ในตอนนี้เอเวอร์เกลดส์ (Everglades) ซึ่งเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำขนาดใหญ่ในรัฐฟลอริด้า กำลังเจอเข้ากับวิกฤตทางนิเวศวิทยาใต้น้ำครั้งใหญ่ เนื่องจากพบการระบาดอย่างรุนแรงของ “ปลาไหลนา” (Asian swamp eel)
โดยปลาไหลนาถูกพบครั้งแรกแบบที่มีการบันทึกอย่างเป็นทางการในปี 1997 ในคลองใกล้สนามกีฬาฮาร์ดร็อค ซึ่งอยู่ชานเมืองของไมอามี่ จากนั้นในปี 2007 พวกมันก็ถูกพบในแหล่งน้ำตื้นๆ ของเทย์เลอร์ สลัฟ (Taylor Slough) ที่อยู่ทางตอนใต้ของเอเวอร์เกลดส์
จนในปี 2015 ประชากรของปลาไหลนาได้เพิ่มขึ้นอย่างมาก พวกมันถูกพบในหลายรัฐ รวมถึงในเอเวอร์เกลดส์ นักวิจัยไม่สามารถประเมินจำนวนของพวกมันได้ และพวกเขาก็พยายามกำจัดพวกมันมาตลอด
แต่จากผลการศึกษาที่เพิ่งเปิดเผยในปี 2023 ก็รายงานว่าปลาไหลพวกนี้ไม่ได้ลดลงแม้แต่น้อย แต่พวกมันกลับเพิ่มจำนวนขึ้นอย่างมาก และได้ทำลายล้างประชากรเครย์ฟิชและปลาพื้นเมืองขนาดเล็กไปอย่างมาก
นักวิจัยพบว่ามีเครย์ฟิชเอเวอร์เกลดส์ (Everglades crayfish) และเครย์ฟิชอื่น ลดลงร้อยละ 99 นอกจากนี้ประชากรแฟลกฟิชลดลงร้อยละ 99 และปลาคิลลิฟิชในบึงก็ลดลงร้อยละ 91 ในขณะที่ปลาขนาดเล็กชนิดอื่นๆ ก็ลดลงไปเกินครึ่ง
ผลลัพธ์ที่เกิดจากปลาไหลนา น่ากลัวซะจนไปกระตุ้นให้นักวิจัยต้องเขียนรายงาน เกี่ยวกับผลกระทบของปลาไหลนาที่รุกรานอยู่ในตอนนี้ พวกเขาเน้นย้ำว่า “มันเทียบได้หรือมากกว่าผลกระทบจากงูหลามพม่า”
สำหรับงูหลามพม่า เป็นสัตว์รุกรานขนาดใหญ่ที่ตอนนี้พบได้มากมายในฟลอริด้า เมื่อโตเต็มวัยศัตรูของพวกมันอาจมีแค่มนุษย์ เพราะงูหลามพม่าขนาดใหญ่กินได้แม้แต่เกเตอร์ และถึงแม้มันจะโดนเกเตอร์กิน แต่งูหลามพม่าก็มีลูกเยอะกว่ามาก
ในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา งูชนิดนี้ทำให้ประชากรสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในเอเวอร์เกลดส์ลดลงไปอย่างมาก ทั้งนี้งูหลามพม่าตัวใหญ่ที่สุดในโลก ก็ถูกจับได้ที่ฟลอริด้า นี่แสดงให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ที่งูหลามพม่าได้รับจากที่แห่งนี้
ในขณะที่ปลาไหลนา จะกินสัตว์น้ำที่มีขนาดเล็กกว่า มันทนสภาพแห้งแล้งได้ดี หายใจได้ทั้งเหงือกและฮุบเอาอากาศจากผิวน้ำได้โดยตรง แถมบริเวณที่ปลาไหลนาชอบอยู่ ถือเป็นแหล่งอาศัยหลักของเครย์ฟิชส่วนใหญ่ และแม้เครย์ฟิชจะหลบอยู่ในรูซึ่งโดยปกติถือว่าปลอดภัย แต่รูที่ว่านั้นปกป้องมันจากปลาไหลนาไม่ได้
ด้วยเหตุนี้ประชากรของเครย์ฟิชในเอเวอร์เกลดส์จึงลดลงอย่างรุนแรง …สุดท้ายนักวิจัยยังกล่าวว่า หากยังเป็นเช่นนี้ต่อไป ปลาไหลนาจะกลายเป็นสายพันธุ์ที่เลวร้ายที่สุดที่เราเคยเจอ
ในตอนนี้รัฐบาลกลางและรัฐบาลฟลอริดา กำลังใช้เงิน 2 พันล้านดอลลาร์ เพื่อใช้ในการฟื้นฟูเอเวอร์เกลดส์ โดยมีเป้าหมายหนักในการกำจัดสิ่งมีชีวิตรุกราน และปลาไหลนาก็จะเป็นเป้าหมายสำคัญ
แล้วก็เป็นอย่างที่เห็น สัตว์บางชนิดหากได้ไปอยู่ในที่ๆ ไม่เคยมีพวกมันอยู่ ก็จะเกิดการแย่งชิงอาหาร จนทำให้ผู้อยู่อาศัยเดิมต้องหายไป อย่างปลาไหลนาที่ทำให้เครย์ฟิชหายไป ผลที่ตามมาคือ สัตว์ท้องถิ่นที่ต้องกินเครย์ฟิชก็จะอดตาย แล้วสิ่งที่เคยโดนเครย์ฟิชกิน ก็จะเพิ่มจำนวนจนมากเกินไป จากนั้นมันก็จะไปกินทรัพยากรขั้นพื้นฐานอื่นๆ สุดท้ายก็ทำให้ทรัพยากรในน้ำขาดความสมดุลย์
แล้วปลาไหลนา คืออะไร?
ปลาไหนนา หรือ ปลาเอี่ยน (Asian swamp eel) เป็นปลาไหลน้ำจืดแท้ที่พบได้มากที่สุดในประเทศไทย มีชื่อวิทยาศาสตร์ Monopterus Javanensis ส่วนใน Wiki จะใช้ชื่อ Monopterus albus
โดยปลาไหลที่อยู่ในสกุลนี้ มีด้วยกันทั้งหมด 15 ชนิด กระจายพันธุ์อยู่ทั่วเอเซียและแอฟริกา ในประเทศไทยพบเพียง 1 ชนิด แต่! ปลาไหลเกล็ดระนอง ยังมีการสับสนกันอยู่ว่าจะให้อยู่ในสกุลเดียวกับปลาไหลนาหรือไม่? ในตอนนี้ให้เป็นคนละสกุลกันไปก่อน
ปลาไหลนาเป็นปลาที่ยาวได้ประมาณ 50 เซนติเมตร และอาจยาวได้ถึง 100 เซนติเมตร โดยทั่วไปลำตัวจะมีสีน้ำตาลแดง ท้องเป็นสีเหลืองอมส้ม แต่! ปลาไหลชนิดนี้จะมีสีพิเศษมากมาย ไม่ว่าจะเป็นเผือกขาว เผือกชมพู ลายจุด ลายด้าง
เป็นปลาที่ปกคลุมด้วยเมือกลื่น ไม่มีครีบหูและครีบหลัง ในส่วนของครีบหลัง หางและครีบก้นจะลดรูปลงจนกลายเป็นเพียงขอบหนังเล็กๆ ที่เชื่อมต่อกันทั้งหมด ส่วนหางจะแหลมและไม่มีครีบหาง
มักพบปลาไหลชนิดนี้ได้ทั่วไทย บริเวณแหล่งน้ำตื้นไร้นาตามพื้นโคลนเลน และสามารถหายใจเอาอากาศได้โดยตรง ชอบอยู่ในน้ำนิ่งที่มีพืชน้ำขึ้นหนาแน่น ปลาไหลชนิดนี้มีสองเพศในตัวเดียว ตอนเล็กเป็นเพศเมียและเมื่อโตขึ้นจะเปลี่ยนเป็นเพศผู้ได้ เป็นปลาไหลที่มีพฤติกรรมวางไข่ในหวอดที่สร้างใต้ใบไม้หรือวางไข่ในโพรงริมตลิ่ง และจะเฝ้าไข่และลูกจนดูแลตัวเองได้ จัดเป็นปลาเศรษฐกิจที่สำคัญชนิดหนึ่งของไทย นิยมเอามาผัดเผ็ด ต้มเปรตหรือแกง
นอกจากจะเอาไว้กินแล้ว ยังมีความเชื่อที่ว่า หากปล่อยปลาไหลจะช่วยนำสิ่งที่ไม่ดีไหลออกจากตัวได้ แต่! รู้หรือไม่ว่า คนที่ปล่อยปลาไหลส่วนใหญ่ มักจะส่งพวกมันไปตาย นั้นเพราะพวกเขาจะปล่อยลงในคลองหรือแม่น้ำ ซึ่งปลาไหลพวกนี้ไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ สุดท้ายมันจะตายอย่างรวดเร็ว จึงไม่แน่ใจว่าสิ่งนี้เรียกทำบุญสะเดาะเคราะห์ได้หรือไม่?
