ปลาทะเลตัวนี้มีชื่อว่า ซาเลมา พอร์กี้ (Salema porgy) เป็นปลาทะเลที่มีขนาดประมาณ 31 – 45 เซนติเมตร มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า ซาร์ปา ซัลปา (Sarpa salpa) มันรู้จักกันในชื่อคือดรีมฟีช (Dreamfish) อยู่ในวงศ์ปลาอีคุด หรือ วงศ์ปลาจาน (Sparidae)
จุดเด่นของปลาชนิดนี้คือ มีแถบสีทองพาดไปตามความยาวของลำตัว เป็นปลาที่พบกระจายพันธุ์ในมหาสมุทรแอตแลนติกตะวันออก ตั้งแต่อ่าวบิสเคย์ (Bay of Biscay) ไปจนถึงแอฟริกาใต้รวมถึงในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนด้วย จัดเป็นปลาเศรษฐกิจ ใช้เนื้อในการบริโภคและตกเป็นเกมกีฬา
หากดูจากรายละเอียดของปลาชนิดนี้ มันก็ดูจะเป็นปลาธรรมดาๆ ที่ใช้กินกันได้ แต่ทำไมชาวอาหรับจึงเรียกปลาชนิดนี้ว่า “ปลาพาฝัน” แล้วทำไมมันจึงมีพิษที่ทำให้เกิดหลอนประสาทได้เหมือน LSD?
สำหรับผลของการกินปลาชนิดนี้ ชาวโรมันรู้มานานแล้วว่าหากใช้ปลาชนิดนี้ในปริมาณน้อยๆ จะทำให้เกิดอาการเคลิบเคลิ้ม ล่องลอย หรือเรียกรวมๆ ว่าเป็นปลาที่มีสรรพคุณ “หย่อนใจ” … แต่ไม่ใช่ทุกส่วนของปลาชนิดนี้จะทำให้เกิดเรื่องนี้ได้
นั้นเพราะหัวของปลาชนิดนี้จะเป็นส่วนที่ทำให้เกิดภาพหลอน หากคุณกินหัวปลาพาฝัน จะทำเกิดอาการประสาทหลอนที่รุนแรง โดยอาการของพิษที่เกิดขึ้นหลังกินปลาจะมีหลายอย่าง เช่น หูแว่วและเห็นภาพหลอน เพ้อ ขาดสติ ควบคุมการเคลื่อนไหวไม่ได้ คลื่นไส้ ฝันร้าย เวียนศีรษะ ทรงตัวลำบากและอาการอื่นๆ ที่เกิดจากระบบประสาทส่วนกลางถูกรบกวน …หากอาการหนักคุณจะถูกหามส่งโรงพยาบาล
แล้วทำไมปลาธรรมดาชนิดนี้จึงมีพิษหลอนประสาท
สิ่งนี้ได้รับการเปิดเผยเมื่อ ปี 2012 ความจริงมันไม่ใช่ปลาทุกตัวที่จะมีพิษแบบนี้ แต่จะมาจากปลาที่อาศัยอยู่บริเวณที่มีหญ้าทะเลที่ชื่อว่า “โพซิโดเนีย โอเชียนิก้า (Posidonia Oceanica)” ซึ่งเป็นหญ้าทะเลที่พบบริเวณผืนทรายของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ที่ความลึกตั้งแต่ 1 – 35 เมตร
แต่ไม่ได้หมายความว่าหญ้าทะเลชนิดนี้จะมีพิษแน่ๆ อาจเป็นเพราะแพลงตอนพืชที่อาศัยอยู่กับหญ้าทะเล และเมื่อปลาพาฝันกินหญ้าทะเลชนิดนี้เข้าไป มันก็จะกินแพลงตอนพืชเข้าไปด้วย จากนั้นมันจะเริ่มสะสมพิษเข้าไปในร่างกายและจะมีมากเป็นพิเศษที่ส่วนหัวของปลา
แต่จนถึงตอนนี้ก็ไม่มีรายงานที่ชัดเจนว่า! จริงๆ แล้ว เป็นเพราะแพลงตอนกินหญ้าทะเลเข้าไปจึงกลายเป็นแพลงตอนที่มีพิษ หรือเป็นเพราะโครงสร้างทางเคมีที่อยู่ในหญ้าทะเลอยู่แล้ว เลยทำให้เกิดพิษที่คล้ายกับ LSD …แต่ยังไงซะหากปลาพาฝันชนิดนี้เข้าไป มันก็จะมีพิษ แน่นอนว่าหากมันไม่ได้กินก็ไม่เป็นอะไร
มีรายงานหลายชิ้นที่ระบุถึงอาการ “หลอนประสาท” ของปลาชนิดนี้ โดยเฉพาะที่รู้จักแพร่หลาย ซึ่งเกิดขึ้นในปี 2006 เมื่อมีการตีพิมพ์บทความที่กล่าวถึง ชายสองคนกินปลาชนิดนี้ในร้านอาหารสไตล์เมดิเตอเรเนียน แล้วเริ่มมีอาการหูแว่วตลอดเวลาและเกิดหลอนประสาทอย่างรุนแรง โดยรายงานว่าชายทั้งสองเกิดอาการหลอนหลังจากกินปลาไปได้ 2 ชั่วโมง
เขาเล่าว่า มันเริ่มจากอาการวิงเวียนซึ่งรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ การมองเห็นเริ่มเลือนลาง กล้ามเนื้อก็อ่อนแรงและอาเจียน เขาพยายามขับรถกลับบ้านแต่สุดท้ายก็ทำไม่ได้ ขณะเดียวกันก็ได้ยินเสียงสัตว์นานาชนิดกรีดร้องอยู่ข้างหูตลอดเวลา เขาทนกับอาการนี้นานถึง 36 ชั่วโมง จนสุดท้ายก็ต้องถูกนำตัวส่งโรงพยาบาล
และนี่คือตัวอย่างเล็กๆ ของปลาพาฝัน ที่จริงเราก็ทราบกันอยู่ว่าพืชและสัตว์ ที่นำมาทำอาหารมีหลายส่วนที่มีพิษ เราต้องหลีกเลี่ยงโดยการสังเกตให้ดี และหากถามว่ามีสัตว์ชนิดไหนที่คล้ายๆ อย่างนี้? ผมว่าในไทยน่าจะมีอยู่หลายชนิด อย่างเช่น ปลาบ้า และ ปลาพลวง
หลายคนอาจคิดตลกที่ผมบอกว่า “ปลาบ้า” มีพิษ สำหรับคนรุ่นใหม่อาจไม่รู้ว่าปลาบ้าในธรรมชาติสมัยก่อนมีพิษที่รุนแรงมาก แต่พิษของมันมาจากพืช ซึ่งก็คือ ลูกกระเบา และ ลูกลำโพง และปลาบ้าก็ชอบกินของพวกนี้มาก แต่ไม่ต้องกลัว ถ้าเป็นสมัยนี้ ถ้าคุณซวยจริงๆ คงไม่ไปกินโดนปลาบ้าที่มีพิษแน่ …ส่วนอีกชนิดคือปลาพลวง ก็มีเหตุคล้ายๆ ปลาบ้า เอาไว้ผมจะมาเล่าให้ฟังภายหลัง
