ปฏิกิริยารีเฟล็กซ์กับการตกปลาและเซนซิทิฟ ทั้งสองสิ่งนี้เป็นสิ่งที่หากไม่เข้าใจอาจล้มเหลวในการตกปลาเลยก็ได้ เซนซิทีฟ ที่นักตกปลามักจะใช้เรียกกัน กับสิ่งที่ลืมไปแต่สำคัญมากอีกอย่างที่แทบไม่เคยพูดถึงกัน
ซึ่งก็คือตัวนักตกปลาเอง กับสิ่งที่เรียกว่า “ปฏิกิริยารีเฟล็กซ์ ที่หากไม่มีมันเซนซิทีฟระดับเทพก็ช่วยอะไรไม่ค่อยได้ และหากให้อธิบายคำว่ารีเฟล็กซ์เป็นวิทยาศาสตร์ก็คือ การเคลื่อนไหวของร่างกายนอกการควบคุมของจิตใจ (Involuntary) ที่เกิดขึ้นอย่างแทบฉับพลันทันที (Instantaneous) เพื่อการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น สิ่งเหล่านี้แม้จะเป็นอัตโนมัติ คนเรามีมากน้อยไม่เท่ากัน แต่ก็สามารถฝึกมันได้
เริ่มจากการตีเบ็ดและปฏิกิริยารีเฟล็กซ์กับการตกปลา
ที่ขอเริ่มจากการตีเบ็ด เพราะผมคิดว่ามันน่าจะอธิบายคำว่า “Reflex” หรือปฏิกิริยารีเฟล็กซ์ หรือเอาแบบไทยๆ ก็คือ “ปฎิกิริยาตอบสนองของร่างกายมนุษย์” เพราะการตีเบ็ดจะใช้รีเฟล็กซ์ค่อนข้างมาก หรือจะบอกว่าการตีเบ็ดใช้ร่างกายเยอะนั้นเอง
หากถามว่าตีเบ็ดเก่งคืออะไร..?
ตีไม่ฟู่เลยหรือเปล่า.? อันนี้ก็ถูกส่วนหนึ่ง แต่ก็เป็นไปไม่ได้หลอก เทพยังไงก็ต้องฟู่กันบ้าง
ตีได้ไกลหรือ ..? ก็ถูกส่วนหนึ่ง เพราะเกือบทุกคนตีได้ไกล หากอุปกรณ์พอๆ กัน
ตีได้แม่นล่ะ ..? มันก็อาจจะใช่
ตีเบ็ดมือเดียวได้ ..? ไม่ใช่เลย ตีเบ็ดมือเดียวได้ไม่ได้หมายความว่าเก่งอะไรเลย
หากน้ามีทั้ง 4 สิ่งนี้ครบอาจจะเรียกว่าตีได้เก่งแล้ว และหากน้าคิดว่าตีเก่งมากแล้ว อาจจะลืมอะไรไปบางอย่าง และเพราะคิดว่าเก่งแล้วจึงประมาท แล้วหากคำว่า “เซนซิทีฟ” ใช้กับคันเบ็ด, สาย การส่งผ่านความรู้สึกมาถึงตัวนักตกปลา “รีเฟล็กซ์” ก็คือสิ่งที่ตอบสนองต่อจากเซนซิทีฟโดยที่นักตกปลาไม่รู้ตัว
แล้วปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกายมนุษย์มันเกี่ยวอะไรกับการตีเบ็ดเก่ง..? จริงๆ ต้องบอกว่าเรื่องนี้เกี่ยวกับการตกปลาเกือบทุกเหตุการณ์เลย และการฝึกจนคมมากพอ การตีเหยื่อแต่ละครั้ง แม้เหยื่อจะไปโดนใบไม้ข้างหลังเพียงเบาๆ ก็รู้สึกได้ และหยุดการส่งเหยื่อออกไป
การลดกำลังของการตีได้ภายในเสี้ยววินาที หรือแม้แต่ลดความเร็วของสายที่วิ่งออกจากสปูนได้ทัน ทุกอย่างเป็นอัตโนมัติทั้งหมด “แต่หากน้าไม่มีสิ่งนี้ หรือมีน้อย แม้เหยื่อจะเกี่ยวท่อนไม้ที่วางอยู่ข้างหลัง น้าก็ยังคงตีเต็มกำลังอยู่ดี และผลที่ตามมาคือคันหัก หรือโชคดีก็สายฟู่อย่างหนัก” (เป็นหลักฐานว่าน้าขาดปฏิกิริยารีเฟล็กซ์ในการตกปลา และพึ่งพาประสิทธิภาพอุปกรณ์มากเกินไป)
แล้วจะฝึกยังไงให้ปฎิกิริยารีเฟล็กซ์คมขึ้น ..?
สิ่งแรกในการฝึก ปฎิกิริยารีเฟล็กซ์ในการตกปลา คือการฝึกใช้อุปกรณ์ให้เชี่ยวชาญ อย่าพึ่งพาประสิทธิภาพอุปกรณ์มากจนเกินไป ให้ใช้ร่างกาย แล้วลองฝึกรับรู้น้ำหนักของสาย สังเกตน้ำหนักของสายที่ออกจากรอก แรงดึง ความเร็วที่สายวิ่ง ทิศทาง ไม่ว่าจะเป็นสปินหรือเบทก็สามารถสังเกตได้ ไม่ได้ให้สังเกตด้วยตานะครับ ให้ใช้ความรู้สึก
ฝึกจนรู้น้ำหนักสายออกไปแบบไหน เหยื่อไปทางไหน สายที่วิ่งออกจากสปูนมีอาการโดด หรือผิดปกติ หรือปกติเป็นยังไง ผลลัพธ์เป็นอย่างที่คิดหรือเปล่า เกิดความผิดพลาดหรือเปล่า ลองดูแล้วจะสามารถนำไปต่อยอดได้ เมื่อถึงจุดหนึ่งระบบหน่วงของรอกเบทอาจจะไม่มีความหมายอะไรกับน้าอีกแล้ว
ปฏิกิริยารีเฟล็กซ์ จะสำคัญโดยตรงกับ “เซนซิทีฟ” หากปราศจากรีเฟล็กซ์ เซนซิทีฟขั้นเทพก็ไม่ทันการ สมองสั่งการช้าเกินไป ผมอยากจะยกตัวอย่างอีกซักเรื่อง กับการตกปลาด้วยเท็กซัสริก
เมื่อแรกเริ่มฝึกตกผมมักคิดว่าต้องตั้งสมาธิไปที่การตกพยายามรับความรู้สึก และตื่นตัวตลอดเวลา จะช่วยให้ทันจังหวะปลากัดเหยื่อ บอกได้เลยว่าเหนื่อยครับเพราะใช้สมาธิสูงมากในการฝึกฝนทั้งสองอย่าง
แต่ช่วงหลังผมเริ่มสังเกตได้อยู่อย่างคือ ในช่วงที่สมองไปคิดเรื่องไม่เป็นเรื่อง มองไปทางอื่นเพื่อหาหมายที่จะตีครั้งต่อไป คิดไปถึงการตีล่วงหน้าไป 5 ไม้แล้ว และระหว่างนั้นปลากัดเพียงเบาๆ ผมกลับทำได้ดีกว่าตอนตั้งสมาธิซะอีก ด้วยปฏิกิริยารีเฟล็กซ์ของร่างกายที่ตอบสนองโดยอัตโนมัติแบบไม่ต้องคิดด้วยซ้ำ พอตั้งหลักปล่อยสายสมองจึงเริ่มคำนวนระยะเวลาเป็นอันเรียบร้อย ทุกอย่างเกิดขึ้นในวินาทีเดียว
นอกจากการตกปลาโดยใช้ปฏิกิริยารีเฟล็กซ์และเซนซิทิฟ นักตกปลาที่ดีก็ควรจะมีจินตนาการในการตกปลาด้วยเช่นกัน สามารถไปดูกันได้เลยที่ เรื่องเล่ามือใหม่ จินตนาการกับการ ตกปลา
สรุป:
เรื่องเซนซิทีฟที่พูดถึงกันบ่อยๆ กับรีเฟล็กซ์ที่ไม่ค่อยพูดถึง คงเพราะรีเฟล็กซ์เป็นเรื่องที่อยู่กับตัวเรามาก และมันไม่มีราคาด้วย น้าบางท่านมีเยอะจนรู้สึกเป็นเรื่องธรรมดา แต่บางท่านมีน้อยจนยากจะเข้าใจ แต่ผมเชื่อว่าทุกอย่างสามารถฝึกได้ และมันจะทำให้ตกปลาสนุกขึ้นอย่างแน่นอน
นอกจากปฏิกิริยารีเฟล็กซ์แล้วยังมีเรื่องเซนซิทิฟหากไม่รู้ลึกจริงก็อาจไม่ได้ผลในการตกปลา แล้วจะรู้ได้อย่างไรน้าแมวมีคำตอบให้แล้วที่ ตกปลา มานานจนลืมเรื่องเซนซิทีฟแล้วหรือยัง