ปลาช่อนดำ (อังกฤษ: Black snakehead, Manu) เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Channa melasoma อยู่ในวงศ์ปลาช่อน (Channidae) มีรูปร่างเหมือนปลาช่อน (C. striata) แต่ลำตัวผอมเพรียวกว่า หัวโต ตาสีดำ
รูปร่างและสีของปลาช่อนดำ มันจะไม่ใช่สีดำทั้งหมดเหมือนชื่อ เพราะสีลำตัวค่อนข้างแปรปรวนตั้งแต่สีน้ำตาลซีดจนถึงน้ำตาลเข้มน้ำตาลอมเขียวหรือเกือบดำ ตัวอย่างบางตัว มีแถบสีเข้มที่สีข้างด้านบนด้วยซ้ำ แต่รูปร่างเด่นชัดคือ ตัวเรียวเพียว ครีบหลังและครีบก้นยาวยื่นออกไปถึงครีบหาง ครีบหลังก้นและหางมีสีขาว ดวงตาบางครั้งเป็นสีดำสนิท
ปลาช่อนดำ เมื่อเทียบกับปลาช่อนนา (ปลาช่อนไทย) ถือว่ามีขนาดไม่ใหญ่ เพราะมันโตที่สุดแค่ 30 เซนติเมตร แต่โดยปกติอยู่ราวๆ 20 กว่าเซนติเมตรเท่านั้น อาหารของมันคือ กินปลาขนาดเล็ก ลูกกุ้ง และสิ่งมีชีวิตเล็กๆ ไม่ต่างจากปลาช่อนธรรมดา
มันเป็นปลาที่ก้าวร้าว หรือก็คือดุร้ายพอสมควร หากจะเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม มันมีแนวโน้มสูงที่จะโจมตีปลาตัวอื่น จึงเป็นปลาที่ควรเลี้ยงเพียงตัวเดียว หรือเป็นคู่ที่เป็นปลาชนิดเดียวกัน
แหล่งที่พบ
จริงๆ ปลาช่อนดำ พบได้น้อยมากในประเทศไทย เพราะในธรรมชาติสามารถพบได้เฉพาะป่าพรุโต๊ะแดง จังหวัดนราธิวาส และแม่น้ำโกลก ในต่างประเทศพบได้ตั้งแต่มาเลเซีย, สิงคโปร์ไปจนถึงอินโดนีเซีย
การเลี้ยงเพื่อเป็นปลาสวยงาม ของปลาช่อนชนิดนี้ ดูเหมือนจะยังไม่ค่อยได้รับความนิยมในไทย อาจเพราะว่ามันหายาก และสีหลักๆ ของมันก็ดูธรรมดา เลยไม่ค่อยสวยเท่าไร แถมยังเลี้ยงค่อนข้างยาก เนื่องจากการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมไม่ค่อยได้ และยังไม่มีรายงานความสำเร็จเกี่ยวกับการผสมพันธุ์ในสภาพกักขัง
อ่านเรื่องของปลาช่อนชนิดอื่น