7 เรื่องเหลือเชื่อของ ‘อิคิดนา’ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ไม่มีหัวนม ออกลูกเป็นไข่ชนิดที่ 2 ของโลก

เมื่อพูดถึง "อิคิดนา" หลายคนอาจจะเคยได้ยินชื่อ และหลายคนอาจจะรู้ว่าสัตว์ชนิดนี้แปลกมากๆ แต่บอกได้เลยว่า "อิคิดนา" แปลกกว่าที่คิดอย่างแน่นอน เพราะยังไงซะ ก็มีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพียงสองชนิดบนโลกที่ออกลูกเป็นไข่ แต่การที่มันออกลูกเป็นไข่ก็ไม่ได้แปลกมากนัก เมื่อเทียบกับความแปลกข้ออื่นๆ ของมัน ...เดี๋ยวมาดูกันว่ามีอะไรบ้าง

ข้อที่ 1 – อิคิดนา คือตัวอะไร?

Advertisements

อิคิดนา (Echidna) หรือที่รู้จักกันในชื่อ ตัวกินมดหนาม (Spiky Anteater) พวกมันมีขนาดประมาณ 35 – 75 เซนติเมตร ลำตัวปกคลุมไปด้วยหนามและขน เป็นสัตว์ที่ไม่ก้าวร้าว แต่เมื่อถูกคุกคามจะขดตัวเป็นลูกบอลเพื่อป้องกันตัว อิคิดนาไม่มีพิษ ซึ่งต่างจากตุ่นปากเป็ดญาติของมัน และนอกจากตุ่นปากเป็ดแล้ว ก็มีเพียงอิคิดนาเท่านั้นที่เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ออกลูกเป็นไข่

อิคิดนา มีอยู่ 2 สกุล หนึ่งคือสกุล ซากลอสซัส (Zaglossus) ซึ่งเป็นอิคิดนาจมูกยาว (long-beaked echidna) มีอยู่ 4 ชนิด สูญพันธุ์ไปแล้ว 2 ชนิด ทั้งหมดมีถิ่นกำเนิดในนิวกินี กับอีกสกุลก็คือ ทาไคกลอสซิ (Tachyglossus) ซึ่งเป็นอิคิดนาจมูกสั้น (short-beaked echidna) มีอยู่เพียงชนิดเดียว พบในบางส่วนของนิวกินีและทั่วทวีปออสเตรเลีย

ความแตกต่างเด่นๆ ระหว่างอิคิดนาจมูกสั้นและยาวคือ จมูกสั้นตัวจะเล็กกว่าจมูกยาว แต่จมูกสั้นจะมีขนที่ยาวกว่า โดยเฉพาะตัวที่อาศัยอยู่บนเกาะแทสเมเนีย จะมีขนยาวมากจนมองแทบไม่เห็นขนหนาม

ในเรื่องจำนวนประชากรของอิคิดนา ในออสเตรเลียค่อนข้างได้รับการดูแลที่ดี แต่สำหรับอิคิดนาที่อยู่ในนิวกินี โดยเฉพาะอิคิดนาจมูกยาว กำลังเข้าใกล้สถานะสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์ เนื่องจากการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยและการล่าที่มากเกินไป

ข้อที่ 2 – อิคิดนา เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่วางไข่

นี่ถือเป็นหนึ่งในสิ่งประหลาดที่สุดที่พบบนตัว “อิคิดนา” และก็เป็นสิ่งที่ทำให้มันกลายเป็นสัตว์เพียง 2 ชนิดบนโลกใบนี้ ที่ได้ชื่อว่าเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ออกลูกเป็นไข่ โดยวิธีวางไข่ของอิคิดนาคือ หลังจากที่ตัวเมียผสมกับตัวผู้ มันจะวางไข่ที่มีเปลือกนิ่มจำนวน 1 ฟอง เอาไว้ที่กระเป๋าของมัน หลังจากนั้นประมาณ 10 วัน ลูกอิคิดนาที่เรียกว่าปั๊กเกิ้ล (Puggle) ก็จะฟักออกมา

ข้อที่ 3 – อิคิดนา มีอุณหภูมิร่างกายต่ำที่สุดในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมบนโลก

อิคิดนา ได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ที่มีอุณหภูมิร่างกายต่ำที่สุดในบรรดาสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ร่างกายของมันมีอุณหภูมิโดยเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 31 องศาเซลเซียส มนุษย์จะอยู่ที่ประมาณ 35 – 37 องศาเซลเซียส

Advertisements

โดยอุณหภูมิของอิคิดนาจะไม่ได้รับการควบคุมเหมือนกับสัตว์เลี้ยงลูกนมอื่นๆ มันสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา การเผาผลาญอาหารที่ช้าและอุณหภูมิร่างกายที่ต่ำ ยังช่วยให้อายุขัยของอิคิดนายืนยาวขึ้น ซึ่งสามารถมีชีวิตอยู่ได้นานถึง 50 ปีในสภาพการเลี้ยงดูที่ดี

ข้อที่ 4 – อิคิดนา ตัวผู้จะมีอวัยวะเพศสี่หัว

Advertisements

อวัยวะเพศสี่หัว เป็นสิ่งที่คุณคิดว่าไม่น่าจะเป็นจริงไปได้ แต่อิคิดนาตัวผู้มีอวัยวะเพศสี่หัวจริงๆ มันต่างจากสัตว์เกือบทั้งหมด และหลายคนก็น่าจะสงสัยกันว่า มันจะผสมพันธุ์ยังไง?

นี่คือวิธีการทำงานของอวัยวะเพศสี่หัว … เริ่มต้นสองหัวจะปิดระหว่างการผสมพันธุ์ ในขณะที่อีกสองหัวจะขยายออกเพื่อให้พอดีกับระบบสือพันธุ์ของตัวเมียซึ่งมีอยู่สองจุด ที่น่าแปลกคือตัวผู้สามารถสลับหัวที่ใช้ผสมได้ด้วย และแปลกยิ่งขึ้นเมื่อตัวผู้สองตัวสามารถผสมกับตัวเมียหนึ่งตัวพร้อมๆ กันได้ด้วย สุดท้ายมันจะเป็นการแข่งขันของสเปิร์ม

ข้อที่ 5 – อิคิดนาตัวผู้ จะต่อแถวเป็นขบวนรถไฟเพื่อไปผสมพันธุ์

เมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์ เหล่าอิคิดนาตัวผู้จะมีขั้นตอนพิเศษ ที่ทำให้เรารู้ว่าฤดูผสมพันธุ์ของพวกมันมาถึงแล้ว สิ่งที่มันทำก็คือการการสร้างขบวนรถไฟที่ประกอบไปด้วยอิคิดนาตัวผู้หลายตัว บางทีอาจเกินสิบตัว พวกมันจะเดินแถวกันเป็นขบวนเพื่อตามตัวเมียเพียงตัวเดียว บางทีพวกมันต้องเดินตามเกือบเดือน

และเมื่อตัวเมียพร้อม มันก็จะขุดหลุมรอบๆ ตัวมัน เมื่อมาถึงตรงนี้ ตัวผู้จะเริ่มแข่งขันกันเพื่อให้ได้ผสมพันธุ์กับตัวเมียที่มันเดินตาม การต่อสู้เล็กๆ จะเกิดขึ้นในหลุม ซึ่งตัวไหนถูกไล่ต้อนจนออกจากหลุมก็จะเป็นฝ่ายแพ้ ส่วนตัวสุดท้ายก็จะได้ผสมกับตัวเมีย แน่นอนว่าบางทีก็มีการแจมเกิดขึ้น

Advertisements

และที่แปลกกว่าการต่อแถวเป็นขบวนรถไฟก็คือ ตัวผู้สามารถผสมพันธุ์กับตัวเมียที่จำศิลได้ด้วย ซึ่งหากตัวผู้ตื่นก่อนเวลาและเป็นช่วงเวลาผสมพันธุ์ มันจะบุกเข้าไปในโพรงของตัวเมียที่ยังไม่ตื่น แล้วมันจะลักหลับตัวเมียก่อนที่จะจากไป ส่วนตัวเมียอาจตื่นระหว่างการจำศิลเมื่อรู้ว่าตัวเองท้องซะแล้ว

ข้อที่ 6 – อิคิดนา เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมแต่ไม่มีหัวนม

เมื่อพูดถึงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมก็ควรจะมีหัวนม แต่อิคิดนาไม่มีหัวนม แล้วลูกของมันจะกินนมได้ยังไง? แทนที่จะมีหัวนม อิคิดนาจะมีแผ่นนมอยู่ในกระเป๋าของมัน ซึ่งแผ่นนมจะปล่อยน้ำนมออกมาเพื่อให้ลูกของมันกินเข้าไป

ข้อที่ 7 – อิคิดนา ไม่มีฟัน

Advertisements

อิคิดนา เป็นหนึ่งในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพียงไม่กี่ตัวบนโลกที่ไม่มีฟัน แต่ลิ้นของมันค่อนข้างพิเศษ โดยอิคิดนาจะมีริมฝีปากเล็กๆ และกรามที่ไร้ฟัน อยู่ที่ปลายสิ่งที่คล้ายจมูกอันเรียวยาวของมัน พวกมันจะกินมด ปลวก หนอน และตัวอ่อนแมลง

อิคิดนาจะใช้ลิ้นที่เหนียวและยาวของมัน ส่งเหยื่อเข้าปาก และจะบดเหยื่อกับเพดานปากก่อนกลืน และอิคิดนายังเป็นหนึ่งในสี่สายพันธุ์ที่ไม่ใช่สัตว์น้ำ ที่ใช้การรับรู้ด้วยไฟฟ้าเพื่อหาอาหาร โดยตัวอื่นๆ คือ ตุ่นปากเป็ด แมลงสาบ และสุดท้ายคือผึ้ง

อ่านเรื่องอื่น

Advertisements