ในระหว่างการเก็บตัวอย่างครั้งแรก ทุกอย่างดูเหมือนจะราบรื่น รถได้นำท่อสำหรับเก็บตัวอย่างหินกลับมาด้วย รถสำรวจเคลื่อนที่ไปได้อย่างดีและระบบทำงานได้อย่างสมบูรณ์แบบ – Jemmifer Trosper ผู้จัดการโครงการของรถสำรวจ Perseverance กล่าวถึงภารกิจนี้
แต่ขณะที่ทีมงานกำลังเก็บข้อมูล พวกเขากลับพบว่าท่อเก็บตัวอย่างนั้นว่างเปล่า มันเป็นอะไรที่แปลกมาก ความพยายามเก็บตัวอย่างหินยังล้มเหลวในหลายภารกิจทำให้ผิดแผนจากที่วางไว้ “มันเป็นเรื่องปกติของภารกิจแบบนี้” เพราะต่อให้เราเช็คระบบทุกอย่างก่อนส่งยานขึ้นไปแล้ว แต่อุบัติเหตุเล็กๆ ก็สามารถสร้างปัญหาได้
บางครั้งอุปกรณ์เองก็ทำงานผิดจากที่คาดไว้เช่น หัววัดความร้อนแบบใช้ระบบตอกลงบนผิวดาวอังคาร เดิมมันสามารถเจาะลงไปได้เกือบ 6 เมตร แต่พอเวลาจริงมันเจาะลงไปได้ไม่ถึงครึ่งนิ้วด้วยซํ้า
ปริศนาท่อที่หายไป
ปัจจุบันดาวอังคารมีแต่ทะเลทรายอันแห้งแล้งที่หนาวเย็น แต่ทว่าในอดีตนั้นมันอาจจะมีแหล่งน้ำที่กว้างใหญ่ ตั้งแต่ลำธารจนถึงแม่น้ำ ยานสำรวจ Perseverance ลงจอดบนดาวอังคารเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2021 เพื่อค้นหาร่องรอยเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตโบราณในปล่องภูเขาไฟที่มีความกว้าง 28 ไมล์ ที่ครั้งหนึ่งอาจเคยเป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่
ส่วนที่สำคัญในภารกิจนี้คือการรวบรวมตัวอย่างจากดาวอังคาร ยานสำรวจ Perseverance ที่ติดตั้งหลอดเก็บตัวอย่าง 43 หลอดควรจะเก็บตัวอย่างจากทั่วพื้นปล่องภูเขาไฟและขึ้นไปทางแม่น้ำโบราณ จากนั้นมันจะยังไปจุดหมายต่อไปเพื่อรอเวลากลับสู่โลก เมื่อได้ตัวอย่างกลับมาแล้ว นักวิทยาศาสตร์จะเริ่มด้วยการขัดพื้นผิวเป็นหย่อมๆ เพื่อขจัดฝุ่นออกไป และยังช่วยเพื่อให้พวกเขาศึกษารายละเอียดของชั้นหินได้อย่างดี
ขั้นตอนสุดท้ายของการเก็บตัวอย่างครั้งแรกของยาน Perseverance เริ่มต้นในเย็นวันที่ 5 สิงหาคม หลังจากทีมงานออกคำสั่งให้กระบวนการอัตโนมัติเริ่มขึ้น หลังจากนั้นก็มาเช็คยานอีกครั้งในเวลาตีสองของวันถัดมา เพื่อตรวจสอบความคืบหน้า และภาพที่เห็นแสดงให้เห็นสิ่งที่คาดหวัง นั่นคือรูที่เป็นวงแหวนและมีรายละเอียดชั้นดินอย่างสวยงาม
ประมาณ 8.30 น. ทีมงานได้รับภาพรูที่เจาะที่เก็บตัวอย่างสำเร็จแล้วก็ไม่ลืมที่จะตรวจดูข้อมูลการสำรวจ แต่ทว่าก่อนที่ท่อเก็บตัวอย่างจะปิด ยาน Perseverance ได้ทำการวัดปริมาตร แต่มันแจ้งว่าท่อว่างเปล่า ทีมงานก็ได้ตรวจสอบอีกครั้ง เพื่อยืนยันว่ามันว่างเปล่าจริง พวกเราถึงกับงง Trosper กล่าว
อีกสองวันต่อมา ทีมงานเริ่มค้นหาข้อผิดพลาด โดยจากภาพของรูที่เจาะนั้นเผยให้เห็นกองฝุ่นที่น่าสงสัยข้างล่าง การวัดความลึกของรูและภาพของบริเวณบ่งบอกว่ายานสำรวจไม่ได้ทำให้ตัวอย่างตกลงไป เหมือนว่าสว่านที่เจาะเก็บตัวอย่างจะบดหินให้เละเป็นผงโดยไม่ได้ตั้งใจ
“ยานสำรวจมันทำตามคำสั่ง ซึ่งระบบมันก็ไม่ได้ออกแบบมาสำหรับความละเอียด จนทำให้ตัวอย่างเสียหาย”- Louise Jandura หัวหน้าวิศวกรของนาซากล่าวไว้
หินเจ้าปัญหาบนดาวอังคาร
นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ภารกิจเก็บหินบนดาวอังคาร มันไม่เป็นไปตามที่นักวิทยาศาสตร์คาดการไว้ ยานสำรวจฟีนิกซ์ของนาซ่าเคยลงจอดบนดาวอังคารเมื่อปี 2008 และได้พยายามเก็บหินสีแดงที่เป็นสนิมของดาว แต่มันกลับเหนียวและแข็งมาก ก้อนหินไม่ออกจากที่ตักง่ายๆ นักวิทยาศาสตร์ยังแปลกใจจนทุกวันนี้
อีกกรณีของโพรงความร้อนที่โผล่แบบสุ่มๆ ยานสำรวจอินไซท์ พยายามเจาะสำรวจโพรงนี้ แต่ทุกครั้งที่เจาะลงไป มันจะยุบและโผล่มาอีกครั้ง หลังจากความพยายามหลายครั้งนาซ่าก็ยอมแพ้ในเดือนมกราคม 202 เพราะพวกเขาไม่สามารถเจาะลงไปได้มากกว่าหนึ่งนิ้ว
ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา ในการเตรียมตัวก่อนปล่อยยาน Perseverance ทีมงานได้ฝึกเก็บตัวอย่างนับร้อยบนโลกเพื่อให้แน่ใจว่าภารกิจนี้จะเป็นไปตามแผน แต่เมื่อไปถึงดาวอังคารก็พบว่า มันเจอกับสิ่งที่ไม่รู้จักและเจอสิ่งที่ไม่คาดฝัน แต่ความประหลาดใจนั้นก็ทำให้เราพบกับสิ่งใหม่ “การทำให้สิ่งที่ไม่รู้จักเป็นที่รู้จัก นั้นเป็นงานของเรา” – Trosper กล่าว
