปกติตัวผู้จะมีก้ามที่ใหญ่กว่าตัวเมีย …และพวกมันทั้งหมดอยู่ในสถานะใกล้สูญพันธุ์
ทำไมเครย์ฟิชยักษ์ชนิดนี้ใกล้สูญพันธุ์?
เครย์ฟิชแทสเมเนีย เป็นเครย์ฟิชที่กินไม่เลือก มันกินไม้ ใบไม้ จุลินทรีย์ ปลาตัวเล็กๆ แมลง และยังกินเนื้อที่เน่าเปื่อย มันเป็นกุ้งที่แข็งแกร่ง เมื่อโตเต็มวัยจะไม่มีศัตรูตามธรรมชาติ เพราะมันคือสัตว์ตัวใหญ่ที่สุดในพื้นที่แถบนั้น นอกจากนี้ยังอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่ได้รับการอนุรักษ์ แน่นอนว่าพวกมันเองก็ได้รับการปกป้องอย่างดี แต่! รู้หรือไม่ว่าพวกมันก็เหลือไม่ถึง 1 แสนตัว นี่ถือว่าน้อยมากเมื่อคิดว่ามันคือเครย์ฟิชที่แข็งแกร่ง ..ส่วนสาเหตุหลักๆ คือ
เครย์ฟิชแทสเมเนียมีอายุยืนมาก มันอยู่ได้ 40 – 60 ปี หรืออาจมากกว่านั้น แต่มันมีข้อเสียร้ายแรงคือ เป็นเครย์ฟิชที่โตช้ามากๆ อาจจะช้าที่สุดในโลกเลยด้วยซ้ำ และการขยายพันธุ์ของมันถูกจัดให้อยู่ในระดับยากมาก
โดยปกติแล้วเครย์ฟิชแทสเมเนีย ตัวเมียจะต้องใช้เวลา 14 ปี เพื่อให้มีความยาว 12 เซนติเมตร ในขณะที่ตัวผู้อาจโตเร็วกว่าเล็กน้อย โดยเครย์ฟิชขนาดเล็กจะลอกคราบปีละหลายครั้ง พอโตขึ้นอาจจะปีละครั้งหรือหลายปีครั้บ และแม้ 12 เซนติเมตรจะดูตัวใหญ่ แต่เมื่อคิดถึงขนาดโตเต็มที่แล้ว มันก็เป็นเหมือนลูกเครย์ฟิช
ส่วนเครย์ฟิชแทสเมเนียอายุกี่ปีถึงจะพร้อมผสมพันธุ์ เรื่องนี้ยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่ขั้นต่ำน่าจะ 10 ปี ขึ้นอยู่กับความพร้อม แต่ถึงจะบอกว่าแค่ก็คือบ้าไปแล้ว ลองคิดดูว่าก้ามแดงใช้เวลาประมาณครึ่งปีก็พร้อมผสมพันธุ์แล้ว
และเครย์ฟิชแทสเมเนียต้องใช้เวลา 30 – 35 ปี เพื่อให้โตเต็มวัย …แค่มาถึงตรงนี้ก็มองเห็นความยากในการขยายพันธุ์ของพวกมันแล้ว
นอกจากจะโตช้ามากแล้ว แม่เครย์ฟิชจะไข่ 2 ปีครั้ง ส่วนใหญ่จะเป็นช่วงหน้าร้อน โดยจะผลิตไข่ประมาณ 224 – 1,300 ฟอง ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับขนาดของตัวแม่ และมันต้องดูแลไข่ต่อไปอีก 9 เดือน โดยจะแบกไข่ไว้ที่หางตลอดช่วงหน้าหนาว จากนั้นไข่จะฟักในช่วงกลางหน้าร้อน โดยลูกจะมีขนาดประมาณ 6 มิลลิเมตร แต่ก็ยังติดอยู่กับตัวแม่ต่ออีก 2 – 3 เดือน ก่อนลูกๆ จะแยกออกจากตัวแม่
หากมองจากตรงนี้ จะเห็นว่าเครย์ฟิชแทสเมเนียตัวเมีย จะใช้เวลาส่วนใหญ่ของชีวิตไปกับไข่และลูกของมัน เพราะหลังจากปล่อยลูกไป อีกไม่นานมันก็ต้องผลิตไข่อีก
และถ้าเรื่องที่มันไข่ทุก 2 ปี ยังไม่ยากพอ คงต้องบอกว่ามันเป็นเครย์ฟิชที่ขี้ตกใจมาก หลายคนน่าจะรู้ว่าหากไปกวนแม่เครย์ฟิชที่อุ้มไข่อยู่มันอาจสลับไข่ทิ้ง เครย์ฟิชแทสเมเนียก็เช่นกัน มันขี้ตกใจซะจนบางทีมีเสียงเครื่องจักรทำงานใกล้แหล่งน้ำมันก็อาจสลับทิ้ง
และเพราะมันดูแลลูกเป็นปี หากเกิดเรื่องแบบนี้ขึ้น ก็จะเป็นความเสียหายที่สูง ซึ่งนี่เป็นเหตุให้มีกฎหมายห้ามเครื่องจักรทำงานใกล้แหล่งน้ำ ในเขตที่เครย์ฟิชชนิดนี้อาศัยอยู่ เพราะเสี่ยงที่มันจะสลัดไข่ทิ้งได้ตลอดเวลา
รู้หรือไม่? เครย์ฟิช ตัวเล็กที่สุดในโลกก็อยู่ในออสเตรเลียเช่นกัน
สำหรับเครย์ฟิชที่ว่านี้ มีชื่อว่า Tenuibranchiurus glypticus มันเป็นเครย์ฟิชตัวเล็กๆ ที่พบในรัฐควีนส์แลนด์ของออสเตรเลีย เมื่อโตเต็มวัยจะมีความยาวเพียง 2.5 เซนติเมตร ก้ามของมันจะเปิดในแนวตั้งมากกว่าแนวนอนหรือแนวเฉียง เป็นเครย์ฟิชที่ยังไม่ค่อยได้รับการศึกษา แต่ก็อยู่ในสถานะใกล้สูญพันธุ์
ก็มาถึงท้ายเรื่อง ขอสรุปเรื่องนี้เพิ่มเติม …หลายคนอาจจะอยากรู้มูลค่าทางการตลาดของเครย์ฟิชแทสเมเนียเป็นเช่นไร คงต้องบอกว่าเกือบจะไม่มี เนื่องจากเป็นสายพันธุ์ที่ได้รับการคุ้มครองในระดับสูง จึงไม่มีการส่งออกเป็นปลาตู้ และด้วยความที่โตช้ามากๆ และยังดุร้ายมาก พวกมันจึงไม่สามารถเลี้ยงรวมในบ่อได้ จึงไม่เหมาะสำหรับเพาะเลี้ยงให้เป็นสัตว์ที่กินได้ ในเรื่องอร่อยหรือไม่? ผมก็ไม่เคยกินแต่คงเหมือนไก่ละมั้ง เหอๆ
