มันอาจฟังดูแปลกๆ เกี่ยวกับคำถามที่ว่า แมงมุมกินงูได้หรือไม่? แต่คำตอบคือใช่ “ผมแปลกใจมากเรื่องที่งูจะถูกแมงมุมกินสามารถพบได้ทุกที่ทั่วโลก ยกเว้นแถบขั้วโลกเหนือ-ใต้” – Martin Nyffeler ผู้เชี่ยวชาญแมงมุมจากมหาวิทยาลัย Basel สวิตเซอร์แลนด์ “และที่น่าสนใจคือแมงมุมหลายชนิดสามารถฆ่าและกินงูได้อย่างง่ายดาย ซึ่งก่อนหน้านั้นเราแทบไม่รู้เรื่องมาก่อน”
ด้านผู้เชี่ยวชาญเรื่องงูจากมหาวิทยาลัยรัฐจอร์เจีย สหรัฐอเมริกา Whitfield Gibbons กล่าวว่า จากตัวอย่างที่รวบรวมมาจากการสังเกตุการณ์ วิธีที่แมงมุมล่างูมากกว่า 300 ครั้ง พบว่ามีแมงมุมที่ล่างูได้มีมากถึง 40 ชนิด และงูถึง 90 ชนิดที่ตกเป็นเหยื่อของพวกแมงมุม
แมงมุมที่ล่างูได้หลายคนอาจจะคิดถึงภาพแมงมุมขนาดใหญ่อย่างทารันทูรา ซึ่งปกติก็สามารถล่าสัตว์เลื้อยคลานได้อยู่แล้ว แต่จริงๆ แล้ว แมงมุมที่ล่างูส่วนใหญ่กลับเป็นพวกขนาดเล็กอย่างแมงมุมแม่ม้ายดำ และจากการค้นพบนี้ไม่ได้มาจากป่าเขตร้อน แต่พบทั่วไปในอเมริกาเหนือ
การวิจัยนี้ทำให้เราได้ความรู้เกี่ยวกับพวกมันมากขึ้น ซึ่งมันมีบทบาทสำคัญในการสร้างความสมดุลในระบบนิเวศ “แมงมุมทุกตัวบนโลกรวมกันนั้นจะมีน้ำหนักมากถึง 25 ล้านตัน พวกมันสามารถฆ่าและกินเหยื่อมากถึง 400 ถึง 800 ล้านตันต่อปี” ด้วยเหตุนี้แมงมุมจึงมีส่วนช่วยในการปรับสมดุลในธรรมชาติอย่างมาก
แมงมุมล่างูอย่างไร?
ส่วนมากงูที่ตกเป็นเหยื่อมักจะมีขนาดยาวไม่เกิน 1 ฟุต แต่ถึงมันจะมีขนาดเล็กมันก็ยังใหญ่กว่าพวกแมงมุมอยู่ดี ส่วนมากงูพวกนี้จะพลาดท่ามาติดใยซึ่งเหนียวและแข็งแรงมาก ใยพวกนี้จะอยู่บนพื้นซึ่งคอยดักงูหรือสัตว์ที่เดินอยู่ตามพื้นโดยเฉพาะ เมื่อมันจับงูได้มันจะกัดให้เป็นอัมพาต จากนั้นจะใช้ใยพันรอบแล้วค่อยๆ กิน ซึ่งสามารถเก็บเหยื่อไว้ได้นานเป็นสัปดาห์
“ใยแมงมุมนั้นแข็งแรงกว่าที่คิดมากๆ มันสามารถยึดจับงูได้ทั้งๆ ที่งูพวกนี้จัดว่ามีพละกำลังและแรงที่เยอะกว่าขนาดตัวมันมาก”
งูส่วนมากนั้นมีพิษเช่นงูปะการัง, งูเห่าและงูหางกระดิ่ง แต่ต่อให้พิษร้ายขนาดไหน ถ้าเจอศัตรูที่เล็กกว่ามากก็ไม่มีความหมาย “มันไม่ง่ายสำหรับพวกงูเลยที่จะป้องกันตัวเองจากแมงมุม”
ผู้ช่วยชีวิตที่คาดไม่ถึง
เหตุการณ์ในธรรมชาติที่เกิดขึ้นบางครั้งอาจจะมีการแทรกแซงจากมนุษย์ด้วย จากเหตุการณ์แมงมุมจับงู 319 ครั้ง แมงมุมประสบความสำเร็จในการล่างู 87 % งูสามารถหลุดหนีได้เองเพียง 1.5% แต่ว่าอีก 11% นั้น มนุษย์เป็นผู้ที่ช่วยชีวิตพวกมัน
แม้แต่ในออสเตรเลีย ที่มีงูและแมงมุมอันตรายอย่างงูสีน้ำตาลและแมงมุมหลังแดง สองชนิดนี้เป็นอันตรายกับมนุษย์มาก แต่คนไม่เพียงปล่อยงูเป็นอิสระ ก็ยังทำความสะอาดใยแมงมุมก่อนปล่อยมันไปอีกด้วย “เนื่องจากคนส่วนใหญ่กลัวทั้งงูและแมงมุม จึงแปลกใจมากที่มนุษย์เต็มใจช่วยเหลืองู”
เมื่อพิจารณาจากอาหารของแมงมุมทั้งหลาย ทำให้เราสามารถค้นหาเพิ่มว่าพิษของพวกมันนั้นทำงานได้อย่างไร? “ในขณะที่เราเข้าใจดีว่าพิษจากแมงมุมแม่ม่ายดำส่งผลต่อระบบประสาทของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง แต่เรายังไม่ค่อยเข้าใจผลของพิษแมงมุมชนิดอื่นๆ”
โดยรวมแล้วการศึกษานี้ “น่าสนใจมาก” เพราะมันเป็นเรื่องของสัตว์ที่คนส่วนมากกลัวกัน สำหรับคนส่วนใหญ่นั้น นี่อาจจะเป็นฝันร้ายเลยก็ว่าได้ แปดขาปะทะกับไร้ขา แต่กระนั้นมันก็เหมือนดินแดนมหัศจรรย์จริงๆ
