ลักษณะภูมิประเทศที่โดดเด่นในบริเวณเทือกเขาตะนาวศรี คือ แนวเขาหินปูนที่กระจายตัวเป็นกลุ่มอยู่ตลอดความยาวของเทือกเขา ทําให้ระบบนิเวศในที่แห่งนี้มีความสำคัญมากที่สุดแห่งหนึ่งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
นอกจากนี้เทือกเขาตะนาวศรี ยังเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยที่สำคัญของสิ่งมีชีวิตเฉพาะถิ่นทั้งพืชและสัตว์จำนวนมาก รวมถึงกลุ่มสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่อาศัยอยู่บนเขาหินปูนในบริเวณนี้
หอยทากบกในระบบนิเวศป่าฝนเขตร้อนมีความโดดเด่นและมีความหลากหลายสูง ในประเทศไทยมีรายงานพบ 300-400 สปีชีส์ โดยประมาณ 60% อาศัยอยู่ตามเขาหินปูนหรือผืนป่าใกล้เคียง ซึ่งหอยทากบกวงศ์หอยขัดเปลือก (Ariophantidae) เป็นวงศ์หลักวงศ์หนึ่งที่มีการแพร่กระจายไปทั่วประเทศไทย
มันเป็นหอยทากที่ทำหน้าเป็นผู้สลายแคลเซียมและส่งผ่านธาตุอาหารที่สำคัญนี้ต่อไปยังสัตว์กลุ่มอื่นๆ โดยหอยวงศ์นี้มีลักษณะสำคัญ คือ ส่วนของเนื้อเยื่อที่ ใช้ในการสร้างเปลือกมีรูปร่างเฉพาะตัว เปลือกเป็นทรงแบน มีขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่
คณะนักวิจัยจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับมหาวิทยาลัยแม่โจ้ และมหาวิทยาลัยมหิดล ได้ศึกษาความหลากหลายของหอยทากบก ที่อาศัยบนเขาหินปูนตามแนวเทือกเขาตะนาวศรี ในอุทยานแห่งชาติ 19 แห่ง ครอบคลุมภาคเหนือ ภาคตะวันตก และภาคใต้ เบื้องต้นพบว่าในพื้นที่ตามแนวเทือกเขาตะนาวศรีและในประเทศไทย
พบหอยในวงศ์หอยขัดเปลือก 5-10 สกุล อย่างน้อย 30 สปีชีส์ รวมถึงพบหอยสปีชีส์ใหม่ และมีการเปลี่ยนแปลงชื่อวิทยาศาสตร์ เช่น หอยทากสยาม ซึ่งพบได้ทั่วไปตามบ้านเรือนและพื้นที่ธรรมชาติ แต่เดิมถูกจัดให้อยู่ในสกุล Cryptozona ซึ่งเป็นสกุลที่มีรายงานในประเทศอินเดีย
แต่จากการศึกษาในปัจจุบันด้วยสายสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการพบว่า แท้จริงแล้วหอยทากสยามควรจัดอยู่ในสกุลของหอยขัดเปลือก มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Sarika siamensis นอกจากนี้ยังมีหอยทากกลุ่มที่พบเฉพาะบริเวณเขาหินปูนเท่านั้น คือ สกุล Aenigmatoconcha ซึ่งผลการวิเคราะห์ดีเอ็นเอพบว่า หอยสกุลนี้แบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่ม สอดคล้องกับการแพร่กระจายตามภูมิศาสตร์
กลุ่มแรกพบตามแนวเทือกเขาเพชรบูรณ์ และกลุ่มที่สองพบกระจายบริเวณภาคกลางยาวไปจนถึงภาคใต้ ตามแนวเทือกเขาตะนาวศรี ซึ่งเป็นสปีชีส์ใหม่ คือ A. eunetis จากภาคกลาง นอกจากนี้ยังพบหอยทากบกกลุ่มที่ไม่มีเปลือกหรือเปลือกลดรูปลงไปที่เรียกว่า “slug หรือ semislug” ตามแนวเขาหินปูน
เช่น หอยหางดิ้นสกุล Cryptosemmelus หรือ “dancing semistug” ซึ่งเป็นสปีชีส์ใหม่ C. betarmon พบกระจายตัวบริเวณจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ อย่างไรก็ดีข้อมูลของหอยทากบกกลุ่มหอยขัดเปลือกในประเทศไทยยังมีอยู่น้อยทำให้ไม่ทราบความหลากหลายของสปีชีส์ที่แน่ชัด
ประโยชน์ที่ได้รับจากโครงการ ด้านวิชาการทำให้ทราบความหลากหลายของกลุ่มหอยทากบก พบตามแนวเทือกเขาตะนาวศรี ด้านการจัดการพื้นที่ เป็นฐานข้อมูลเพื่อใช้วางแผนอนุรักษ์ ประชาสัมพันธ์ และสื่อความหมายทางธรรมชาติในพื้นที่อย่างเหมาะสม
