วาฬ ที่หายากที่สุดในโลกใบนี้?
วาฬฟันจอบ (spade-toothed whale) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า เมโซโพลดอน ทราเวอร์ซี (Mesoplodon traversii) เป็นวาฬหายากที่ได้รับการยืนยันจากตัวอย่าง 6 ครั้ง ซึ่งทั้งหมดเป็นชิ้นส่วนเท่านั้น และตัวล่าสุดที่เพิ่งพบในเดือน กรกฎาคม ปี พ.ศ. 2567 ก็ถือเป็นการค้นพบวาฬฟันจอบในสภาพสมบูรณ์ครั้งแรก! ทั้งนี้ตัวอย่างของวาฬชนิดนี้ 5 ครั้ง ถูกพบที่นิวซีแลนด์ อีกหนึ่งครั้งพบที่ ชิลี
การพบตัวอย่างวาฬฟันจอบครั้งแรกคือ เมื่อปี พ.ศ. 2415 (1872) หรือ เมื่อประมาณ 150 กว่าปีก่อน ในตอนนั้น นักธรรมชาติวิทยาชื่อ เฮนรี่ เทรเวอร์ส (Henry Travers) ได้พบขากรรไกรของวาฬที่ไม่รู้จัก หลังจากนั้นก็มีการถกเถี่ยงกันว่า สิ่งนี้เป็นของวาฬชนิดใหม่หรือไม่? จนอีก 2 ปี ต่อมา ก็ได้ให้ชื่อชั่วคร่าวว่า โดลิโคดอน ทราเวอร์ซี (Dolichodon traversii) จนในปี พ.ศ. 2421 (1878) ก็ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น เมโซโพลดอน ลายาร์ดี (Mesoplodon layardi)
หลังจากการนั้น ในปี พ.ศ. 2536 (1993) และ ปี พ.ศ. 2493 (1950) ก็มีการพบชิ้นส่วนของวาฬที่ไม่ทราบชนิดอีก จนในปี พ.ศ. 2542 (1999) ชิ้นส่วนของวาฬที่พบสองครั้งล่าสุด ก็ถูกเรียกว่า เมโซโพลดอน กิงโกเดนส์ (Mesoplodon ginkgodens) แต่แล้วต่อมา ด้วยเทคโนโลยี่ที่ก้าวหน้ามากขึ้น ก็ได้มีการตรวจสอบ DNA และ เปรียบเทียบทางสัณฐานวิทยา จนพบว่า เศษชิ้นส่วนที่พบมาทั้งหมด เป็นของวาฬชนิดเดียวกัน จึงได้ตั้งชื่อใหม่ใน ปี พ.ศ. 2545 (2002) โดยมีชื่อว่า เมโซโพลดอน ทราเวอร์ซี (Mesoplodon traversii) และชื่อนี้ก็ถูกใช้จนถึงปัจจุบัน!
จากที่กล่าวมาทั้งหมด จะเห็นว่า ไม่มีครั้งไหนเลย ที่วาฬถูกพบในสภาพที่ดี ใช่แล้ว! กว่าจะได้เห็นวาฬฟันจอบในสภาพเต็มตัว แม้จะตายแล้ว ก็ต้องรอถึงปี พ.ศ. 2553 (2010) มันเป็นวาฬขนาด 5.3 เมตร และ ลูกวาฬขนาด 3.5 เมตร พวกมันทั้งสองเกยชายหาดตายในประเทศนิวซีแลนด์ แต่ในตอนนั้นนักวิจัยคิดว่า มันคือ วาฬจงอยปากสีเทา ซึ่งพบได้ค่อนข้างบ่อยในนิวซีแลนด์ เพราะแบบนี้ พวกเขาจึงฝังมันไว้ที่ชายหาด เก็บไว้เพียงตัวอย่างเนื้อเยื่อ แต่ภายหลังจึงทราบว่า สิ่งที่พวกเขาฝั่งดินไป น่าจะเป็นวาฬฟันจอบที่สุดแสนจะหายาก นักวิจัยจึงตามไปขุดกลับมา น่าเสียดายที่เหลือแต่กระดูก แถมยังไม่มีกะโหลกศีรษะ …ตัวอย่างในครั้งนี้จึงแทบจะเสียเปล่า!
วันเวลาผ่านไปอีกสิบกว่าปี ในเดือน กรกฎาคม ปี พ.ศ. 2567 (2024) ก็พบวาฬฟันจอบในสภาพสมบรูณ์ ที่ตายแล้ว และเป็นความจริงที่ว่า มันเป็นวาฬฟันจอบตัวแรกและตัวเดียว ที่นักวิจัยสามารถนำกลับมาศึกษาข้อมูลเชิงลึกได้ จนเมื่อไม่นานมานี้ นักวิจัยก็เปิดเผยเรื่องที่เกี่ยวกับการผ่าซากวาฬ และนี่คือสิ่งที่พวกเขาพบ!
วาฬที่มีกระเพาะ 9 ห้อง
จากแถลงการณ์ล่าสุด ลงวันที่ 13 ธันวาคม ปี พ.ศ. 2567 ได้มีการผ่าซากวาฬหายาก ซึ่งใช้เวลานานถึง 1 สัปดาห์ สิ่งที่แปลกประหลาดที่สุด ที่พบจากวาฬตัวนี้ ก็คือ มันมีกระเพาะอาหารหลายห้อง ซึ่งนับได้ถึง 9 ห้อง และยังพบร่องรอยบางอย่าง ที่เกี่ยวกับวิธีที่พวกมันกินและสื่อสาร …แม้ในตอนนี้จะยังไม่ได้ข้อสรุปก็ตาม
จากการตรวจสอบกระเพาะที่แปลกประหลาด นักวิจัยพบเศษอาหารที่เหลืออยู่ ซึ่งเป็นเศษชิ้นส่วนของหมึก มีหนอนหรือปรสิตที่ยังไม่ทราบชนิดอยู่ด้วย ซึ่งสิ่งนี้จะถูกส่งต่อไปยัง นักปรสิตวิทยา เพื่อค้นหาว่า! แท้จริงแล้วมันคืออะไร?
เมื่อลงลึกลงไป ก็พบโครงสร้างที่น่าสนใจ ซึ่งเกี่ยวข้องกับทั้งการกินอาหาร และการสร้างเสียง นักวิจัยได้ทำการการชั่งน้ำหนัก วัดขนาด และอธิบายลักษณะของกล้ามเนื้อและอวัยวะต่างๆ ซึ่งจะช่วยให้เข้าใจวาฬชนิดนี้มากขึ้น แน่นอนว่า จะช่วยให้สามารถเปรียบเทียบกับสายพันธุ์ที่เกี่ยวข้องได้อย่างถูกต้องมากขึ้น
น่าเสียดายที่ ในตอนนี้ จากแถลงการณ์ ไม่ได้มีข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับกระเพาะ 9 ห้อง รวมถึงเรื่องอื่นๆ ที่เกี่ยวกับวาฬตัวนี้ อาจเป็นเพราะนักวิจัยยังต้องใช้เวลาในการศึกษาอีกหน่อย ในขณะที่ข้อมูลที่เกี่ยวกับ พฤติกรรมและนิเวศวิทยา ของวาฬชนิดนี้ ยังคงเป็นเรื่องลึกลับ เพราะ! ไม่เคยพบพวกมันขณะมีชีวิต แต่จากการอนุมานของนักวิจัย คาดว่า มันน่าจะเป็นวาฬน้ำลึก ที่กินสัตว์จำพวกเซฟาโลพอดและปลาตัวเล็กเป็นอาหาร ส่วนประชากรน่าจะอยู่ที่ซีกโลกใต้ หรือ อาจในแปซิฟิกใต้เท่านั้น
