ถ้าเป็นการตกปลาด้วยเหยื่อปลอมไม่ว่าจะสายแคสหรือสายจิ๊ก หรือจะเป็นหน้าดินก็ตาม คันเบ็ดจะเป็นอุปกรณ์สำคัญที่สุดอันดับแรกๆ ที่ต้องเลือกใช้ให้ดี และถือเป็นเรื่องดีที่ยุคนี้มีคันเบ็ดคุณภาพดี ราคาถูกมาให้เลือกใช้มากขึ้น มีราคาหลักร้อยจนถึงหลักหมื่น แต่ถึงงั้นหากใช้คันเบ็ดไม่ถูกวิธีมันจะไม่สามารถแสดงประสิทธิภาพได้ ถืออาจเลวร้ายขนาดที่ว่าหักไปเลยก็มี เดี๋ยวมาดูแนวทางง่ายๆ ที่ควรทำความเข้าใจกัน
ต้องรู้ขีดจำกัดของคันเบ็ดที่ใช้
จะว่าไงดี คันเบ็ดก็คล้ายเหยื่อปลอม มันมีขีดจำกัด มันมีสิ่งที่มันทำได้ ยกตัวอย่างเช่น คันเบ็ดจิ๊กบางรุ่น ดีดเหยื่อดีมากๆ จิ๊กโคตรสนุกเบาแรง แต่พอได้ปลากลับงัดได้ไม่ดี หรือไม่ได้เลย เพราะมันจะหักได้ ตรงนี้ถ้าน้าไม่รู้จักมันดีพอ อาจจะเสียคันเบ็ดสุดรักได้ง่ายๆ แต่ถ้ารู้สิ่งที่มันทำได้ดีที่สุด และไม่ดีคืออะไร เราก็จะใช้มันได้อย่างปลอดภัย
คันนี้ใช้เพื่อตกปลาในรูปแบบไหน เช่นใช้เพื่อจิ๊กกิ้ง? ใช้เพื่อแคส? หรือใช้ตกหน้าดิน เหยื่อที่เหมาะสมกับคัน สายที่เหมาะเป็นต้น แต่ในความเป็นจริงเมื่อตกปลาคันเบ็ดบางประเภท ก็สามารถนำไปใช้ตกปลาอีกบางประเภทเช่นกัน แม้จะไม่ดีนัก แต่ยังไงก็ระวังเมื่อนำไปใช้ด้วย
ยกคันเบ็ด 60-70 องศา ดีที่สุด
60 – 70 องศาคือดีที่สุด ไม่ได้หมายความว่ามากกว่าหรือน้อยกว่าใช่ไม่ได้..!! สมัยเด็กๆ ของผมสมัยที่ยังไม่มีคันเบ็ดฝรั่งอะไรพวกนี้ ยังใช้คันไม้ไผ่อยู่ ผมอ่านหนังสือเกี่ยวกับวิธีการใช้คันเบ็ด เกี่ยวกับองศายกคันเบ็ดที่ถูกต้อง ผมเองก็จินตนาการตาม แล้วก็หัดใช้จนติดเป็นนิสัยจนถึงทุกวันนี้
ในกรณีที่ไม่ได้ตั้งคันให้มันทำมุม 60-70 องศาแล้วละก้อ ไกด์กับแอ็กชั่นของคันเบ็ดมันก็จะไม่ได้ช่วยอะไรเลย ปล่อยให้สายเอ็นกับรอกรับบทหนักอยู่เพียงสองฝ่าย ถ้าปรับเบรกอ่อนๆ แม้สายไม่ขาดแต่ก็ต้องใช้เวลาอัดปลาอยู่นานกว่าปกติอีกหลายเท่า แต่ถ้าปรับเบรกแข็งเกินไปสายก็จะรับบทหนักอยู่เพียงฝ่ายเดียว ทำให้โอกาสขาดนั้นมีมากขึ้น ยิ่งถ้าระบบเบรกของรอกตัวนั้นติดๆ ขัด ๆ สายออกไม่สม่ำเสมอ ก็ยิ่งทำให้สายขาดได้ง่ายขึ้นอีก หรือถ้าใครเผลอเอามือไปกำสปูลเอาไว้กับเป็นต้นเหตุสายขาดได้เช่นกัน เพราะในขณะนั้นไกด์และแอ็กชั่นของคันเบ็ดไม่ได้ช่วยอะไรเลย
สมัยนี้เทคโนโลยีสายตกปลาก้าวหน้าไปมาก
ในยุคสมัยใหม่ ด้วยความที่เทคโนโลยีเกี่ยวกับสายยกปลา ไม่ว่าจะสายเอ็น หรือสาย PE มีความแข็งแรงมากขึ้น โดยเฉพาะสาย PE มันขาดยากมากขนาดที่ว่าทำลายกฎของคันเบ็ดที่รับสายแรงดึงได้แค่ไหนกันเลยทีเดียว เลยทำให้นักตกปลาสามารถอัดปลาแบบชักกะเย่อได้
การอัดปลาแบบชักกะเย่อ คือการใช้คันเบ็ดแค่ตอนตีกับตอนวัด ช่วงอัดปลา จะตั้งคันแค่ 10 – 20 องศา แล้วจะใช้สายกับรอก ดึงมันมาดือๆ เลย ด้วยการใช้คันเบ็ดแบบนี้ถือว่าใช้ไม่เต็มประสิทธิภาพ แต่ที่ไม่ขาดนั้นเพราะ PE มันแกร่งเกินไปนั้นเอง ..ข้อดีคือคันน่วมยาก แต่ข้อเสียคือรอกน่วมแน่ และสายเกิดความเครียจสะสม อายุการใช้งานน้อยลง
ทำไมสายไม่ขาดตั้งแต่แรกๆ
บางคนอาจจะถามว่า แล้วทำไมสายจึงไม่ขาดตั้งแต่ตอนแรกที่ปลากระชากหรือลากสายไปแรงๆ รวมทั้งตอนที่วัดแรงๆ ด้วย เพราะตอนนั้นบางคนอาจจับสปูนแน่นเพื่อวัด เหตุผลก็เป็นเพราะว่าแอ็กชั่นของคันเบ็ดที่ยืดหยุ่นได้อย่างหนึ่งและสายที่ยาวๆ นั้นมันก็ยืดหยุ่นช่วยอีกแรงหนึ่งด้วย และข้อที่สำคัญที่สุดคือคันเบ็ดจะทำมุม 60-70 องศาในตอนวัดหรือตอนอัดปลานั่นเอง ไม่ว่าจะวัดขึ้นสูงเหนือศีรษะหรือวัดออกด้านข้างก็ตาม นี่คือหลักความจริง
ข้อควรระวังในกรณีที่ใช้สาย PE เป็นสายเมนการวัดโดยการจับสปูนไว้ ถือเป็นวิธีที่อันตราย เพราะสาย PE มีอัตราการยืดตัวที่ต่ำมากๆ อาจต่ำกว่า 5% ซะอีก ซึ่งต่างจากสายเอ็นที่มีอย่างน้อยๆ ก็ 30% หรืออาจมากถึง 60% เลย การวัดปลาจึงสามารถจับสปูนวัดได้
ใช้สายช็อคเล็กที่สุดเท่าที่เป็นไปได้
ตามหลักการที่ถูกต้อง การเลือกใช้สายช็อคลีดเดอร์ให้เล็กกว่าสายเมน คือสิ่งที่ถูกต้อง ยิ่งเล็กเท่าไหร่ก็จะมีประโยชน์หลายอย่าง เช่นเหวี่ยงเหยื่อออกไปได้ไกลกว่า สายจมน้ำได้เร็วกว่า น้ำและลมจะพัดไปได้ไม่มาก ปลากินเหยื่อไม่ระแวง และหากเกิดเหตุการณ์แย่ๆ เช่นติดปลาใหญ่จริงๆ หรือตัวเบ็ดติดข้างตัวปลาซึ่งปลามันจะสู้เบ็ดแรงกว่าปกติก็ให้สายลีดเดอร์ขาดไปก่อนดีกว่าคันเบ็ดหัก หรือขาดที่สายเมน หรือแม้แต่ติดตอก็ให้ขาดที่ช็อคดีกว่าจะขาดที่สายเมน
แต่เมื่อตกปลากันจริงๆ นักตกปลา รวมทั้งผมด้วยจะเลือกใช้สายช็อคที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ นั้นเพราะกลัวว่าเวลาปลากัดสายช็อค ถ้าใช้สายเล็ก มันจะทำให้สายขาดง่ายๆ นั้นเอง ก็ขอจบเรื่องการใช้คันเบ็ดเพียงเท่านี้ก่อน ก็หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับน้าๆ บ้าง อ่านแล้วนำไปปรับใช้กันนะครับ
อ่านเพิ่มเติม 11 เคล็ดลับ ในการเลือก คันเบ็ด ตกปลาในฝัน
