ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักสลอธแบบคร่าวๆ กันก่อน! สำหรับสัตว์ที่ได้ชื่อว่า สลอธ (Sloth) ที่ยังหลงเหลืออยู่บนโลก จะมีอยู่ 6 ชนิด โดยแบบเป็น 2 สกุลคือ สกุลสลอธสามนิ้ว (Bradypus) กับ สกุลสลอธสองนิ้ว (Choloepus)
สำหรับมนุษย์อย่างเรา การห้อยตัวหรือแม้แต่การนอนอยู่นิ่งๆ เป็นเวลานาน จะทำให้รู้สึกอึดอัดมาก หรือ ส่งผลเสียต่อร่างกาย แต่กลับสลอธนั้นไม่มีปัญหาเลย แม้ว่า 90% ของชีวิต พวกมันจะอยู่ในสภาพนั้นก็ตาม นั้นเพราะอวัยวะภายในของพวกมัน ยึดติดอยู่กับกระดูกซี่โครง จึงช่วยลดแรงกดบนปอดได้อย่างมาก การห้อยตัวอยู่บนต้นไม้ทั้งวันจึงไม่ได้มีปัญหาอะไรเลย
สิ่งหนึ่งที่น่าทึ่งสำหรับพวกมันคือ สลอธเป็นสัตว์ที่อยู่ในโหมดประหยัดพลังงานตลอดเวลา มันมีกระบวนการย่อยอาหารที่มีประสิทธิภาพมากๆ หลายคนอาจคิดว่า มีประสิทธิภาพหมายถึงย่อยอาหารเร็ว ตรงกันข้ามต่างหาก มันช้าสุดๆ เพราะพวกมันอาจต้องใช้เวลาถึง 30 วัน เพื่อย่อยใบไม้เพียงใบเดียว! ทั้งหมดก็เพื่อดึงเอาพลังงานทั้งหมด! ของสิ่งที่มันกินเข้าไป มาใช้จนถึงหยดสุดท้าย! เพราะแบบนี้ จึงทำให้ต้องพักผ่อนมากๆ และเพราะพักผ่อนมาก การเผาผลาญพลังงานก็เลยช้าจนไม่น่าเชื่อ สุดท้าย มันจึงไม่จำเป็นต้องกินเยอะ
ทั้งนี้สลอธเป็นสัตว์ที่เชื่องช้า พวกมันช้ากว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั้งหมด ในหนึ่งวัน! พวกมันจะเคลื่อนที่เฉลี่ย 38 เมตรเท่านั้น และสลอธจะยิ่งช้ายิ่งกว่าเดิม เมื่ออยู่บนพื้นดิน มันจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วเพียง 15 – 30 เซนติเมตร ต่อนาที แต่ถ้าจำเป็น! เช่นมีภัยคุกคาม มันสามารถเร่งความเร็วได้ถึง 4 เมตรต่อนาที
แม้บนบก! สลอธจะช้ามาก แต่พวกมันกลับเป็นนักว่ายน้ำที่ดี โดยจากงานวิจัยได้เปิดเผยว่า มันสามารถว่ายน้ำได้เร็วกว่าคลานบนบกถึง 3 เท่า! และแม้จะไม่มีตัวเลขที่ชัดเจน แต่สลอธก็สามารถกั้นหายใจใต้น้ำได้นานกว่ามนุษย์มากด้วย
เหตุที่สลอธที่ ยังไม่สูญพันธุ์
หากให้ตอบเหตุที่สลอธรอดมาได้ แบบสั้นก็คงเป็น การเคลื่อนไหวที่เชื่องช้าของสลอธ ที่มนุษย์อย่างเรามองเป็นข้อเสียเปรียบทางวิวัฒนาการ แต่จริงๆ แล้ว! สำหรับสัตว์ป่าของสลอธ ความช้าของพวกมัน ถือเป็นหนึ่งในจุดแข็งที่ยิ่งใหญ่ที่สุด สลอธอยู่รอดได้เพราะพวกมัน มีความต้องการอาหารน้อยมาก มันมีร่างกายที่ผอมแห้งที่ดูเหมือนมีแต่กระดูก เลยทำให้ถูกนักล่าส่วนใหญ่เมิน การผสมผสานลักษณะเฉพาะนี้ ทำให้สลอธหลีกเลี่ยงการสูญพันธุ์มาได้หลายพันปีนั้นเอง
แต่หากเอาคำตอบที่ยาวหน่อย คงต้องเล่าถึงสลอธโบราณก่อน! นานก่อนที่สลอธที่เรารู้จักในปัจจุบัน จะค่อยๆ เคลื่อนที่ไปตามกิ่งไม้ เคยมีสลอธยักษ์ที่ไม่สามารถปีนต้นไม้ได้ พวกมันอาศัยอยู่บนพื้นดินของทวีปอเมริกาเหนือ อเมริกากลาง และอเมริกาใต้ สลอธเหล่านี้! มีหลากหลายสายพันธุ์ และตัวที่ใหญ่ที่สุดก็คือ เมกาเทอเรียม (Megatherium) มันเป็นสลอธที่สูงถึง 6.7 เมตร และอาจหนักได้ถึง 6 พันกิโลกรัม จึงไม่แปลก หากมันจะปีนต้นไม้ไม่ได้
ต่างจากตัวสลอธยุคใหม่ สลอธยักษ์เหล่านี้ จะเคลื่อนที่ไปมาบนพื้นดิน มากกว่าสลอธที่อยู่บนต้นไม้มากๆ พวกมันสามารถเดินด้วยขาหลังคล้ายหมี เลยทำให้แขนของพวกมันเป็นอิสระ ใช้ทำอะไรก็ตามที่พวกมันต้องการได้ เช่นการขุดหรือป้องกันตัวเองจากภัยคุกคาม
แต่ถึงอย่างงั้น! เมื่อประมาณ 12,000 ปีก่อน สลอธยักษ์ที่ดูแข็งแรง ก็ยังสูญพันธุ์ไปอยู่ดี พวกมันไม่ผ่านการคัดสรรตามธรรมชาติ แพ้ให้กับการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศและกิจกรรมของมนุษย์
มีแนวคิดหนึ่งกล่าวว่า! เมื่อมนุษย์มาถึง พวกเขาได้ใช้เครื่องมือล่าสลอธยักษ์เหล่านี้จนหมด ในขณะที่สลอธที่หลงเหลืออยู่ ก็ปรับตัวให้เข้ากับวิถีชีวิตบนต้นไม้มากขึ้น พวกมันใช้กรงเล็บยาวๆ ปีนต้นไม้ให้สูงและพยายามอยู่ให้พ้นมือมนุษย์! และนี่คือคำอธิบายว่าทำไม สลอธในปัจจุบันถึงอยู่บนต้นไม้แทบจะตลอดเวลา แต่! ทำไมสลอธถึงเชื่องช้าล่ะ?
มามองดูที่สลอธยุคใหม่! วิวัฒนาการของพวกมัน ไม่ใช่เรื่องของ “การอยู่รอดของผู้ที่แข็งแกร่งที่สุด” แต่เป็น “การอยู่รอดของผู้ที่ไม่เป็นที่ต้องการมากที่สุด” สลอธมีเมตาบอลิซึม (Metabolism) ที่ช้ามากๆ ทำให้พวกมันสามารถอยู่รอดได้ ด้วยอาหารจำนวนน้อยที่สุด อัตราการเผาผลาญที่ช้านี้ ส่งผลให้การเคลื่อนไหวของพวกมันตามไปด้วย สิ่งนี้ช่วยประหยัดพลังงาน และป้องกันการพัฒนามวลกล้ามเนื้อที่เกินความจำเป็น
ในความเป็นจริง! มวลกล้ามเนื้อของสลอธ มีน้ำหนักประมาณ 25% ของน้ำหนักตัวทั้งหมด ในขณะที่สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมส่วนใหญ่มีมวลกล้ามเนื้ออยู่ที่ประมาณ 40% และเพราะแบบนี้ สลอธจึงยังคงมีชีวิตอยู่ เพราะ! ผู้ล่าส่วนใหญ่ ไม่คิดว่า การล่าสลอธมันคุ้มค่าเหนื่อย หรือก็คือ เสียแรงเปล่านั้นเอง คล้ายๆ กับที่สิงโต ไม่อยากยุ่งกับฮันนี่แบดเจอร์ เพราะถึงจะฆ่าได้ แต่ก็เหนื่อยสุดๆ แถมอยากเจ็บตัวด้วย
ในมุมมองของมนุษย์ปัจจุบันก็เช่นกัน สลอธ เนื้อไม่ค่อยมี มุลค่าทางทางเศรษฐกิจก็น้อย ไม่คุ้มเสี่ยงทำผิดกฎหมาย แถม พวกมันไม่ใช่สัตว์ที่ดูน่ารังเกรียจ แต่ก็ไม่ได้ดูน่ารัก เลยไม่ค่อยถูกจับไปขายเป็นสัตว์เลี้ยง …เพราะแบบนี้จึงพูดได้ว่า มันเป็นสัตว์ที่วิวัฒนาการให้กลายเป็นสัตว์ที่ไม่เป็นที่ต้องการมากที่สุด ด้วยเหตุนี้ พวกมันจึงยังคงไม่สูญพันธุ์ แม้จะอ่อนแอมากก็ตาม
โบนัสเพิ่มเติมสำหรับกลยุทธ์การเอาชีวิตรอดของสลอธ ก็คือสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน! ที่เติบโตอยู่ในขนของพวกมัน เลยทำให้พวกมันดูเป็นสีเขียว ช่วยให้พวกมันกลมกลืนไปกับต้นไม้ และปกป้องพวกมันจากผู้ล่าได้มากขึ้น และทั้งหมดนี้ คือ คำตอบว่าทำไมพวกมันจึงยังไม่สูญพันธุ์
