ปลาซิว ปลาที่ไม่เล็กไม่กระจอกเหมือนชื่อ

คำว่า "ปลาซิว" เป็นชื่อที่ผมเองได้ยินมาตั้งแต่เด็ก แล้วก็เข้าใจเองโดยธรรมชาติว่าการพูดถึงปลาตัวเล็กๆ หรือบางทีก็โดนเพื่อด่าว่า "ใจปลาซิว" เหมือนกัน น้าๆ บางคนก็อาจเคยโดนมาเหมือนกัน และสำหรับเรื่องนี้ผมเอาเรื่องปลาซิว ซึ่งเป็นปลาตัวเล็กๆ ดูไม่ค่อยมีค่าอะไร แต่รู้หรือไม่ว่าชื่อปลาซิว สามารถใช้ได้กับปลาหลายร้อยชนิดเลย มันจึงไม่ง่ายที่จะพูดถึงทั้งหมด แต่เอาเป็นว่าจะขอพูดภาพรวมของปลาชนิดนี้

ปลาซิว
ปลาซิว (Minnow) เป็นชื่อสามัญในภาษาไทยที่เรียกปลาน้ำจืดขนาดเล็กหลายชนิด ในหลายสกุล ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) อันดับปลากินพืช เช่น สกุล Rasbora ที่มีลำตัวยาว ตัวใส, สกุล Danio, สกุล Esomus ที่มีหนวดยาวเห็นชัดเจน, สกุล Laubuca ที่มีรูปร่างอ้วนป้อม โดยมากแล้วเป็นปลาที่อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงขนาดใหญ่ ขนาดลำตัวไม่เกิน 5 เซนติเมตร หากินบริเวณผิวน้ำ

“สำหรับนักตกปลาตีเหยื่อปลอม ถ้าได้ยินคำว่า “มินนาว (Minnow)” ก็คงคิดถึงเหยื่อปลอมทรงยาวๆ อย่างพวก Rapala X-Rap อะไรพวกนี้ นั้นเพราะเหยื่อพวกนี้ทำเลียนแบบปลาจำพวกมินนาว จึงไม่แปลกที่จะใช้ชื่อเดียวกัน”

ปลาซิวใช้เรียกปลาชนิดอื่น

Advertisements

ปลาซิวยังอาจจะเรียกรวมถึงปลาในวงศ์อื่นหรืออันดับอื่นได้อีกด้วย โดยปลาส่วนใหญ่จะมีรูปร่าง ลักษณะใกล้เคียงกัน เช่น

  • ปลาซิวแก้ว (Clupeichthys aesarnensis) ในวงศ์ปลาหลังเขียว (Clupeidae) อันดับปลาหลังเขียว
  • ปลานีออน (Paracheirodon innesi) ในวงศ์ปลาคาราซิน (Characidae) อันดับปลาคาราซิน

คำว่าปลาซิวใช้พูดแซะคนอื่นได้ด้วย

คำว่าปลาซิว ทางภาษาไทยใช้เปรียบเทียบกับคนขี้ขลาดหรือใจไม่สู้ว่า “ใจปลาซิว” นั้นเพราะปลาชนิดนี้ตายง่ายมาก หากถูกจับขึ้นมาจากน้ำ

นอกจากนี้ยังถูกเอามาคู่กับปลาสร้อย เช่น “ปลาซิว ปลาสร้อย” หมายถึง สิ่งที่เล็กๆ น้อยๆ ไม่มีความสำคัญนัก (พวกปลาซิว ปลาสร้อย หมายถึง พวกไม่สำคัญอะไร) เพราะปลาทั้งสองจำพวกนี้เป็นปลาขนาดเล็ก พบได้ทั่วไป

แต่ถ้าพูดถึงสมัยนี้ แม้แต่ปลาซิวที่เคยมีมากมาย ก็ยังพบได้น้อยลงมาก ผมเองนึกถึงตอนเด็กๆ ไม่ว่าที่ไหนก็จะเจอพวกมันอยู่อย่างน้อย 1 ชนิด บางทีเยอะคนเอามือจับได้เลย แต่ตอนนี้น้อยลงมาก ถ้าไม่ใช่แหล่งน้ำดีหน่อยก็จะหายาก และปลาซิวบางชนิด เจอได้เฉพาะในร้านตู้ปลาด้วยซ้ำ จะเรียกว่าสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติแล้วก็ได้

ตัวอย่างชนิดของปลาซิว

ปลาสนาก
ปลาสนาก (Raiamas) งงล่ะซิ ทำไมปลาชนิดนี้เป็นปลาซิว? นั้นเพราะมันเองก็จัดอยู่ในสกุลปลาซิลเหมือนกัน โดยปกติปลาซิวจะกินพืช แต่จะมีบางชนิดที่กินเนื้อ อย่างปลาสนากเป็นต้น แต่ต้องบอกว่า “ปลาสนาก” เองก็มีหลายชนิดนะครับ
ปลาซิวเจ้าฟ้า (Amblypharyngodon chulabhornae) มีความยาวเต็มที่ 4 เซนติเมตร เป็นปลาที่ใช้บริโภคในท้องถิ่น มีรสชาติไม่ขม จึงนิยมทำเป็นปลาจ่อม มีชื่อเรียกในท้องถิ่นว่า “ปลาแตบแก้ว” เป็นปลาที่เพิ่งค้นพบใหม่ในปี พ.ศ. 2533 ที่บึงบอระเพ็ด และให้ชื่อสายพันธุ์เพื่อถวายเป็นพระเกียรติแด่ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
ปลาซิวแคระ (Boraras) เป็นปลาที่มีขนาดลำตัวเล็กมาก โดยมีความยาวเฉลี่ยเพียง 1.3 เซนติเมตร อยู่รวมกันเป็นฝูงเหมือนปลาซิวสกุลอื่นๆ และบางครั้งอาจปะปนไปกับปลาซิวสกุลอื่นหรือสกุลเดียวกันแต่ต่างชนิดกันได้ ลักษณะเด่นคือ ทุกชนิดจะมีสีบริเวณช่องท้อง และสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือ กลุ่มที่มีลายจุดบนลำตัวและกลุ่มที่มีลายเส้นบนลำตัว ทุกชนิดนิยมเลี้ยงเป็นปลาตู้โดยเฉพาะในตู้ไม้น้ำ และสามารถเพาะขยายพันธุ์ในที่เลี้ยงได้
Advertisements

และนี่ก็คือเรื่องราวเล็กๆ น้อยๆ ของปลาซิว เอาไว้เดี๋ยวจะมาลงรายละเอียดแยกชนิดให้น้าๆ ได้อ่านกันต่อไป หวังว่าจะชอบกัน แล้วอย่าลืมแชร์ให้น้าท่านอื่นอ่านกันนะ

ปลาเสือตอ (Siamese tiger fish)

Advertisements