ทะเลสาบไบคาลคืออะไร?
ทะเลสาบไบคาล (Lake Baikal) มีพื้นที่ประมาณ 31,722 ตารางกิโลเมตร ความลึกเฉลี่ยประมาณ 750 เมตร จุดลึกที่สุดประมาณ 1,700 เมตร จุดลึกสุดอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลมากกว่า 1,200 เมตร จึงเป็นทะเลสาบลึกที่สุดในโลกแบบไร้คู่แข่ง
ทะเลสาบไบคาลเป็นที่รู้จักในชื่อ “กาลาปาโกสแห่งรัสเซีย” เป็นที่อยู่ของสายพันธุ์ที่แปลกประหลาดและหลากหลาย แม้ทะเลสาบแห่งนี้จะถูกปกคลุมด้วยชั้นน้ำแข็งหนานานถึงห้าเดือนต่อปี แต่ระบบนิเวศที่พัฒนาขึ้นในทะเลสาบแห่งนี้ ก็ทำให้กว่าร้อยละ 80 ของพืชและสัตว์ที่อาศัยอยู่ในนั้น จะไม่พบที่ใดในโลก เท่าที่ทราบในตอนนี้
ทะเลสาบไบคาลเป็นที่อยู่อาศัยของพืชและสัตว์ประจำถิ่นประมาณ 1,700 – 1,800 ชนิด นอกจากนี้ยังเป็นที่กักเก็บน้ำจืด 20%
มีลำธารและแม่น้ำมากกว่า 300 สาย ที่จะไหลเข้าสู่ทะเลสาบไบคาล แต่มีเพียงแม่น้ำอังการาเป็นทางออกเดียว โดยจะส่งน้ำประมาณ 60 ลูกบาศก์กิโลเมตรต่อปี สู่แม่น้ำเยนีเซย์ ก่อนจะไหลออกมหาสมุทรอาร์กติก ทั้งนี้ทะเลสาบไบคาลยังเป็นทะเลสาบที่ลึกมากเพียงแห่งเดียว ที่น้ำมีออกซิเจนในระดับความลึกที่สุด เช่นเดียวกับมหาสมุทร
นอกจากนี้ที่ส่วนลึกของทะเลสาบยังได้รับความร้อนอีกด้วย แต่จนถึงทุกวันนี้ก็ยังไม่ทราบแห่งที่มาของความร้อน และอาจเป็นเพราะความร้อนนี้เลยให้ทะเลสาบอบอุ่นกว่าส่วนอื่นๆ ของไซบีเรีย และถึงทะเลสาบจะอุ่นกว่าส่วนอื่น แต่ก็ยังกลายเป็นน้ำแข็งในช่วงฤดูหนาว ซึ่งน้ำแข็งจะหนาได้ถึง 2 เมตร ส่วนในฤดูร้อนอุณหภูมิเฉลี่ยอยู่ที่ 11 องศาเซลเซียส
ทะเลสาบที่มีปลาเยอะ แต่ก็จับได้ไม่ง่ายเลย
ในหมู่ของสัตว์แปลกๆ ที่อยู่ในทะเลสาบ จะมีปลาที่ชื่อว่าปลาน้ำมันไบคาล (Baikal oilfish) พวกมันเป็นปลาที่ไม่มีเกล็ด มีลำตัวโปร่งแสง และยาวได้ประมาณ 21 เซนติเมตร จุดเด่นของปลาชนิดนี้คือ “เต็มไปด้วยน้ำมัน” และในทะเลสาบแห่งนี้ก็มีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด คือ ปลาน้ำมันไบคาลใหญ่ (Comephorus baikalensis) และ ปลาน้ำมันไบคาลเล็ก (Comephorus dybowskii)
นอกเหนือจากรูปร่างหน้าตาที่แปลกประหลาดแล้ว พวกมันยังครอบครองพื้นที่ในส่วนลึกที่สุดของทะเลสาบอีกด้วย พวกมันจึงถูกพิจารณาว่าเป็นปลาน้ำจืดที่อาศัยอยู่ในความลึกมากที่สุดในโลก แต่ไม่ได้หมายความว่าพวกมันจะขึ้นมาที่ผิวน้ำไม่ได้
เพราะปลาชนิดนี้จะไปที่ไหนก็ได้ โดยไม่คำนึงถึงการเปลี่ยนแปลงของแรงดันน้ำ สิ่งที่จะหยุดพวกมันได้คงเป็นเรื่องอุณหภูมิ เพราะมันจะอยู่ในน้ำที่ อุณหภูมิไม่เกิน 5 องศาเซลเซียส จะตายหากเกิน 10 องศาเซลเซียส
และด้วยความที่เป็นปลากินเนื้อ ในที่ๆ ไม่ว่าจะมองไปทางไหนก็จะเจอพวกเดียวกัน สิ่งที่ปลาชนิดนี้ทำคือการกินลูกหลานของพวกมันเอง
ปลาน้ำไบคาลมีประโยชน์กับมนุษย์อยู่บ้าง แม้จะไม่เหมาะที่จะเอามากิน แต่ตัวของปลาก็เต็มไปด้วยน้ำมัน ซึ่งสามารถนำมาใช้แทนน้ำมันตะเกียงได้ แต่ถึงอย่างงั้นก็ไม่สามารถจับพวกมันทีละมากๆ เนื่องจากมันเป็นปลาน้ำลึกและยังไม่รวมฝูง แถมทะเลสาบยังเต็มไปด้วยน้ำแข็ง …ถ้าจะจับเพื่อเอาน้ำมันไปใช้ หาเอาจากที่อื่นอาจจะง่ายกว่า
พวกมันต่างจากปลาส่วนใหญ่ในโลก เนื่องจากนักวิจัยไม่ต้องกลัวว่าประชากรของพวกมันจะน้อยเกินไป กลับกันพวกเขากลัวเรื่องที่มันมีจำนวนมากเกินไป เพราะปลาที่อยู่ในทะเลสาบไบคาล เป็นปลาน้ำมันถึง 70%
พวกมันกินแพลงก์สัตว์ สัตว์จำพวกครัสเตเชียน และเมื่อมันกินอาหารหลักหมด มันจะกินสัตว์อื่น กินกันเอง และสุดท้ายระบบนิเวศของทะเลสาบไบคาลเสียสมดุลจนพังทลาย …ในตอนนี้ทำได้เพียงพยายามจับพวกมันให้ได้มากที่สุด แม้จะจับยากมากก็ตาม
