การกลืนกินที่ประหลาด ‘ปลิงแดงยักษ์’ ที่กินเฉพาะไส้เดือนยักษ์ชื่อเดียวกัน

โลกใบนี้มีสิ่งมีชีวิตที่น่าเหลือเชื่ออยู่มากมายจริงๆ แม้แต่สิ่งมีชีวิตเล็กๆ อย่างปลิง ก็ยังมีมุมลับๆ ที่ทำให้งงกันไป อย่างวิธีการกินเหยือของของมันก็เป็นเรื่องที่น่าทึ่งสุดๆ โดยปลิงที่ว่านี้มีชื่อว่า "ปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู" (Kinabalu giant red leech) มันเป็นปลิงหายากมากๆ เป็นสิ่งมีชีวิตถิ่นเดียว ที่ใกล้สูญพันธุ์ตั้งแต่แรกพบ เพราะในถิ่นที่อยู่ของมัน มีเหยื่อเพียงชนิดเดียวที่มันสามารถกินได้ และนี่คือเรื่องราวของพวกมัน

ปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู (Kinabalu giant red leech) / Mimobdella buettikoferi เป็นปลิงขนาดใหญ่ ที่ยาวได้ประมาณ 30 เซนติเมตร และอาจยาวได้ถึง 50 เซนติเมตร มันมีสีส้มแดงและดูสว่าง ลำตัวเป็นมันวาวและลื่น เชื่อกันว่ามันมีอายุขัยประมาณ 4 – 6 ปี เป็นสัตว์เฉพาะถิ่น ที่ไม่สามารถพบได้ที่อื่น

ปลิงชนิดนี้จะไม่ขุดดิน ไม่อาศัยน้ำ มันจะอยู่ตามเศษใบไม้ที่เปียกชื้น และตามรอยแยกของดิน อาศัยอยู่บนยอดเขากีนาบาลู บนเกาะบอร์เนียว ภายในอุทยานแห่งชาติกีนาบาลู ที่ระดับความสูง 2,500 – 3,000 เมตร และจะปรากฏให้เห็นเฉพาะเวลาที่ฝนตกหนัก หรือหลังจากฝนหยุดตกไม่นาน

แม้ว่าปลิงส่วนใหญ่จะดูดเลือดจากสัตว์ชนิดอื่นเป็นอาหาร แต่สำหรับปลิงแดงยักษ์กีนาบาลูนั้นต่างออกไป เพราะมันเป็นสัตว์กินเนื้อ อาจเป็นเพราะถิ่นอาศัยของมันไม่มีเหยื่อที่จะให้ดูเลือดได้ มันจึงวิวัฒนาการให้ต่างออกไปจากปกติ

เหยื่อเพียงชนิดเดียวที่ปลิงแดงยักษ์กีนาบาลูกินได้คือ ไส้เดือนยักษ์กีนาบาลู (Kinabalu giant earthworm) ซึ่งเป็นสัตว์เฉพาะถิ่นเช่นเดียวกับปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู แถมพวกมันทั้งคู่ยังอาศัยอยู่ในดิน หรือกองใบไม้ชื้นตามรอยแตกระหว่างหินหรือดิน ประมาณว่าเกือบจะนอนอยู่ทีเดียวกันเลย

โดยไส้เดือนยักษ์กีนาบาลู จะยาวได้ถึง 70 เซนติเมตร มันมีสีเทาออกน้ำเงิน ผิวหนังปกคลุมด้วยขนขนาดเล็กที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ทำให้ผิวเป็นเงามันสีเหลือบออกเขียว นักล่าตามธรรมชาติของไส้เดือนชนิดนี้คือ “ปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู” และอาหารของไส้เดือนชนิดนี้ก็เหมือนไส้เดือนทั่วไป

Advertisements

สำหรับวิธีกินของปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู นั้นน่าทึ่งมากๆ และดูเหมือนว่าไส้เดือนยักษ์ชนิดนี้จะเกิดมาเพื่อเลี้ยงดูปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู เพราะนอกจากพวกมันจะออกหากินในช่วงเวลาเดียวกันแล้ว ไส้เดือนยังเคลื่อนที่ได้ช้ากว่า อีกทั้งยังมีสีที่ตัดกับปลิงแดงยักษ์มากอีก ส่วนปลิงแดงชนิดนี้ก็ออกแบบมาเพื่อกินไส้เดือนได้พอดิบพอดี

ทันทีที่ปลิงแดงยักษ์กีนาบาลูสัมผัสตัวไส้เดือนได้ ชีวิตของไส้เดือนก็ใกล้ถึงจุดสิ้นสุด แน่นอนว่าปลิงชนิดนี้ไม่ได้มีพิษ แต่มันจะค่อยๆ ขยับเข้าไปที่ส่วนหัวหรือหางของใส้เดือน จากนั้นมันจะทำตัวเหมือนท่อที่จะดูดเอาไส้เดือนเข้าไปทั้งตัว มันเหมือนการกลืนกิน คล้ายวิธีที่งูกินเหยื่อ

มันเหมือนกันการคุณเอาท่อที่มีขนาดพอๆ กัน 2 ท่อ ที่ท่อหนึ่งจะยืดหยุนมาก อีกท่อจะแข็งกว่า จากนั้นก็เอาท่อที่แข็งกว่ายัดเข้าไปในท่อที่ยืดหยุน แม้มันจะดูยากแต่มันก็จะเข้าไปเรื่อยๆ จนสุดท้ายกลายเป็นท่อเดียว วิธีการกินมันก็จะเป็นประมาณนี้ แน่นอนว่าแม้ปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู จะตัวเล็กกว่าไส้เดือน แต่มันก็กลืมกินเข้าไปได้ทั้งหมดอยู่ดี

และเพราะปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู กินได้เฉพาะไส้เดือนยักษ์กีนาบาลู แถมยังมีพื้นที่อาศัยที่น้อยมาก จึงไม่แปลกถ้ามันจะสูญพันธุ์ได้อย่างง่ายดาย เพราะระบบนิเวศที่พวกมันอาศัยอยู่นั้นบอบบาง และมีลักษณะเฉพาะตัวเป็นยากมาก บางทีหากมนุษย์เข้าพื้นที่มากกว่านี้อีกเพียงเล็กน้อย พวกมันอาจจะสูญพันธุ์ไปเลยก็ได้

สำหรับปลิงมีอยู่มากกว่า 500 ชนิดทั่วโลก เราสามารถเจอพวกมันได้ทั้งในน้ำจืด ทะเล บนบก หรือแม้แต่ในถ้ำใต้ดิน มันจึงเป็นสิ่งมีชีวิตที่อาจพบได้ทั่วไป แต่ก็มีบางชนิดที่พบได้ในพื้นที่เฉพาะเจาะจงเช่น ปลิงแดงยักษ์กีนาบาลู มันจึงเป็นเรื่องดีที่พวกมันแสดงให้เห็นถึงความแปลกประหลาดบางอย่างให้พวกเราได้ศึกษา และเป็นประโยชน์ต่อการอนุรักษ์สัตว์แปลกๆ ชนิดนี้

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements
Advertisements