ฮิปโปโปเตมัสแคระ หรือ ฮิปโปแคระ (Pygmy hippopotamus) ชื่อวิทยาศาสตร์ Choeropsis liberiensis สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกินพืชชนิดหนึ่ง จัดอยู่ในวงศ์ฮิปโปโปเตมัส (Hippopotamidae)
ฮิปโปแคระมีรูปร่างทั่วไปคล้ายฮิปโป แต่มีขนาดที่แตกต่างกันมาก โดยมีขนาดเพียง 1 ใน 10 ของฮิปโปเท่านั้น มีความสูงจากกีบเท้าจนถึงหัวไหล่ไม่เกิน 1 เมตร มีความยาวลำตัวประมาณ 75-100 เซนติเมตร และน้ำหนักประมาณ 180 – 275 กิโลกรัม อายุขัยไม่เป็นที่ทราบแน่นอน แต่อายุในที่เลี้ยงสูงสุด 30-55 ปี เชื่อว่าในธรรมชาติไม่น่าจะมีอายุได้มากขนาดนี้
ฮิปโปแคระได้อยู่ในรายชื่อสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ในปี 2010 มันได้ลดลงอย่างรวดเร็ว น่าเศร้าที่พวกมันเหลือเพียง 2,000 – 2500 ตัว หลักฐานจากการสำรวจในประเทศต่างๆ เช่น ไลบีเรีย จำนวนพวกมันน้อยลงและที่อยู่ถูกทำลายเพื่อการปลูกปาล์มน้ำมันและการตัดไม้ คาดว่าการสูญเสียป่าและการล่าที่เพิ่มขึ้นทำให้ฮิปโปแคระจะลดลงต่อเนื่องถึง 20% ในอีก 26 ปีข้างหน้า
ภัยคุกคามของฮิปโปแคระ
หลายคนอาจจะคุ้นเคยกับภาพฮิปโปที่กำลังพักผ่อนอยู่ในน้ำ แต่กับฮิปโปแคระแล้วพวกมันใช้เวลาบนบกมากกว่าในน้ำ การปรับตัวให้ใช้ชีวิตบนบกนี่เอง เป็นเหตุทำให้มันเสี่ยงต่อการถูกล่ามากขึ้น
การสูญเสียที่อยู่อาศัย
การพัฒนาพื้นที่รอบๆ แหล่งน้ำและการชลประทานเพื่อการเกษตร ส่งผลให้ฮิปโปเสียที่อยู่อาศัยไปอย่างรวดเร็ว ฮิปโปปกติมีจำนวนประชากรมากสุดในแอฟริกาตะวันออก และพบในประเทศต่างๆ อย่างน้อย 29 ประเทศ โดยครึ่งหนึ่งของประเทศเหล่านี้ มีการบันทึกจำนวนประชากรที่ลดลงอย่างมากของฮิปโป
โดยทั่วไปฮิปโปจำเป็นต้องเข้าถึงแหล่งน้ำถาวร เพื่อให้มันซ่อนตัวได้และคงความชุ่มชื้น ทำให้มันต้องเผชิญหน้ากับการคุกคามและการปะทะกับพวกมนุษย์
ภัยคุกคามที่อันตรายสุดของฮิปโปแคระคือการตัดไม้ทำลายป่า บ้านของพวกมันถูกทำลายเพื่อการเกษตร และเปลี่ยนเป็นสวนยางพารา ไร่กาแฟ และน้ำมันปาล์มอย่างต่อเนื่อง การทำเหมืองก็มีส่วน ป่าที่เหลือไม่กี่แห่งของฮิปโปแคระทำให้มันถูกแยกตัวออกไป และยังทำให้พวกมันอ่อนแอต่อนักล่า เพราะไม่ใช่ที่อยู่ดั่งเดิม
เนื้อที่อร่อยของมัน
ฮิปโปแคระต้องเผชิญหน้ากับความท้าทายมากขึ้นจากการล่าสัตว์ เนื่องจากการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยทำให้พวกล่าสัตว์เจอมันง่ายขึ้นมาก
ฮิปโปทั้งสองชนิดมีเขี้ยวขนาดใหญ่พร้อมกับเนื้อที่อร่อยของมัน จึงดึงดูดพวกลักลอบล่าสัตว์ พวกมันถูกใช้เป็นแหล่งอาหารและเครื่องประดับ ถึงแม่ฮิปโปแคระจะไม่ใช่เป้าหมายหลักเหมือนฮิปโปปกติ แต่มันก็ยังโดนล่า และบางส่วนของร่างกายเช่นกะโหลกก็โดนเอาไปใช้ในพิธีกรรมหรือแพทย์แผนโบราณในบางท้องถิ่นด้วย
อะไรที่พวกเรายังทำได้
มีการป้องกันทั้งทางบกและทางน้ำในภูมิภาคต่างๆ ที่ฮิปโปอาศัยอยู่ กฏเหล่านี้ยังถือว่ามีประสิทธิภาพ แต่ก็มีการบังคับใช้ที่ไม่เข้มงวดในบางพื้นที่ ทั้งขาดแคลนทุนและการฝึกอบรม บางประเทศยังมีรายงานพบฮิปโปนอกพื้นที่ควบคุม ทำให้ยากต่อการทำให้มันปลอดภัย แต่ฮิปโปแคระนั้นแสดงให้เห็นถึงความสำเร็จในการเพาะพันธุ์ในที่เพาะเลี้ยง แต่ก็มีไม่กี่ตัวที่สามารถนำกลับสู่ป่าได้
ความพยายามในการอนุรักษ์ที่ดีที่สุดคือ การมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่นในการสร้างพื้นที่คุ้มครอง ตัวอย่างเช่น มูลนิธิสัตว์ป่าแอฟริการ่วมกับชุมชน เพื่อช่วยลดความขัดแย้งระหว่างมนุษย์ กับฮิปโปโดยการสร้างรั้วล้อมแหล่งน้ำ เพื่อไม่ให้ฮิปโปออกมาข้างนอกในพื้นที่เกษตรกรรม อย่างไรก็ตามนี่เป็นเพียงหนึ่งในการหยุดปัญหา เพราะยังมีปัญหาที่ใหญ่กว่ารออยู่
ฮิปโป ยักษ์ขี้เหวี่ยง สัตว์อันตรายที่สุดในแอฟริกา กำลังสูญพันธุ์หรือไม่
เกิดอะไรขึ้นเมื่อจระเข้หลงเข้าไปอยู่ในค่ายกลฮิปโป
