อะไรที่ทำให้ปลาทั้งสองชนิดต้องสูญพันธุ์?
อย่างที่รู้กันว่า ปลาขนาดใหญ่เหล่านี้อาศัยอยู่ในแม่น้ำขนาดใหญ่มานานแสนนาน พวกมันเดินทางไปทั่วเพื่อตามหาคู่ แต่จุดเริ่มต้นที่ทำให้ประชากรของพวกมันต้องลดลงอย่างต่อเนื่อง ก็คือการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่ ในแม่น้ำแห่งแรกของประเทศจีน
ปลาสเตอร์เจียนแยงซี (Yangtze sturgeon) ที่ปกติจะมีเส้นทางอพยพที่ทอดยาวจากทะเลจีนตะวันออก ไปยังจุดที่พวกมันเคยวางไข่มานานนับล้านปี แต่ตอนนี้พวกมันทำไม่ได้ เนื่องจากเส้นทางของพวกมันถูกปิดโดยสมบูรณ์ ทำให้การสืบพันธุ์ของพวกมันช้าลงอย่างมาก
ขณะที่ฉลามปากเป็ดจีน (Chinese Paddlefish) มีชะตากรรมที่แย่กว่านั้น เพราะพวกมันสูญพันธุ์อย่างสมบูรณ์ พวกมันไม่มีเหลือแม้แต่ในบ่อเลี้ยงหรือตู้ปลา ขณะที่ปลาสเตอร์เจียนแยงซี แม้ในธรรมชาติจะไม่มีเหลืออยู่ แต่พวกมันยังมีให้เห็นในโครงการเพาะพันธุ์
และการพบเห็นฉลามปากเป็ดจีน ครั้งสุดท้ายคือปี 2003 ปลาตัวนั้นว่ายอยู่รอบๆ เขื่อนสามผา (Three Gorges Dam) ซึ่งเป็นเขื่อนขนาดใหญ่ที่สุดในโลก แต่ถึงเขื่อนจะเป็นจุดเริ่มต้นของการสูญพันธุ์ สิ่งที่เร่งการสูญพันธุ์ให้กับพวกมันอย่างแท้จริงก็คือ การจับปลาที่มากเกินไป มลพิษที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทั้งหมดทั้งมวลนี้ ได้ผลักดันให้สัตว์ประหลาดแห่งแม่น้ำต้องสูญพันธุ์
เรื่องที่เรารู้เกี่ยวกับปลาสเตอร์เจียนแยงซี
ปลาสเตอร์เจียนแยงซี (Yangtze sturgeon) หรือ Acipenser dabryanus ถูกระบุว่าใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่งในบัญชีแดงของสหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติมาตั้งแต่ปี 2019 จนเมื่อไม่นานนี้ปลาสเตอร์เจียนแยงซี ก็ถูกประกาศว่าสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติเป็นที่เรียบร้อย …และในตอนนี้คงเหลือเฉพาะในฟาร์มเพาะพันธุ์เท่านั้น
โดยปลาสเตอร์เจียนแยงซี ที่ได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในปลาขนาดใหญ่ พวกมันยาวได้ถึง 2.5 เมตร แต่ขนาดทั่วไปของพวกมันอยู่ที่ประมาณ 1 – 1.5 เมตร ปลาสเตอร์เจียนแยงซี จัดเป็นปลานักล่าที่มักหากินตามหน้าดิน ซึ่งหมายความว่าเหยื่อของพวกมันจะอยู่ตามพื้นทรายหรือโคลน มันจะกินพืชน้ำ สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังและปลาขนาดเล็กเป็นอาหาร
ครั้งหนึ่งเคยพบพวกมันอยู่ทั่วไปในแม่น้ำสายหลักของจีน และเป็นที่ทราบกันดีว่า พวกมันจะเดินทางไปวางไข่ในบริเวณตอนบนของทะเลสาบที่เชื่อมต่อกับแม่น้ำแยงซี จากนั้นจะเดินทางกลับสู่ทะเลจีนตะวันออก และมีรายงานการพบเห็นในธรรมชาติครั้งสุดท้ายในทศวรรษที่ 1960
เรื่องที่เรารู้เกี่ยวกับปลาฉลามปากเป็ดจีน
ฉลามปากเป็ดจีน (Chinese Paddlefish) หรือที่มีชื่อเล่นว่า “แพนด้าแห่งแยงซี” เป็นหนึ่งในปลาน้ำจืดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของโลก ตามรายงานเมื่อตัวโตเต็มวัยจะยาวได้ถึง 7 เมตร และหนักถึง 450 กิโลกรัม
ฉลามปากเป็ดจีน เคยพบได้ทั่วไปในแม่น้ำสาขาของแม่น้ำแยงซี ซึ่งเป็นแม่น้ำที่ยาวเป็นอันดับ 3 ของโลก แม่น้ำแห่งนี้เป็นบ้านของปลาน้ำจืดมากกว่า 300 ชนิด และหนึ่งในนั้นก็คือฉลามปากเป็ดจีน
ปลาชนิดนี้จะใช้จมูกที่ยาวเป็นพิเศษ เพื่อตรวจจับหาเหยื่อ โดยเหยื่อของมันส่วนใหญ่จะเป็นสัตว์จำพวกปลาขนาดเล็กกว่า อย่างปลากะตัก ปลาบู่ทะเล ปลาดุกและปลาลิ้นหมา แน่นอนว่า กุ้ง ปู มันก็กิน
มีรายงานการพบเห็นฉลามปากเป็ดจีนครั้งสุดท้ายเมื่อปี 2003 จากนั้นก็ไม่เคยพบเห็นมันอีกเลย ..จนนำไปสู่การประกาศการสูญพันธุ์ของฉลามปากเป็ดจีน และในตอนนี้ก็คงเหลือเพียงฉลามปากเป็ดสายพันธุ์อเมริกาเท่านั้น
และแม้ข่าวการสูญพันธุ์ของสัตว์ประหลาดแห่งแม่น้ำทั้งสองชนิด จะเป็นเรื่องที่น่าเศร้า แต่มันไม่ได้จบอยู่แค่นั้น เพราะยังมีปลาอีกมากกว่า 100 สายพันธุ์ ที่หายไปจากระบบนิเวศเป็นที่เรียบร้อย และพวกมันหายไปโดยที่มนุษย์อย่างพวกเราไม่รู้สึกตัวเลยด้วยซ้ำ
