ถ้าพูดถึงปลาไหลนา ในฐานะนักตกปลาอย่างผม บอกตรงๆ เคยตกได้นะ แต่แบบไม่ได้ตั้งใจจะตกมัน ถามว่ามันอร่อยเปล่า? ผมว่าอร่อยดี โดยเฉพาะตัวที่จับได้จากนาจริงๆ เคยมีอยู่ที ตกปลาอยู่แล้วมีชาวบ้านเขาดักปลาไหลด้วยวิธีใช้ท่อปักไว้ตามบ่อตามคันนา เขามาเก็บพอดี ก็เลยขอซื้อมาลองกินดู ..อยากบอกว่าอร่อยมาก!
กลับมาเรื่องปลาไหล
ปลาไหลนา หรือ ปลาไหลบึง (Asian Swamp Eel) เป็นปลาน้ำจืด มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Monopterus albus มีรูปร่างเรียวยาวคล้ายงู ตามีขนาดเล็ก คอป่องออก มีอวัยวะช่วยหายใจอยู่ในคอหอยเป็นเส้นเลือดฝอย ซึ่งช่วยให้หายใจได้โดยไม่ต้องผ่านซี่กรองเหงือกเหมือนปลาทั่วไป และยังสามารถขุดรูในดินเพื่อจำศีลในช่วงฤดูร้อนได้ด้วย
เป็นปลาที่ไม่มีครีบใดๆ ยกเว้นบริเวณปลายหางแบนยาวคล้ายใบพาย เมื่อยังเล็กมีครีบอก แต่โตขึ้นจะหายไป กระดูกเหงือกมีทั้งหมด 3 คู่ ลำตัวลื่นมาก สีลำตัวปกติเป็นสีเหลืองทอง ใต้ท้องสีขาว ในบางตัวอาจมีจุดกระสีน้ำตาล แต่ก็มีพบมากที่สีจะกลายไป เป็นสีเผือก สีทองทั้งตัว หรือสีด่าง มีความยาวประมาณ 60 เซนติเมตร พบใหญ่สุดถึง 1.01 เมตร
ปลาไหลนา จัดเป็นปลาในวงศ์ปลาไหลนาที่พบมากที่สุดในประเทศไทย และเป็นชนิดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดด้วย โดยพบได้ทุกภาค ทุกแหล่งน้ำ พบชุกชุมทั่วไป เป็นปลาที่กินเนื้อเป็นอาหาร โดยกินได้แม้กระทั่งซากสัตว์ที่เน่าเปื่อย มีพฤติกรรมชอบรวมตัวกันหาอาหาร
“เป็นปลาที่คนไทยรู้จักกันเป็นอย่างดี เพราะนิยมบริโภคกันมาแต่โบราณ อีกทั้งยังมีความเชื่ออีกว่า หากปล่อยปลาไหลนาแล้วจะช่วยให้ทุกข์โศกไหลไปตามชื่อ ในปลาที่มีสีกลายออกไป นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม”
ปลาไหนนาจับยังไง?
เท่าที่ผมรู้วิธีจับปลาไหลนามีหลายวิธี แต่ถ้าใครคิดจะตกมันตรงๆ ผมไม่ค่อยแนะนำเท่าไรผมว่ามานั่งรอตกมันยากอะ (ผมฝีมือน้อยเกินไป) ถ้าเป็นผมคงใช้วิธีธงเบ็ด ตอนเย็น แล้วมาเก็บเอาตอนเช้า แต่ถ้าเป็นวิธีอื่นอย่างการ “แทงปลาไหล” หรือการตกให้ได้ผล คงต้องใช้ทักษะมากหน่อย ยังไงก็ลองดูจากคลิปที่ผมเตรียมไว้ให้ละกันน่าจะเข้าใจกว่า
ผลกระทบของปลาไหลเมื่อเป็นสัตว์ต่างถิ่น?
แม้ว่าผลกระทบทางนิเวศวิทยาในน่านน้ำอเมริกาเหนือจะยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่ผลกระทบบางอย่างได้รับการบันทึกไว้ในภูมิภาคอื่นของโลก ปลาไหลชนิดนี้อาจแทนที่สัตว์น้ำพื้นเมือง พวกมันอาจเร่งการทำให้แหล่งน้ำแห้งเร็วขึ้น (เมื่อมีสายพันธุ์นี้มากมาย) ซึ่งจะทำให้เกิดความเสี่ยงเพิ่มเติมต่อสิ่งมีชีวิตในน้ำอื่นๆ
ในด้านบวก ปลาไหลชนิดนี้ถูกใช้เป็นแหล่งอาหารในหลายวัฒนธรรมของเอเชีย ผลกระทบด้านลบที่มีนัยสำคัญยังไม่ได้รับการบันทึก แต่เนื่องจากลักษณะที่กินสัตว์อื่นเป็นอาหาร ปลาไหลจากหนองบึงในเอเชียดูเหมือนจะมีโอกาสเกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในอเมริกาเหนือได้มาก มีความกังวล เช่น ว่าพวกมันอาจทำลายระบบนิเวศของอุทยานแห่งชาติเอเวอร์เกลดส์ .. แต่ยังไงเรื่องนี้ก็ยังไม่เกิดขึ้น
