ทำไม? นกจึงรอดจากดาวเคราะห์น้อยที่กวาดล้างไดโนเสาร์

การศึกษาใหม่พยายามทำให้กระจ่างถึงสิ่งที่ช่วยให้นกมีชีวิตรอด เมื่อไดโนเสาร์ตัวอื่นๆ ไม่สามารถมีชีวิตรอด จากผลการวิจัยที่รายงานในวารสาร Science Advances นกโบราณหลายสายพันธุ์ก็สูญพันธุ์ด้วยเหตุอุกกาบาตถล่มนอกชายฝั่งของคาบสมุทรยูคาทานของเม็กซิโก เมื่อ 65 ล้านปีก่อน อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์พบว่าเชื้อสายของนกที่รอดมาได้ต้องมีสมองส่วนหน้าที่ใหญ่กว่า กลายเป็นว่าต้องการใช้สมองมากกว่าร่างกายระหว่างวันสิ้นโลก

นกที่มีสมองใหญ่

ฟอสซิลของนกไม่ใช่สิ่งที่จะหาได้ง่าย เพราะมันมักจะบอบบางและเปราะบางเกินกว่าจะทนได้ตลอดหลายล้านปี นักบรรพชีวินวิทยานกเพียงไม่กี่คนเท่านั้นที่รู้เรื่องนี้ แต่ก็เพียงพอแล้วที่จะจัดนกให้อยู่ในกลุ่มเดียวกับไดโนเสาร์ โดยมันวิวัฒนาการมาจากกลุ่มของไดโนเสาร์กินเนื้อที่เรียกว่าเทอโรพอด เป็นกลุ่มเดียวกับไทแรนโนซอรัสที่มีชื่อเสียง แม้ว่านกจะวิวัฒนาการมาจากเทอโรพอดที่เล็กกว่ามาก อย่างพวกตระกูลแรปเตอร์ที่โด่งดัง

ภายหลังการครองโลกที่ยาวนานกว่า 140 ล้านปี ยุคของไดโนเสาร์ก็สิ้นสุดลงอย่างกะทันหัน เหลือเพียงนกตัวเล็กๆ ซึ่งขยายตัวอย่างรวดเร็วและเติมเต็มบทบาททางนิเวศวิทยาที่ว่างลง …เมื่อ 150 ล้านปีก่อน นกที่เก่าแก่ที่สุดตัวแรกที่ดูเหมือนไดโนเสาร์มีขนนกและมีฟันที่แหลมคม จนเมื่อเวลาผ่านไป พวกมันเริ่มสูญเสียฟันและมีจะงอยปาก

ไม่ค่อยมีใครรู้จักเกี่ยวกับสมองของนกในยุคแรกๆ เนื่องจากสมองของพวกมัน (ส่วนในของกะโหลกศีรษะ) ไม่ค่อยกลายเป็นฟอสซิล นี่คือเหตุผลที่นักวิทยาศาสตร์รู้สึกตื่นเต้นอย่างมากกับกะโหลกศีรษะบางส่วนที่เป็นของ Ichthyornis ซึ่งเป็นนกโบราณที่มีชีวิตอยู่เมื่อประมาณ 85 ล้านปีก่อน มันถูกพบในรัฐแคนซัส สหรัฐอเมริกา

ในการศึกษาครั้งใหม่ นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเท็กซัสในออสตินได้เสร็จสิ้นการสแกนเอ็กซ์เรย์ ฟอสซิล โดยสร้างโครงกระดูกใบหน้าและกล่องสมองของนกยุคครีเทเชียสในรูปแบบ 3 มิติแบบดิจิทัล โดยไม่ต้องดัดแปลงฟอสซิลด้วยวิธีใดๆ ที่อาจทำให้เกิดความเสียหายกับฟอสซิลได้

การวิเคราะห์แสดงให้เห็นว่าสมองของ Ichthyornis นั้นคล้ายคลึงกับของไดโนเสาร์ชนิดอื่นๆ อย่างน่าประหลาดใจ ตรงกันข้ามกับนกที่มีชีวิตอยู่ตอนนี้ ซึ่งมีสมองส่วนหน้าขนาดใหญ่อย่างไม่สมส่วนเมื่อเทียบกับส่วนอื่นๆ ของสมอง อย่างไรก็ตาม สมองของนกโบราณมีลักษณะคล้ายสัญลักษณ์ดอกจิกของไพ่ เรียกว่า Wulst โครงสร้างสมองนี้เคยพบเห็นได้เฉพาะในนกสายพันธุ์ที่ปรากฏหลังเหตุการณ์การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ ที่เกิดจากผลกระทบของดาวเคราะห์น้อย ทำให้คิดว่า มันน่าจะมีบทบาทสำคัญในการประมวลผลภาพและประสาทสัมผัสที่อาจมีบทบาทสำคัญในการบิน

การค้นพบ Wulst ในสมองของไดโนเสาร์ยุคครีเทเชียสแสดงให้เห็นว่า นกโบราณมีสมองที่ซับซ้อนกว่าที่เคยคิดไว้ และเนื่องจาก Ichthyornis มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับนกสมัยใหม่ แต่ยังขาดสมองส่วนหน้าขนาดใหญ่ที่เราเคยเห็นในนกที่มีชีวิต นักวิจัยสรุปว่า “สมองขนาดใหญ่เหล่านั้นวิวัฒนาการมาจากบรรพบุรุษของนก” Chris Torres จาก มูลนิธิวิทยาศาสตร์แห่งชาติ นักวิจัยปริญญาเอกในวิทยาลัยเฮอริเทจการแพทย์ Osteopathic ที่มหาวิทยาลัยโอไฮโอ ตัวของ Torres เป็นนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาที่ University of Texas เมื่อเขาเข้าร่วมในการสแกน ฟอสซิลชิ้นนี้

“Ichthyornis แสดงเพดานโหว่และแบ่งเป็นส่วนๆ ซึ่งก่อนหน้านี้พบในนกที่ยังหลงเหลืออยู่ ต้นกำเนิดของ Aves (นกที่ยังหลงเหลืออยู่) มีสมองที่ใหญ่ขึ้นและถูกเปลี่ยนรูปร่าง ซึ่งบ่งชี้ถึงดวงตาที่ค่อนข้างใหญ่ แต่ไม่ใช่ด้วยขนาดร่างกายที่เล็กอย่างมีเอกลักษณ์ ความแตกต่างของระบบประสาทสัมผัสที่อาจเชื่อมโยงกับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ อาจช่วยอธิบายโอกาสรอดตายของนกเมื่อเทียบกับไดโนเสาร์”

การรวมกันของสมองที่ใหญ่กว่า ขนาดตัวที่เล็ก ความสามารถในการกินอาหารที่กว้างกว่า และความสามารถในการบิน ท้ายที่สุดอาจช่วยให้นกรอดจากการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่เมื่อ 65 ล้านปีก่อน …โลกปัจจุบันมีนกอย่างน้อย 11,000 สายพันธุ์ทั่วโลก